انقلاب اسلامی نتایج جستجو

گفت‌و‌گو/خبر

دسترسی به انتشارات خاکستری دوره پهلوی دوم در کتابخانه مجلس

مجموعه‌ای کمیاب از انتشارات خاکستری موجود در کشور در دوره پهلوی دوم و سال های آغازین انقلاب اسلامی در اختیار واحد گزارش‌های دولتی مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی قرار گرفته که با انجام مراحل سازماندهی و ورود اطلاعات، برای علاقه‌مندان و پژوهشگران دسترس پذیر گردیده است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، بخش گزارشات دولتی مرکز اسناد کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی خبر داد که این گزارش‌ها که از سوی نهادهایی نظیر وزارت کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، وزارت علوم و آموزش، موسسه اصلاح و تهیه بذر و نهال، موسسه خاکشناسی، شرکت دخانیات ایران، وزارت صنایع و معادن، موسسه اعتباری دانشگاه، سازمان برنامه، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن و...و در موضوعاتی متنوع انتشار یافته است، عمدتا مرتبط با فعالیت‌ها و عملکرد این سازمان‌ها در طی دهه‌های 1340 تا 1360 خورشیدی است. عناوین برخی از گزارش‌های موجود در این مجموعه به این شرح است: •گزارش کلاس آموزشی کارکنان طرح افزایش تولید برنج استان گیلان مرداد ماه 1351 •گزارش نهایی مرحله بررسی و تحقیقات طرح توسعه کشاورزی حوزه آبریز هراز سال 1368 •هزینه تولید و درآمد یک هکتار محصولات مختلف کشاورزی در ایران: قسمت دوم جوآبی و دیم – برنج- چغندرقند. اردیبهشت 1350 •شهسوار و فعالیت‌های کشاورزی آن در پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی. تیرماه 2535 شاهنشاهی •سال‌های بعد از انقلاب سفید ایران 1342-1348 •گزارش فعالیت‌های موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر از بدو تاسیس تا اول مهر ماه 1344 •آموزش عالی در ایران: شناسایی رشته‌های آموزش عالی کشور (کتاب دوم). اسفند 2535 •گزارش نیمه تفصیلی خاکشناسی پروژه گرگان. دی ماه 1342 •گزارش فعالیت تحقیقات علمی ذرت سال 1349 •گزارش فعالیت تحقیقات برنج در مازندران 1350 •خلاصه آمار فعالیت‌های صنعتی و معدنی کشور در سال 1339 •گزارش فنی مقدماتی و فوری زلزله 31 خرداد ماه 1369 منجیل (منطقه گیلان و زنجان) •دومین سمینار پژوهشی توتون و سیگارت ایران. بابلسر. تیر ماه 1352 •بررسی بازار:‌ پیرامون صنعت نساجی در ایران. بخشی از مطالعات هیات مشاورین جرج فرای در ایران. فروردین 1338 •برنج ایران. (اردیبهشت ماه 1343) •نگاهی به فعالیت‌های سازمان عمران کهکیلویه و بویراحمد از بدو تاسیس تا کنون (2535-2525) •مجموعه شرح وظایف پست‌های ثابت سازمانی واحدهای استانی و شهرستانی وزارت فرهنگ و هنر. فروردین ماه 2535 •گزارش هفته استان یزد. بهمن 1352 •گزارش فعالیت‌های دوساله شورای انتشارات دانشگاه پهلوی از آذرماه 1351تا آذرماه 1353 •نشریه اداره کل کشاورزی و عمران و اصلاحات ارضی فرمانداری کل همدان. فروردین ماه 1346 انتشارات خاكستري به موادي اطلاق مي‌شود كه با شيوه‌هاي متداول توزيع در اختيار علاقه‌مندان قرار نمي‌گيرد. گزارش‌ها، رساله‌هاي دكتري و مجموعه سخنراني‌هاي همايش‌ها نمونه‌هايي از اين‌گونه انتشارات هستند.

«لحظه‌های انقلاب» را نسل سومی‌ها بخوانند

ابراهيم زاهدي مطلق، نویسنده و روزنامه‌نگار در مراسم رونمایی از بازنشر کتاب «لحظه‌های انقلاب» گفت: این اثر شیوه‌ای از گزارش‌نویسی است و لحظه‌های انقلاب را به معنای واقعی کلمه روایت می‌کند و می‌تواند اثری کاربردی برای یک روزنامه‌نگار باشد. گزارش‌های این کتاب در صحنه نوشته شده‌ و داستان‌های آن به شدت به واقعیت نزدیک است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، خبرگزاری کتاب ایران خبر داد مراسم رونمایی از بازنشر کتاب «لحظه‌های انقلاب» اثر زنده‌یاد محمود گلابدره‌‌ای 24 بهمن ماه 91 با حضور علی اسماعیلی، سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نویسندگان اکبر خلیلی، علی‌الله سلیمی، کامران پارسی‌نژاد، ابراهیم زاهدی مطلق، غلامرضا امامی و محمد حسنی مدیر بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان، در سالن کنفرانس اين بنیاد برگزار شد. غلامرضا امامی در آغاز اين مراسم درباره «لحظه‌های انقلاب» گفت: این اثر در 452 صفحه به چاپ رسیده و از نظر فنی و چاپ بسیار کتاب زیبا و جالبی است. در صفحه اول کتاب عکس خندان محمود گلابدره‌ای را دیدم و از گرافیک کتاب لذت بردم. وی در ادامه به سابقه آشنایی خود با محمود گلابدره‌‌ای از سال 1350 و یادداشت‌ برداري محمود گلابدره‌‌ای در سال 1357 اشاره کرد و گفت: شاهد یادداشت‌برداری محمود از حوادث انقلاب بودم و پیشنهادم به ایشان آن بود که راوی انقلاب باشد و نظر خود را در اثر اعمال نکند. در این کتاب دو نقش از محمود را دیدم؛ یکی نقش راوی و دیگری نقش قاضی. وی نقش راوی را به خوبی در کتاب اجرا کرده است، شاخک‌های حسی تیزی داشته و چشمانی باهوش و قلمی روان، اما کارش را به عنوان قضاوت نمی‌پسندم زیرا در کار هنر فقط باید جهان را تصویر کرد. او در این کتاب راوی شادی‌ها و غم‌ها‌ی قوم خود است. تصویرسازی کتاب ما را به دوردست‌ها می‌برد. محمود آرزو داشت از كتابش فيلمي ساخته شود اما اين آرزو محقق نشد. زاهدی مطلق هم در ادامه، سخن امامی را درباره وظیفه هنر به عنوان وسیله‌ای فقط روایت حوادث، رد کرد و گفت: وظیفه هنرمند و کسی که قلم به دست می‌گیرد قضاوت کردن است در غیر این صورت باید شاهد آثار موزه‌ای باشیم. مرحوم گلابدره‌ای به دلیل قضاوت خود مورد توجه یا بی‌اعتنایی افراد قرار گرفته است. کتاب «لحظه‌های انقلاب» شیوه‌ای از گزارش‌نویسی است. این کتاب لحظه‌های انقلاب را به معنای واقعی کلمه روایت می‌کند و می‌تواند اثری کاربردی برای یک روزنامه‌نگار باشد. اين نويسنده اظهار كرد: گزارش‌های این کتاب در صحنه نوشته شده است و داستان‌های آن به شدت به واقعیت نزدیک‌ است هرچند در آن اغراق‌ هم وجود دارد. وظیفه نویسنده ثبت وقایع روزگار است. وظيفه‌اي كه مرحوم گلابدره‌‌ای به خوبي آن را انجام داده است اما امروز بسیاری از نویسندگان جوان ما از وقايع روزگار خود غافلند. وی گفت: يك داستان‌نویس با خواندن کتاب «لحظه‌های انقلاب» به راحتی لحظه‌های نویسندگی را در كتاب درمی‌یابد. اين کتاب پر از تذکر و قضاوت نویسنده است. علی خلیلی، مسوول حفظ و انتشار آثار مرحوم گلابدره‌ای هم در این مراسم ضمن تشکر از ناشر کتاب به توصیه گلابدره‌ای اشاره کرد و گفت: ایشان خواندن این کتاب را به نسل سومی‌ها توصیه می‌کرد. این اثر قرار بود در سال 1360 توسط انتشارات سروش به زبان عربی منتشر شود اما با گذشت حدود 32 سال از آن روزها هنوز این قرارداد اجرا نشده است. کتاب در چاپ جدید بدون هیج حذفی چاپ و با پنج بار ویراستاری منتشر شده است. بازنشر کتاب «لحظه‌های انقلاب» از سوی انتشارات عصر داستان، وابسته به بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان در ‫۴۸۸ صفحه صورت گرفته است.

متن مصاحبه با 58 نفر از رجال رژیم پهلوی آماده چاپ می‌شود

مصاحبه با 58 تن از رجال رژیم پهلوی طی 38 ماه تصویربرداری منجر به ضبط 524 ساعت گفت‌وگوی تصویری و تدوین و ویرایش 46 عنوان کتاب برای آماده‌سازی پروژه‌ی تاریخ شفاهی و تصویری ایران شده و علاوه بر آن از 1528 ساعت آرشیو صوتی، 11 هزار و 974 ساعت آرشیو تلویزیون ملی ایران، 20 هزار برگ سند رسمی یا شخصی برای تکمیل این پروژه بهره برده شده است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، حسن بهشتی‌پور که از طرف سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان ناظر کیفی این پروژه انتخاب شده است، به خبرگزاری دانشجویان ایران گفت: در سال‌های 1380، 1381 از جمله طرح‌هایی که ارایه شد به سیما، ساخت مستندی درباره تاریخ پهلوی دوم در فاصله سال‌های 1332 تا 1357 بود. هدف از ارایه چنین پیشنهادی این بود که جمهوری اسلامی تا حالا رژیم پهلوی را نقد کرده است اما اکنون کارگزاران نظام پهلوی را متقاعد کنیم تا خودشان نقاط قوت و ضعف این نظام را بیان کنند. این ایده با دکتر حسام الدین آشنا – مدرس دانشگاه – من و دو سه نفر دیگر مطرح شد پس از بیان شدن دیدگاه‌های مختلفی درباره این ایده، قرار شد که مستندی با حضور دست اندرکاران نظام پهلوی ساخته شود و این موضوع با مدیر وقت شبکه چهار که دکترحسین کرمی بود، در میان گذاشته شد. او هم پس از بیان دیدگاه‌هاش، این طرح را به گروه مستند شبکه چهار ارجاع داد. مدیر وقت گروه مستند، مجید زین‌العابدین هم نظرات خود را مطرح کرد و طرح تکمیل شد. هدف ما از مصاحبه با دست اندرکاران نظام پهلوی گفت‌وگو با افرادی بود که تجربه‌های دست اول دارند و خود در رژیم سابق مسئولیت بر عهده داشتند؛ بنابراین سراغ وزیران، معاونان و مسؤولان رده بالایی سازمان‌های مختلف رفتیم. حدود چهار، پنج سال دو، سه نفر در ایران تحقیق کردند. چند نفر از ایرانیان مقیم آمریکا، فرانسه و انگلیس هم در مرحله تحقیق و مصاحبه مشارکت داشتند. آنان با پیگیری‌های مختلف مسؤولان نظام پهلوی را برای مصاحبه قانع می‌کردند چون آنان در مراحل اولیه که نگران تحریف و بهره برداری یک سویه از سخنانشان بودند، به شدت بی‌اعتماد بودند. پیش تولید و تولید از سال 1380 آغاز و با 58 نفر گفت وگو شد؛ بجز مصاحبه سه نفری که در توقیف FBI باقی ماند و چند نفر مانند آقای رضا قطبی ترجیح دادند فعلا مصاحبه‌هایشان نزد خودشان باقی بماند. شرایط دشواری بود؛ این افراد پا به سن گذاشته بودند علاوه بر آن متقاعد کردن آنان به مصاحبه، یک چالش بود. از طرف دیگر در کشورها و شهرهای مختلف آمریکا زندگی می‌کردند؛ به عنوان نمونه در سوئیس، فرانسه و انگلیس ساکن بودند. همین وضعیت باعث شد که تحقیقات مفصلی برای تولید این پروژه، انجام شود. برای جلب اعتماد مسؤولان رژیم پهلوی قول داده شد که بعد از مصاحبه نوار گفت و گوی آنان در اختیارشان گذاشته شود تا آن را ببینند و اگر مایل بودند نوار را به ما برگردانند، بنابراین تلاش می‌شد این افراد متقاعد شوند که آنچنان که واقعا هم همین‌طور بود و هست توطئه‌ای در کار نیست و هدف فقط ثبت تاریخ است. ساخت این پروژه مستلزم صرف بودجه زیادی بود، آن هم در شرایطی که بودجه چندانی برای ساخت مستند در سیما اختصاص داده نمی‌شود؛ بنابراین کرمی نامه‌ای را برای علی لاریجانی – رییس وقت سازمان صدا و سیما – نوشت و لاریجانی تخصیص بودجه برای ساخت این مستند را تایید کرد؛ البته یکی از دلایل موافقت او مشاهده تجربه موفق قبلی دست اندرکاران پروژه در گفت‌وگوی پژوهشی مفصلی با بنی‌صدر - فرمانده وقت کل قوا - درباره جنگ تحمیلی بود که در روایت فتح انجام شده بود. دسترسی به بنی صدر و متقاعد کردن او به صحبت درباره جنگ تحمیلی نشاندهنده این بود که این گروه می‌تواند با دست اندرکاران نظام پهلوی هم صحبت کند اما وقفه‌ای در روند ساخت به وجود آمد که علاقه‌ای به بیان دلایلش ندارم. به هر حال دو، سه سال وقفه ایجاد شد. بعد رییس سازمان صدا و سیما عوض شد و عزت‌الله ضرغامی آمد. او هم متقاعد شد که باید این برنامه ساخته شود و از آن حمایت کرد. سال 1387 بودجه برای ساخت پروژه‌های تاریخ شفاهی برای ساخت در خارج از کشور داده شد. در بخش سفارش تولید برنامه مستند صدا و سیما سرمایه گذاری کرد و از اعتبار کتابخانه ملی ایران و کتابخانه کنگره آمریکا به عنوان حامی معنوی استفاده کردیم البته پس از آنکه این پروژه در حد راش تهیه شد در مرحله تدوین مشکلاتی به وجود آمد و حمایت مادی از آن انجام نشد به ناچار با بودجه شخصی این کار ادامه پیدا کرد. تاکید من بر این است که اگر حمایت مسؤولین صدا و سیما در مراحل مختلف کار نبود، اساسا این پروژه شکل نمی‌گرفت و جا دارد از حمایت‌های آن عزیزان همه جانبه تشکر کرد. توافقنامه‌ای کلی برای همکاری بین کتابخانه ملی و کتابخانه کنگره آمریکا در زمان ریاست محمد کاظم بجنوردی امضا شده بود، این توافقنامه پایه‌ای برای حمایت این کتابخانه از پروژه‌ تاریخ شفاهی تصویری شد. به طور قطع همین مساله در جلب حمایت مصاحبه شنودگان موثر بود. بنده و آقای دهباشی با استفاده از راهنمایی‌های پژوهشگران پروژه در طراحی سوالات همکاری داشتیم و در هر مرحله پس از انجام مصاحبه ها با ارسال فایل صوتی به ایران در جریان مصاحبه‌ها قرار داشتم و به نوعی توفیق اجباری داشتم که فایل صوتی هر کدام از مصاحبه‌ها را به عنوان ناظر کیفی گوش کنم. در هر مرحله سوال های تکمیلی برای آقای دهباشی ارسال می شد. افرادی هم که با دست اندرکاران رژیم پهلوی مصاحبه می‌کردند در موضوع مورد بحث متخصص بودند و آنها کارشناسان موضوع اصلی مصاحبه محسوب می‌شدند؛ بنابراین مصاحبه شوندگان هم به اعتبار و احترام به کار کارشناسی آنان، با ما همکاری می‌کردند و به خاطر سابقه آشنایی مصاحبه‌کنندگان با عملکرد رژیم پهلوی، آنها می‌توانستند با مصاحبه شوندگان وارد چالش شوند. البته اگر برخلاف نیت علمی و معیارهای تاریخی ما احساس بازجویی به مصاحبه شوندگان دست می‌داد، آنان خود به خود مصاحبه نمی‌کردند؛ بنابراین مصاحبه با مرور زندگی آنان شروع می‌شد و از دوران کودکی خود می‌گفتند. مصاحبه‌کنندگان تلاش می‌کردند با سران رژیم پهلوی همذات‌پنداری کنند و در عین حال سوالات تاریخی را از آنان بپرسند؛ البته بعضی از مصاحبه‌شوندگان بیشتر همکاری و برخی از آنان کمتر همکاری می‌کردند. اما چند نفر از آنان هم حاضر نشدند که نوار مصاحبه را در اختیار ما قرار دهند. مصاحبه‌های انجام شده به مرور به ایران فرستاده می‌شد اما زمانی که FBI یکی از همکاران ما را دستگیر کرد سه چهار مصاحبه به کشور ارسال نشده بود و در توقیف پلیس فدرال آمریکا باقی ماند. بنیاد مطالعاتی ایران در واشنگتن هم منابعی در اختیار داشتند که در اختیار ما قرار دادند مصاحبه‌هایی هم در آلمان و دانشگاه هاروارد آمریکا وجود داشت. پرسش‌ها به فراخور هر کدام از مصاحبه شوندگان طراحی و از آنان پرسیده می‌شد البته عده‌ای از آنان تلاش داشتند که عملکرد خود را توجیه کنند اما برخی از آنان نیز از دیگران انتقاد می‌کردند. مصاحبه‌شوندگان آزادی داشتند که هرچه دلشان می‌خواهد بگویند و متقابلا به ما نیز این اجازه را داده بودند تا در لابه‌لای آنها هرچه دلمان می‌خواست می‌پرسیدیم. البته تلاش می‌کردیم در خلال مصاحبه علاوه بر سایر مباحث مهم در خاطرات پرفراز و نشیب زندگی آنها لایه‌های زیرین فروپاشی رژیم پهلوی را هم بررسی و پیگیری کنیم. در صدد بودیم که ضمن ثبت تاریخ، دلایل فروپاشی نظام پهلوی را مشخص کنیم. نمی‌گوییم که این برنامه صد در صد واقعیات زمان پهلوی را بیان می‌کند بلکه صد در صد منطبق با دیدگاه‌های مصاحبه شوندگان است. آنان بدون هیچ اجبار یا نگرانی متناسب با انصاف خود دیدگاه‌های تاریخی را می‌گویند و تاریخ را روایت می‌کنند و روایت هر یک از آنان با روایت دیگری تکمیل می‌شود. بنابراین تاریخ را فقط از دیدگاه یک فرد بیان نمی‌کنیم. به عنوان نمونه در این گفت‌وگوها ادعاهای منطبق بر دیدگاه‌های داریوش همایون یا اردشیر زاهدی را می‌بینیم که هر کدام بر حسب دیدگاه خود درباره کودتای مرداد 1332 اظهار نظر می‌کنند. این گفته‌ها اگر در کنار مصاحبه های و اسناد دیگر قرار گیرند می توان به قضاوت دقیقی درباره تاریخ پهلوی دست پیدا کرد. لازم است پخش این برنامه با کار کارشناسی همراه باشد. من به عنوان ناظر کیفی این برنامه معتقدم که می‌توان بدون شک همه بخش‌ها را بدون سانسور پخش کرد. البته شاید شنیدن جزئیات زندگی هر کدام از این شخصیت‌ها برای بیننده جذاب نباشد و بهتر باشد که مسائل مهم هر مقطع، پخش شود؛ بنابراین اگر همه دقایق ضبط شده پخش نشود به معنای سانسور آنها نیست. این برنامه چیز قابل سانسوری از نظر محتوایی ندارد مگر مواردی که شخصیت‌ها به فرد دیگری اتهام زده‌ یا فحش داده‌اند. این موارد قابل پخش نیست. ابتدا قرار بود مجری طرح بخش‌هایی از تصاویر تهیه شده را برای تلویزیون در قالب یک برنامه تهیه کند اما خودشان ابراز تمایل نکردند و این کار به عهده شکیبانیا - تهیه کننده شبکه یک - گذاشته شد؛ البته پس از آن دوباره آقای دهباشی پذیرفتند که این برنامه را تهیه کنند؛ به هر حال بخش‌هایی از این برنامه برای پخش در دهه فجر آماده شد. نسخه کامل و بدون سانسور این گفت‌وگوها به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تحویل داده شده و در صورتی که مدیریت آن سازمان صلاح بداند، قابل ارائه به پژوهشگران است و آنان می‌توانند هم به صورت تصویری و هم مکتوب از آن استفاده کنند. متن مصاحبه‌ها هم پیاده شده و در مرحله ویراستاری است؛ البته پس از ویراستاری دوباره متون بررسی می‌شود تا خطاهای احتمالی اصلاح و برای چاپ آماده شود.

رونمایی از کتاب‌های انقلاب در شهر ری، خراسان شمالی و جنوبی

مراسم رونمایی از کتاب «انقلاب اسلامی در شهر ری» عصر 23 بهمن 91 به همت مؤسسه فرهنگی ـ هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، همکاری دانشکده علوم قرآن و حدیث و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان ری در تالار شیخ طوسی دانشکده علوم قرآن و حدیث برگزار شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از منابع خبری در این برنامه حسین کاووشی، محقق کتاب «انقلاب اسلامی در شهر ری» توضیحاتی درباره روند تدوین این کتاب ارائه کرد. وی گفت: پژوهش برای تدوین این کتاب زمستان 1386 شروع و در زمستان 1389 به پایان رسید. این پژوهش در سه بخش کتابخانه‌ای، اسنادی و تاریخ شفاهی انجام شد و مطالعات کتابخانه‌ای کمک چندانی به ما نکرد. مهم‌ترین اسناد کتاب مربوط به منابع مرکز اسناد انقلاب اسلامی و مجموعه های اسناد ملی، مجلس شورای اسلامی، موسسه مطالعه تاریخ ایران و ریاست جمهوری است و در حوزه تاریخ شفاهی هم با 40 نفر مصاحبه و بالغ بر 100 ساعت شد. کاووشی ادامه داد: یکی از مشکلات در تدوین این کتاب تفکیک وقایع از تحولات تهران بوده است که به دلیل قرابت جغرافیایی بسیاری از تحولات در هم گره خورده بود. وی درادامه به وقایع مهم تاریخ شهر ری پرداخته و اظهار داشت: در انقلاب مشروطه دو تحصن معروف به رهبری آیت الله طباطبایی و بهبهانی و تحصن دوم به رهبری آیت الله شیخ فضل الله نوری را در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) داریم و همچنین تحصن آیت الله شاه آبادی از دیگر وقایع مهم تاریخی در این جاست. مسؤول بخش خاطرات مرکز اسناد انقلاب اسلامی برپایی اولین نماز جمعه در سال 1323 توسط آیت الله خالصی زاده، تبعید آیت الله بافقی به ری، نقش 14 مبارز روحانی از جمله آیت الله عبد الرحیم کنی، آیت الله اثنی عشری و حاج آقا زمانی در وقایع مربوط به لایحه کاپیتولاسیون در حمایت از امام خمینی (ره) در سال 1342 و دستگیری سخنرانان روحانی شهر را از وقایع تاریخی مهم این شهر تا سال 1342 دانست. کاووشی با بیان این‌که پس از سال 1343 مهاجرت‌های زیادی از سوی علما به شهرری صورت می‌گیرد که به آگاه سازی و بسترسازی برای وقوع انقلاب می‌انجامد، گفت: مساجد چهارده معصوم(ع)، امام حسن عسکری (ع)، سر تخت، ابراهیم خلیل و امیرالمومنین(ع) از جمله مساجدی بودند که به عنوان کانون‌های فعال انقلابی فعالیت داشتند. وی پس از اشاره به کانونی که حجت الاسلام زمانی تشکیل داد و در آن شخصیت‌های برجسته‌ای چون مقام معظم رهبری، مرحوم فلسفی، آیت الله کنی و آیت الله هاشمی رفسنجانی در آن فعال بودند، به هیئات مذهبی فعال در این دوران اشاره کرد و اظهار داشت: گروه توحیدی بدر ریشه در همین کانون‌های مذهبی داشت که بعدها با شش گروه دیگر، سازمان تازه ای را تشکیل می‌دهند. مسؤول بخش خاطرات مرکز اسناد انقلاب اسلامی واقعه 18 دی 1357 و میزبانی حضرت امام خمینی (ره) در 12 بهمن همان سال را از دیگر وقایع تاریخی و مهم انقلاب در شهرری دانست. محمدمهدی رحیمی، معاون فرهنگی، هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی هم پیش از مراسم رونمایی کتاب گفت: این اثر از مجموعه کتاب‌های طرح پژوهشی مرکز اسناد انقلاب اسلامی با موضوع انقلاب اسلامی در شهر‌های گوناگون و اثر‌گذار سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب است. در این کتاب‌ها به صورت کامل با بیان جزییات به حوادث، جنبش‌ها و شخصیت‌های تاثیر‌گذار پرداخته می‌شود. وی ادامه داد: نگارش کتاب‌های انقلاب در دیگر شهر‌های کشور، وقایع انقلاب را از محدوده چند شهر مانند تهران، قم و تبریز خارج می‌کند و نگاه جامع‌تری به جریان انقلاب در سراسر کشور دارد و به حوادث مهم منطقه‌ای می‌پردازد. رحیمی با اشاره به آثار منتشر شده درباره انقلاب اسلامی در دیگر شهر‌ها گفت: تاکنون کتاب‌های زیادی درباره انقلاب اسلامی در کرمانشاه، کرج، گرگان، جهرم و سبزوار منتشر شده است و انقلاب اسلامی در مشهد نیز در مرحله کسب اجازه‌نامه انتشار است. شهر ری نیز یکی از مناطق مهم کشور است. روایت تاریخی این شهر در مجموعه دو جلدی «انقلاب اسلامی در شهر ری» به قلم حسین کاوشی گردآمده و به صورت کامل جزییات حوادث و اتفاقات به ویژه بین سال‌های 1356 و 1357 را با محوریت مبارزه علیه رژیم پهلوی بازگو می‌کند. وی ادامه داد: یکی از حوادث مهم پرداخته شده در این اثر به هجدهم دی ماه سال 1357 و تظاهرات مردم ری و شهادت چهار نفر اختصاص دارد. فعالیت‌ها و مبارزات مردم شهر ری همیشه تحت تاثیر شهر تهران قرار داشته و امیدواریم با انتشار این اثر نقش شهر ری در انقلاب اسلامی آشکارتر شود. رحیمی افزود: مجموعه دو جلدی «انقلاب اسلامی در شهر ری» در دست انتشار است و به زودی روانه بازار نشر خواهد شد. مجموعه خاطرات 11 شهید انقلاب اسلامی در استان خراسان شمالی با عنوان «آیه‌ها و آیینه‌ها» هم 19 بهمن 91 با حضور امام جمعه بجنورد و شماری از مسوولان فرهنگی این استان رونمایی شد. این کتاب با همکاری بنیاد شهید و امور ایثارگران استان و دفتر مطالعات و ادبیات پایداری حوزه هنری جمع آوری و توسط مهدی شیرازی تالیف شده و خاطرات شهیدان اسماعیل محمودی، منصور سیرانلو حصاری، رمضانعلی خوش قامت، حسن رفیق، علی تقویان، محمود عابدی، حسین طایفه حیدری، محمد فرهادی، یزدان شیخ نژاد، رمضانعلی مهرافزوزیان و حسن حسن آبادی را در بر دارد. کتاب «آیه‌ها و آیینه‌ها» به زودی در کتابفروشی‌های استان خراسان شمالی عرضه می شود. در همین روز اولین کتاب عکس «انقلاب ۵۷ در بیرجند» به همت حوزه هنری استان خراسان جنوبی با حضور مسوولان استان رونمایی و از عکاسان برجسته دوران انقلاب در استان از جمله محمود آرزومندان، رضا نصرآبادی، سیدعلی اکبرسوفاری، علیرضا قاسمی و سیدعلی اکبرذوالفقاری تجلیل و قدردانی شد. عکس پژوهشی و تاریخ‌نگاری تصاویر این کتاب بیش از یک سال نیم طول کشیده و به همت حوزه هنری استان تدوین شده است. هر عکس با توضیحات مختصری درباره روز و مکان وقایع همراه است. این کتاب شامل بیش از 150 عکس از عکاسان انقلاب است که جریان تظاهرات مردم بیرجند علیه حکومت طاغوت به تصویر کشیده شده است. مهدی حبیبی، رئیس حوزه هنری خراسان جنوبی در مراسم رونمایی از اولین کتاب عکس «انقلاب ۵۷ در بیرجند» خاطرنشان کرد: در تلاش هستیم نگارش کتاب روز شمار چهار سال انقلاب اسلامی در بیرجند را نیز به زودی آغاز کنیم. همچنین خاطرات فعالان در انقلاب اسلامی از سراسر استان در حال حاضر در مرحله جمع‌آوری است و پیش‌بینی می‌شود این خاطرات در قالب 10 جلد کتاب منتشر شود و امیدواریم دو جلد این کتاب‌ها سال آینده منتشر شود.

چگونگی نگارش و انتشار داستان‌های انقلابی «نادر ابراهیمی»

مجموعه داستان‌های انقلابی نادر ابراهیمی، در برگیرنده حرف‌های نوجوانان در سال‌های اوج انقلاب است. این آثار نگاه نوجوانان به انقلاب اسلامی را در بر دارد و قرار است پس از حدود بیست سال با تصویرگری جدید از سوی انتشارات سوره مهر در بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، زنده‌یاد نادر ابراهیمی در میان آثارش پنج اثر با موضوع انقلاب و عنوان کلی «ق‍ص‍ه‌ه‍ای‌ ان‍ق‍لاب‌ ب‍رای‌ ب‍چ‍ه‌ه‍ا و ن‍وج‍وان‌ه‍ا» دارد. وی این کتاب‌ها را با عنوان‌های «نیروی هوایی»، «پدر چرا توی خانه مانده است»، «برادرت را صدا کن»، «جای او خالی» و «سحرگاهان همافران اعدام می‌شوند» به همراه یک کتاب دیگر در سال‌های نخستین انقلاب توسط نشر فردین منتشر کرد و سپس پنج جلد آن‌ها در سال 1373 توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی منتشر شد. نادر ابراهیمی تصمیم گرفت این پنج جلد کتاب را با تصویر‌سازی جدید برای گروه سنی نوجوان منتشر کند،‌ اما پایان یافتن زندگی اش این فرصت را به او نداد. پس از در گذشت این نویسنده، انتشارات سوره مهر برای تجدید چاپ این پنج جلد با فرزانه منصوری، همسر وی به توافق رسید. فرزانه منصوری، همسر نادر ابراهیمی در پاسخ به این پرسش خبرگزاری کتاب ایران که «چه اتفاقی باعث شد تا نادر ابراهیمی این کتاب‌ها را بنویسد و منتشر کند؟» گفت: نامه‌هایی شامل حرف‌های نوجوانان در اوج انقلاب، از تمام نقاط کشور برای نادر فرستاده می‌شد. این متن‌ها نگاه کودکان و نوجوانان را به انقلاب بازگو می‌کرد. نادر، برای نوشتن این کتاب‌ها حدود بیست نامه‌ در اختیار داشت، برخی نامه‌ها توسط بچه‌ها فرستاده شده بود یا آن که نادر در سفر‌هایش با آن‌ها آشنا شده بود. بنابراین در داستان این کتاب‌ها بچه‌ها نقش اصلی را دارند. منصوری با بیان این که ابراهیمی نخستین بار تمام داستان‌های شش کتاب انقلابش را با خط خودش نوشت و چاپ کرد توضیح داد: در سال‌های اول انقلاب امکان حروفچینی کتاب فراهم نبود. به همین دلیل نادر از میان بیست نامه، شش تای آن را برای چاپ انتخاب کرد. متن نامه‌ها شبیه به گزارش ساده بود و نادر آن‌ها را به صورت قصه درآورد و با دست خط خودش چاپ کرد. در آن زمان وقت زیادی برای طراحی جلد کتاب گذاشته نمی‌شد و این نوع کتاب‌ها بیشتر با عنوان جلد سفید منتشر می‌شدند و روی جلد هم با خط خود نادر عنوان کتاب نوشته و توسط انتشارات فردین چاپ شد. وی ادامه داد: این شش جلد کتاب در سال 1373 برای تجدید چاپ به حوزه هنری سپرده شد و این مرکز پنج جلد آن‌ها را با تصویرسازی و حروفچینی متن منتشر کرد. مرحوم ابراهیمی هم پس از گذشت سال‌ها تصمیم داشت این کتاب‌ها را تجدید چاپ کند، زیرا معتقد بود اگر از انقلاب ایران صد کتاب بزرگ هم نوشته شود باز هم کم است. منصوری در پاسخ به این سوال که «آیا قصد چاپ دیگر نامه‌هایی را دارید که مرحوم ابراهیمی فرصتی برای بازنویسی آن پیدا نکرد ؟» گفت: اکنون نمی‌توانم در این باره نظری بدهم، زیرا منتظر مجوز بنیاد نادر ابراهیمی هستم تا پس از آن کار‌های نیمه‌تمام نادر را به پایان برسانم. این بنیاد اهداف فرهنگی نادر را دنبال خواهد کرد. تصویر‌گری پنج جلد کتاب منتشر شده ابراهیمی در سال 1373 با آب‌رنگ بود و در چاپ جدید قرار است با طراحی کبری ابراهیمی منتشر شود.کبری ابراهیمی درباره روش خود گفت: تکنیک تصویرگری کتاب‌ها به سمت رئالیسم سوق دارد و در رنگ‌آمیزی از گواش استفاده شده است. وی ادامه داد: متن کتاب‌ها گزارشی از دوران انقلاب است، بنابراین تلاش کردم با توجه به تکنیک کاری، فضا را به گونه‌ای در کتاب ترسیم کنم تا برای مخاطب نوجوان جذاب باشد، زیرا نوجوانان در بین دو گروه کودک و بزرگسال قرار می‌گیرند و حساسیت بالایی دارند. به نظرم آنچه در کتاب نوجوان مهم‌تر از تصاویر متن است طرح جلد کتاب است، به همین دلیل کوشیدم با استفاده از هنر گرافیک، طرحی قوی ارایه دهم. کبری ابراهیمی در ادامه گفت: تصویر‌گری کتاب‌ها را ابتدا مرحوم نادر ابراهیمی و در زمان حیات به بنده پیشنهاد و پنج کتاب مورد نظر را در اختیارم قرار دادند، زیرا می‌گفتند از تصویرگری آن‌ها راضی نیستند. وی ادامه داد: پس از درگذشت نادر ابراهیمی، همسر او با بنده تماس گرفت و پیشنهاد تصویرگری کتاب را داد. وی خبر نداشت آقای ابراهیمی سه سال پیش این پیشنهاد را به من داده بود. پس از گفت‌وگو با خانم منصوری تصویرگری کتاب‌ها را به پایان رساندم و در اختیار آن‌ها قرار دادم. مهدی محمدی، مسوول اطلاع‌رسانی انتشارات سوره مهر هم درباره چاپ این پنج جلد کتاب انقلاب گفت: قرار بود این کتاب‌ها همزمان با ایام دهه فجر امسال منتشر شود، اما به دلیل مشکل تامین کاغذ چاپ آن‌ها به تعویق افتاد. این پنج جلد کتاب به احتمال زیاد در بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ارایه خواهند شد. نادر ابراهیمی (1315 ـ 1387) پژوهشگر، نویسنده و داستان‌نویس پنجشنبه‌ 16خرداد‌ 1387 درگذشت.

خاطرات راهپیمایی سالگرد پیروزی انقلاب کتاب می‌شود

معاون شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی درباره فراخوان خاطره‌نویسی از راهپیمایی 22 بهمن گفت: امسال فراخوانی را به‌صورت ویژه توزیع کرده‌ایم و بهترین خاطرات نخستین حضور در راهپیمایی یا خاطراتی از سال‌های متعدد حضور در گرامیداشت 22 بهمن‌ماه را در قالب کتاب از سوی انتشارات سوره مهر یا شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی منتشر می کنیم. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، فراخوانی با عنوان «خاطره حضور» و با هدف گردآوری خاطرات مردم از حضورشان در راهپیمایی 22 بهمن‌ماه و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در میان راهپیمایان این روز توزیع شده تا برترین خاطرات در قالب کتاب منتشر شود. شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي با هدف گردآوري خاطرات مردم از راهپيمايي‌هاي برگزار شده در يوم‌الله 22 بهمن این فراخوان را منتشر کرده و علاقه‌مندان می‌توانند از طریق پست الكترونيك khatere@ccoip.ir يا صندوق پستي 14145139 آثارشان را تا 15 اسفند‌ماه سال جاری ارسال کنند. آثار ارسال شده برای این فراخوان باید از یک تا پنج صفحه A4 و حروفچینی شده و همچنین شامل عناصر اصلي خاطره، يعني زمان، مكان، استناد و انسجام و به هم پيوستگي ماجراهای متن باشد. در این فراخوان، بر داستانی نوشته نشدن این خاطرات تاکید شده است. اصغر آبخضر، معاون شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی درباره فراخوان خاطره‌نویسی از راهپیمایی 22 بهمن به خبرگزاری کتاب ایران گفت: هر سال فراخوان‌هایی از سوی شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی و دفتر‌های ستادی سازمان تبلیغات اسلامی با هدف ثبت حضور مردم و به‌ ویژه جوانان در راهپیمایی این روز منتشر می‌شود. وی با بیان این‌که «امسال به‌صورت ویژه فراخوانی را میان راهپیمایان 22 بهمن‌ماه توزیع کرده‌ایم» افزود: شرکت‌کنندگان می‌توانند خاطره‌ای از نخستین حضور خود در راهپیمایی یا خاطراتی از سال‌های متعدد حضورشان را در گرامیداشت 22 بهمن‌ماه به نگارش درآورند. بهترین خاطرات در قالب کتاب از سوی انتشارات سوره مهر یا شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی منتشر خواهد شد. محمدحسن پاسوار، عضو کمیسیون طرح و برنامه شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی هم در این‌باره گفت: این فراخوان علاوه بر توزیع در روز راهپیمایی 22 بهمن در درگاه اطلاع‌رسانی شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی به نشانی www.ccoip.ir/Portal/Home نیز قرار گرفته است. وی درباره معیار برگزیدن آثار فراخوان خاطره‌نویسی از راهپیمایی 22 بهمن گفت: هر خاطره‌ای ویژگی‌های خود را دارد اما به یقین خاطره‌ای که اثر بخش‌تر باشد و دلایل حضور در راهپیمایی 22 بهمن را بهتر بازگو کند، امکان بیشتری برای انتخاب دارد. همچنین ارزش‌گذاری و تاکید بر آرمان‌های انقلاب از دیگر معیار‌های گزینش خاطرات است. داوران در نظر دارند خاطراتی را در قالب کتاب گردآوری کنند که دیگر مخاطبان با خوانش آن‌ها به حضور در راهپیمایی سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ترغیب شوند. پاسوار همچنین به فرم نظر سنجی که هم‌زمان با این فراخوان توزیع مسی شود اشاره کرد و در این‌باره توضیح داد: در این نظر سنجی دلیل حضور در راهپیمایی 22 بهمن و اهداف آن و نحوه ارزش‌گذاری بر راهپیمایی 22 بهمن‌ماه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.‌

معرفی ده اثر در پایان پنجمین جشنواره داستان انقلاب

پنجمين جشنواره داستان انقلاب با معرفی ده اثر در چهار بخش، داستان كوتاه نوجوان، رمان نوجوان، داستان بزرگسال و رمان بزرگسال به پایان رسید. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، آیين اختتاميه پنجمين جشنواره داستان انقلاب، عصر چهارشنبه 18 بهمن ماه 91 با حضور علي اسماعيلي،‌ سرپرست معاونت امور فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، محسن مومني شريف، رييس حوزه هنري، امير حسين فردي، مدير مركز آفرينش‌هاي ادبی و دبیر جشنواره برگزار شد. امير حسين فردي، دبير علمي پنجمين جشنواره داستان انقلاب به نويسندگان حاضر در مراسم توصیه کرد فارغ از شتاب‌زدگي دست به تاليف كتاب بزنند و سوژه‌هاي خوب را از ميان نبرند. فردی افزود: بهتر است مولفان جوان در زمان نوشتن داستان اين پيش فرض را داشته باشند که داستان خلق شده آخرين اثر آن‌هاست و به دليل مشكلات مالي از نوشتن دست نكشند. پنجمين جشنواره داستان انقلاب با معرفی ده اثر در چهار بخش، داستان كوتاه نوجوان، رمان نوجوان، داستان بزرگسال و رمان بزرگسال به پایان رسید. در بخش داستان کوتاه نوجوان لوح تقدیر و جایزه نقدی به مبلغ یک میلیون تومان به اثر تقدیری با نام «همه با هم» نوشته مهین سمواتی،‌ دیپلم افتخار و جایزه نقدی به مبلغ 2 میلیون تومان به اثر برتر با نام «بیا از حمید حرفی نزنیم» نوشته مرضیه فعله‌گری،‌ دیپلم افتخار و جایزه نقدی به مبلغ 3 میلیون تومان به اثر برگزیده با نام «آزادی» نوشته رفیع افتخار اهدا شد. در بخش رمان نوجوان دیپلم افتخار و جایزه نقدی به مبلغ 10 میلیون تومان به اثر برگزیده با نام «موهای تو خانه ماهی‌هاست» نوشته محمدرضا شرفی‌خبوشان اهدا شد. در بخش داستان بزرگسال لوح تقدیر و جایزه نقدی به مبلغ یک میلیون تومان به اثر تقدیری با نام «آخرین دردها» نوشته ابوالفضل بصیری، دیپلم افتخار و جایزه نقدی به مبلغ 2 میلیون تومان به اثر برتر با نام «علیا حضرت» نوشته ناهید قادری حاجی‌آبادی و دیپلم افتخار و جایزه نقدی به مبلغ 3 میلیون تومان به اثر برگزیده با نام «عشق روزهای آپولو» نوشته مهدی نورمحمدزاده اهدا شد. در بخش رمان بزرگسال لوح تقدیر و جایزه نقدی به مبلغ 5 میلیون تومان به اثر تقدیری با نام «سیاه، سفید، خاکستری» نوشته یوسف قُجُوق، دیپلم افتخار و جایزه نقدی به مبلغ 7 میلیون تومان به اثر برتر با «نام بود و نابود» نوشته سید هاشم حسینی و دیپلم افتخار و جایزه نقدی به مبلغ 10 میلیون تومان به اثر برگزیده با نام «هزار و یک جشن» نوشته محمد محمودی نورآبادی اهدا شد. داستان‌های کوتاه بزرگسال این نویسندگان از جمله آثار بودند که در مراحل نهایی پنجمین جشنواره داستان انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گرفتند: مریم سادات ذكریایی با اثر «سرم گیج می‌رود» از استان مازندران كوثر شریعتی‌مهر با اثر «خشاب خالی» از استان قم عطیه شریعتی‌مهر با اثر «نامه‌ها» از استان قم سیدشهاب‌الدین موسوی‌زاده با اثر «پدران – پسران» از استان گیلان مهدی زارع با آثار «خلسه با طعم باروت»، «یوسف گم گشته» و «عصرهای بی‌هویت» از استان فارس لیلا قیاسوند با اثر «وقتی همه چیز تمام شد» و «جای درختان افرا» از استان همدان مریم طالبی با اثر «استان چهاردهم» از استان مركزی سیداحمد مرقق با «اثر هر كسی یك فیل دارد» و «آخرین دردها» از استان قم الناز معتمدی با اثر «پشت سرت را نگاه نكن» از استان تهران سیدحسن حسین ارسنجانی با اثر «زغال سرخ» از استان فارس سیدهاشم حسینی با اثر «بود و نابود» حمزه ولی‌پور‌ با اثر «رویای ما» از استان البرز نیلوفر مالك با اثر «فراموشی» از استان تهران ناهید قادری حاجی‌آبادی با اثر «علیاحضرت» از استان كرمانشاه ملیحه دودانگی با اثر «آخرین پنجشنبه» از استان گلستان مهدی نورمحمدزاده با اثر «عشق روزهای آپولو» از استان آذربایجان شرقی علی مرادی با اثر «اعلامیه» از استان اردبیل سیدوحید حسینی با اثر «آقا «پ» با تك جمله، آقا این رادیوتو ساكت می‌كنی، لطفاً» از استان قزوین فاطمه منتظری با اثر «حالم واقعاً خوب است» از استان قزوین سیدمهرداد موسویان با آثار «وسایل اضافی» و «وقتی كه اشتباهی تیمسار شدم» از استان همدان زهرا صالحی‌نیا با اثر «روزی كه آمدی» از استان تهران ویدا رهبر با اثر «حكومت نظامی» از استان البرز مصطفی میرزایی پنهانی با اثر «طیب» از استان همدان مریم بذرافشان با اثر «گوزن‌ها هرشب می‌میرند» از استان البرز سعیده محرمی با اثر «بوی خون می‌آید» از استان البرز رضا بیات با اثر «كت و شلوار سرمه‌ای» از استان تهران تیمور آقامحمدی با اثر «در فكر تو بودم» از استان همدان علیرضا عیوضی با اثر «هویت» از استان تهران سیده عذرا موسوی با اثر «مردی روی بالكن شیرینی‌پزی» از استان قم مونا اسكندری با اثر «آه قمری‌ها» از استان همدان همچنین خلاصه داستان برخی از آثار داوری شده در پنجمین جشنواره داستان انقلاب اسلامی به این شرح است: كلت 45/ حسام الدین مطهری: درباره خانواده‌ای است كه به تبع شرایط زمانی دهه‌های 1350 و 1360 درگیر اتفاقات سیاسی شده است و تا حدودی با محوریت اعمال غیر انسانی گروهك مجاهدین خلق در آن دو دهه پیش می‌رود. طیب/ مصطفی میرزایی پیهانی: یك كار تماماً دیالوگ محور و مستند از زندگی یكی از انقلابیون شهر ملایر است كه در زمان اتفاقات خودجوش مردم ایران در لباسی شاید غلط‌انداز، خدمات شایانی به انقلابیون می‌كند. در واقع داستان مردی به ظاهر لات‌منش است كه از زبان چند راوی متفاوت شخصیتش به چالش كشیده می‌شود و در نهایت مخاطب با چهره‌ای نو از این فرد روبرو می شود. فرح تو اون كادیلاك/ صنم فاضل: داستان دختری است كه همواره دوست دارد وقتی بزرگ شد ملكه شود و از این نظر فرح پهلوی و رفتار، نوع لباس پوشیدن و ... او برایش جذابیت دارد. این دختر می‌شنود كه فرح قصد دارد به شهر آنها بیاید و به همین دلیل از خانواده درخواست می‌كند او را به دیدن فرح ببرند اما خانواده‌اش به دلیل عقاید مذهبی و انقلابی با او مخالفت می‌كنند و همین باعث می‌شود كه داستان وارد فضاهای ویژه‌ای شود. شاه وارونه/ اعظم سبحانیان: داستان دو برادر نوجوان را روایت می‌كند كه در دو مقطع به جریان مبارزات مردمی برای پیروزی انقلاب می پیوندند. در فاصله پیوستن برادر كوچك‌تر به مبارزه اتفاقات مهمی در خانواده‌اش رخ می‌دهد، از جمله این كه برادر بزرگ‌تر كه پیشتر انقلابی شده دستگیر می‌شود و پدرش كه عامل دستگیری پسرش بوده دچار بیماری روانی می‌شود و ... . جای درختان افرا/ لیلا قیاسوند: راوی دختریست كه داستان از زبان او نقل می شود و مخاطبش درخت افرایی است كه در گوشه حیاط به یاد مصطفی، پسر انقلابی كاشته است و آن پسر توسط پدر دختر به مامورین لو داده شده. دختر عاشق پسر سرایدار (مصطفی) است و مصطفی به دلیل هدف بزرگی كه دارد (فعالیت‌های انقلابی) به احساسات دختر بی‌توجه است. وقتی همه چیز تمام شد/ لیلا قیاسوند: چند روز است یوسف را به دلیل فعالیت‌های انقلابی دستگیر كرده‌اند. مادرش به امامزاده آمده و شك دارد كه همسرش او را لو داده است. كت و شلوار سرمه‌ای/ رضا بیات: این داستان درباره حال و هوای یك خانواده معمولی و ساده در اوایل انقلاب یعنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. اصل این داستان برگرفته از یك رویداد واقعی است. این و آن/ مریم سادات ذكریایی: مردی در شب عروسی‌اش، كت و شلوار دامادی را از اتوشویی می‌گیرد و به طرف خانه می‌رود كه بین راه به گروهی از سربازان برمی‌خورد. با این كه آدم منفعل و بی خیالی است اما و ... . یك اتاق ساده/ مریم سادات ذكریایی: مردی كه از عوامل رژیم پهلوی است پسر نوجوانش را در توالت خانه حبس كرده تا نتواند در مراسم تشییع جنازه معلم مدرسه‌شان شركت كند، اما پسر بچه برای رفتن به این مراسم دست به كارهایی می‌زند كه ماجراهای داستان را به پیش می‌برد. روزی كه سوسك‌ها اسباب كشی می‌كنند/ نرگس میرفیضی: این داستان در سه اپیزود و توسط سه راوی روایت می‌شود. هر یك از راویان این داستان نمادی از سه طیف مختلف هستند كه نسبت‌شان با انقلاب با هم تفاوت دارد. راوی نخست كه پسر بزرگ خانواده و سریاز ارتش است سعی می‌كند خود را از جریان انقلاب اسلامی دور كرده و در این میان بی طرف باشد. راوی دوم پسر كوچك‌تر خانواده است كه به امام خمینی(ره) علاقه‌مند و همراه با جریان مبارزات انقلاب اسلامی است. راوی سوم هم پدر خانواده كه فردی فلج و ناتوان است و قادر به تكلم و حركت نیست و حسرت می‌خورد كه نمی‌تواند با مبارزان انقلابی همراه باشد. خداحافظ برادر/ احسان غدیری: حوادث مقطع زمانی 19 دی ماه سال 1356 ( قیام مردم قم) تا پیروزی انقلاب اسلامی را روایت می‌كند و درباره پزشك جوانی است كه علی رغم میل باطنی خود در یك فضای دانشگاهی ناخواسته وارد فضای انقلاب می‌شود و بیشتر داستان حول محور دوست و هم محلی وی كه خلبان ارتش است می‌گردد. هویت/ علیرضا عیوضى: دزدى روشنفكر، كیف یك فعال انقلابى و نویسنده را مى‌زند. محتویات كیف را بررسى می‌كند و متوجه مى‌شود كه ارزش مالى ندارد. ذهن او درگیر یادداشت‌هاى سیاسى و داستان‌هاى نویسنده مى‌شود. در پارك خلوتى مى‌نشیند و سرگرم خواندن آنها می‌شود. از طرفى پلیس و ساواك در پى دستگیرى انقلابیون، وارد پارك می‌شوند و دزد را نیز به همراه آنها دستگیر می‌كنند. خشاب خالی/ كوثر شریعتی‌مهر: روایت زندگی یك روحانی كه در دوران پیروزی انقلاب اسلامی در مرزهای ایران به عنوان یك سرباز در حال خدمت بوده و گرفتار سرگروهبانی نالایق و مشروب‌خوار می‌شود، است. داستان «خشاب خالی» بر اساس خاطرات و زندگینامه سید جعفر سعیدیان است. نبردآشین/ مصطفی خرامان: به مبارزات یك روستایی با ارباب، بر سر آب در روستایی از توابع استان لرستان با نام آشین می پردازد. در این رمان ارباب به خاطر نفوذی كه درپاسگاه روستا داشته، تلاش می‌كند كه روستایی را بازداشت كند و در همین راستا فرزندان این خانواده روستایی به همراه دایی خود وارد ماجرا می شوند و به نوعی مبارزه‌ای بین خانواده روستایی و پاسگاه شكل می‌گیرد. در این داستان، نوجوانان مبارزاتشان واقعی بوده و با كمترین امكانات می‌خواسته‌اند با نیروهای ژاندارمری به مبارزه بپردازند در صورتی كه نیروهای ژاندارمری مبارزات آنها را یك بازی كودكانه قلمداد می‌كرده‌اند و زمانی كه نیروهای پاسگاه این بازی را می بازند آن موقع است كه متوجه می شوند كه نوجوانان با آنان مبارزه می‌كرده‌اند. جرقه/ مریم رضاتاجی: اوضاع زندگی پسرك و خانواده‌ای را روایت می‌كند كه به خاطر مشكلات مالی به همراه 2 دوست دیگرش كار می‌كنند و در جریان داستان پدرش به خاطره جرقه‌ای كه در انبار ایجاد و باعث سوختن بخشی از انبار می‌شود به ناحق از محل كار خود اخراج می گردد. این پسران ابتدا تصمیم می‌گیرند اعتراض خود را با سوزاندن مجسمه رضا خان نشان دهند اما تاثیر نمی‌گذارد و تصمیم می گیرند با جرقه دیگری محل كار پدر را به كلی به آتش بكشانند. یك توپ چلوار، دو بیل و یك كلنگ/ مریم رضاتاجی: داستان از زبان كودكی روایت می‌شود كه پدر و مادرش برای به خاك سپاری اجساد شهدای انقلاب با چلوار و بیل و كلنگ به بهشت زهرا می‌روند و در حین تشییع متوجه می شوند كه بدن دایی این كودك كه چندی پیش به سربازی رفته در دستان خواهرش(مادر كودك) در حال تشییع است. پنهان شده/ مریم فریدی: درباره پسر بچه‌ای روستایی است كه با آمدن جن به ده آنها اتفاقاتی را می‌بیند كه كسی حرف‌هایش را باور نمی‌كند. بوی خون می آید/ سعیده محرمی: برادر شخصیت اصلی داستان از اعضای ساواك است و در نوجوانی هم مرد همسایه شان را (پدر دختری كه شخصیت اصلی دل‌بسته او بوده و به صدای شعر خواندنش در حیاط گوش می‌داده است ) به ساواك لو می‌دهد. پشت سرت را نگاه نكن/ الناز معتمدی: یك بخش كوچك از هزاران مشكلی كه ساواك برای زندانیان زن ایجاد كرده است را روایت می‌كند. این داستان مربوط به خانم ناظم دبیرستان دخترانه‌ای است كه به خاطر نوع خاص راه رفتنش و حمله‌های عصبی گاه به گاهش مسخره می‌شود. او تصمیم می‌گیرد بچه‌های مدرسه را یك روز برای بازدید به موزه عبرت ببرد. در همین حین خاطرات گذشته و روزهای انقلاب و طریقه دستگیر‌ی‌اش توسط ساواك و شكنجه‌هایی كه در برابر چشم پدرش شده است به ذهنش می‌رسد و ... .

فعالیت مرکز مستقل کتاب‌های انقلاب در کتابخانه ملی

علی‌اکبر صفی‌پور، معاون پژوهشی، برنامه‌ریزی و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران ایران گفت: ایجاد مرکز مستقل انقلاب اسلامی در طرح توسعه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مورد نظر است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، صفی‌پور با بیان این مطلب به خبرگزاری کتاب ایران، گفت: در طرح توسعه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بخش ایرانشناسی و اسلام‌شناسی، به یک مرکز مستقل به نام مرکز ایرانشناسی، اسلام‌شناسی و مرکز مستقل انقلاب اسلامی تبدیل می‌شود. معاون پژوهشی، برنامه‌ریزی و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: در این طرح، مرکز مستقل آثار انقلاب اسلامی تعریف شده است. وی درباره زمان راه‌اندازی و آغاز به کار این مرکز اظهار کرد: می‌توان گفت این بخش اکنون آغاز به کار کرده است، چرا که سلسله نشست‌هایی با عنوان پنجاهمین سال آغاز نهضت امام خمینی(ره) در این مرکز برپا می‌شود که پنج نشست آن برگزار شده است. صفی‌پور ادامه داد: این نشست‌ها، مباحث مربوط به انقلاب را از دهه 1340 بررسی می‌کند. معاون پژوهشی، برنامه‌ریزی و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره ایجاد بخش کتاب‌شناسی انقلاب و وجود آثار ترجمه و تالیف از امام خمینی(ره) در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: بخش کتابشناسی در طرح توسعه سازمان برای مرکز انقلاب اسلامی در نظر گرفته شده است.

آستان قدس رضوی 25 هزار نسخه کتاب با موضوع انقلاب دارد

بیش از 25 هزار نسخه کتاب‌های چاپی با موضوع «انقلاب اسلامی ایران» در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در دسترس محققان و پژوهشگران قرار دارد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، رئیس اداره کتابخانه عمومی سازمان کتابخانه، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با اعلام این خبر افزود: منابع اطلاعاتی مذکور شامل موضوعاتی چون: ریشه‌ها و زمینه‌های بروز انقلاب اسلامی، رجال سیاسی دوران انقلاب، وقایع مهم انقلاب در پایتخت و سایر شهرها و مناطق ایران، اثرات و بازتاب انقلاب در منطقه، جهان اسلام و سایر کشورهای جهان، زندگینامه، خاطرات و اسناد شخصیت‌های بزرگ و تاثیرگذار در انقلاب، وقایع و اتفاقات پس از وقوع انقلاب، تشکیل دولت موقت، تشکیل اولین مجلس شورا پس از انقلاب، تشکیل نهادها و موسسات انقلابی و ... می‌باشد. محمد مشایخی خاطرنشان ساخت: منابع مرجعی هم‌چون فرهنگ واژه‌ها و شعارهای انقلاب، روزشمار تاریخ انقلاب، کتاب شناسی توصیفی انقلاب، فهرست مقالات منتشره درباره انقلاب اسلامی به زبان انگلیسی، فهرست مقالات مطبوعات ایران درباره انقلاب در نخستین دهه انقلاب اسلامی، فرهنگ و هنر درانقلاب اسلامی از جمله آثار مهم این مجموعه ارزشمند به شمار می‌آیند. وی با بیان این‌که علاوه برکتب مذکور بیش از 10 هزار نسخه منابع اطلاعاتی پیرامون اندیشه‌ها و مبارزات امام خمینی(ره) ، سخن‌ها و پیام‌های تاریخی و زندگی‌نامه شخصی و سیاسی ایشان در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در دسترس است، افزود: بیش از 300 عنوان کتاب چاپی نیز در ارتباط با انقلاب اسلامی ایران و اندیشه‌های معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) به زبان‌های عربی، انگلیسی، فرانسه، آلمانی، اردو و.... دراین مجموعه به چشم می‌خورد. مشایخی اضافه کرد: برخی از این آثار از زبان فارسی به زبان‌های دیگر ترجمه شده و برخی توسط اندیشمندان و مورخان سایر کشورها به رشته تحریر درآمده است که در این میان نویسندگان غربی و جهان عرب تالیفات بیشتری نسبت به نویسندگان سایر کشورها داشته‌اند. وی همچنین به وجود صدها عنوان کتاب پیرامون انقلاب شکوهمند اسلامی ویژه گروه سنی دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی در تالارهای نوجوانان و جوانان دختر و پسر کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی اشاره کرد و گفت: منابع اطلاعاتی مذکور از ناشران معتبری نظیر موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، دفتر مطالعات و تدوین تاریخ معاصر، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، دفتر پژوهش‌های موسسه کیهان و مرکز بررسی اسناد تاریخی تهیه و خریداری شده است.

آسيب‌شناسی پژوهش‌های انقلاب اسلامی

نشست تخصصی «آسيب‌شناسی پژوهش‌های انقلاب اسلامی» 16 بهمن ماه 91 در اتاق جلسات دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه فردوسی مشهد و از سوي انجمن علمي دانشجويان تاريخ و با همكاري فصلنامه تاريخ‌پژوهي و خانه تاريخ مشهد برگزارشد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از منابع خبری در این نشست ابوالفضل حسن‌آبادی، رییس اداره اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی گفت: مشهد به لحاظ پژوهش‌های انجام شده دومين قطب پژوهشی انقلاب اسلامی است. وی ادامه داد: همه انقلاب‌ها برای مستندسازی تاريخ خود و ارائه تصوير صحيح از گذشته به منظور ايجاد پايه‌های محكم فكری نياز به تاريخ‌نگاری دارند. بيش از دو سوم منابع و تاريخ‌نگاری‌های صورت گرفته در ايران مربوط به جنگ و انقلاب اسلامی است. حسن‌آبادی با بیان این که مشهد دومین شعبه مرکزی اسناد انقلاب اسلامی در ایران را داشت و بعد از تعطیلی این مرکز مجموعه مصاحبه‌ها، عکس‌ها و اسناد آن به تهران منتقل شد، افزود: دهه 1380 با تعطيلی مركز اسناد مشهد، تاريخ‌نگاری در اين شهر در ركود فرو رفت و كارهای پژوهشی به تهران انجام شد. در حال حاضر يك واحد مطالعات مركز آستان قدس رضوی راه‌اندازی شده و مهم‌ترين كاری كه در اين واحد انجام می‌شود تهيه بانك اطلاعاتی در زمينه انقلاب است. ارائه صحيح وجوه متفاوت انقلاب، ارائه تعريف صحيح از سرشت و معرفت انقلاب، آينده‌سازی برای انقلاب و ارائه اطلاعات برای آينده از اهداف تاريخ‌نگاری است. وی بيان كرد: پژوهشگران از حوزه توليد مباحث انقلاب بالاتر نرفته‌اند و اين يك آسيب برای تاريخ‌نگاری محسوب می‌شود. توجه به تاريخ‌نگاری محلی انقلاب نيز ضروری است و در اين راستا واحد مطالعات آستان قدس رضوی در اين زمينه فعاليت كرده و طی سال آينده كار تاريخ محلی خراسان بزرگ انجام می‌شود. تاريخ شفاهی شهرستان‌های اين استان نيز مستندسازی می‌شود و با اين اقدام خلأ شهرهای كوچك در زمينه مطالعات انقلاب برطرف می‌شود. انقلاب در 22 بهمن 1357 تمام نمی‌شود زيرا تمام پژوهش‌های صورت گرفته مربوط به وقایع قبل از انقلاب بوده و بعد از انقلاب نيز بايد مدنظر پژوهشگران قرار بگيرد. غلامرضا جلالی، نويسنده و استاد دانشگاه نيز در اين نشست اظهار كرد: در جريان انقلاب مشروطه تصميم‌گيری‌هايی در تهران و تبريز روی داد؛ اما در جريان انقلاب شكوهمند اسلامی مشهد به دليل وجود علمايی نظير آيت‌الله شيرازی يكی از زوايا و كانون‌های اصلی بود. وی با اشاره به پژوهش‌های صورت گرفته در زمينه انقلاب، گفت: در جريان پژوهش‌های انقلاب اسلامی بايد همجواری خراسان با كشورهای شوروی، افغانستان و پاكستان و تأثير تعامل با اين مناطق به لحاظ هستی‌شناسی مدنظر قرار بگيرد. عضو هيات علمی پژوهشكده علوم و معارف اسلامی تأكيد كرد: در انقلاب اسلامی دستگاه‌ها، ادارات، مردم و نهادهای مردمی محورهای كلان بودند كه در اين راستا نيز نياز است پژوهشگران واكاوی‌های مناسبی را انجام دهند. وی با تأكيد بر اين كه يكی از مهم‌ترين بحث‌های انقلاب جريان‌شناسی است، افزود: هيچ‌كدام از وقايع انقلاب بدون ريشه نبوده است. جلالی با بيان اين كه در پژوهش‌های انقلاب اسلامی به جريان‌شناسی پرداخته نشده، بيان كرد: بيشتر جنبه‌های مصداقی در پژوهش‌ها نمود يافته و اين امر يكی از آسيب‌های مطالعاتی در اين حوزه است. وی با اشاره به اسناد انقلاب اسلامی، اظهار كرد: بخش اعظم اسناد انقلاب اسلامی در مشهد به تهران انتقال پيدا كرد و اگر آستان قدس رضوی اين اسناد را دريافت كند می‌تواند پژوهش‌های خوبی در حوزه انقلاب اسلامی انجام دهد. جلالی در بخش ديگری از سخنانش با اشاره به يادمان‌های انقلاب، تصريح كرد: اين يادمان‌ها از بين رفته و اين امر يكی از دلايلی است كه سبب شده وضعيت نشر كنونی در مورد انقلاب كاهش پيدا كند. غلامرضا آذری‌خاكستر، كارشناس تاريخ شفاهی نيز با اشاره به اهم چالش‌های تاريخ‌نگاری انقلاب در شهر مشهد، گفت: امام خمینی(ره) فرمودند «لازم است برای بيداری نسل‌های آينده و جلوگيری از غلط‌نويسی مغرضان، نويسندگان متعهد با دقت تمام به بررسی دقيق تاريخ اين نهضت اسلامی بپردازند و قيام‌ها و تظاهرات مسلمين ايران را در شهرهای مختلف با تاريخ و انگيزه آن ثبت كنند تا مطالب اسلامی و نهضت روحانيت سرمشق جوامع و نسل های آينده شود.» وی ادامه داد: پرداختن به تاريخ توده‌ها امری ضروری است، همچنين در جريان تاريخ‌نگاری انقلاب در شهرها برخی‌ از افراد كاملاً سفارشی اقدام به نوشتن تاريخ انقلاب می‌كنند و اين امر موجب می‌شود تا زوايای مهمی از فعاليت انقلابيون مبهم بماند. این کارشناس تاریخ شفاهی در آستان قدس رضوی گفت: کاستی‌های تاریخ‌نگاری انقلاب باید توسط پژوهشگران مورد واکاوی و بررسی قرار بگیرد. وی با بررسی کتاب «تاریخ لشکر خراسان» اظهار کرد: در این کتاب به هیچ وجه به انقلاب پرداخته نشده و در واقع نوع بینش نویسنده نظامی است. اين پژوهشگر با اشاره به زمينه‌های خيزش انقلابی مردم مشهد، قيام مسجد گوهرشاد را اولين اعتراض جدی مردم مشهد به ديكتاتوری رضا‌خانی و كشف حجاب دانست. وی تأسيس دانشگاه مشهد در سال 1328 را نقطه عطفی در تحولات علمی و سياسی شهر مشهد عنوان كرد و افزود: اين دانشگاه از بدو تأسيس تا پيروزی انقلاب اسلامی پرورش دهنده خط فكری مبارزه با حكومت پهلوی بوده است. با تأسيس دانشگاه مشهد مبارزات سياسی دانشجويان عليه حكومت پهلوی عملاً شروع می‌شود و در واقع دانشگاه تبديل به بستری می‌شود تا گروه‌های مبارز در قالب‌های مختلف مخالفتشان را با حكومت پهلوی نشان دهند. با شروع نهضت امام خمينی(ره) در سال 1342 دانشگاه مشهد تبديل به يكی از مهم‌ترين كانون‌های انقلاب می‌شود تا جايی كه برخی از صاحب‌نظران سياسی معتقدند انديشه و تئوری انقلاب از دانشكده ادبيات مشهد نضج گرفته است. وی ادامه داد: دهه 1340 دانشگاه مشهد دوران پر التهابی را طی می‌كند و در واقع محصول فكری و مبارزاتی كه در اين دانشگاه شكل گرفته در سال 1357 تبلور یافت. آذری‌خاكستر با اشاره به روزشمار وقايع دانشگاه مشهد به ظرفيت اين دانشگاه برای پرداختن به تاريخ شفاهی اشاره كرد و افزود: اکنون با توجه به قابلیت‌ها و ظرفیت‌هایی که در این دانشگاه وجود دارد به تاریخ شفاهی پرداخته شده است. دانشگاه فردوسی اولین دانشگاهی بود که به پروژه تاریخ شفاهی پرداخته و در این زمینه با 40 تن از اساتید مصاحبه‌هایی انجام پذیرفته است. وی تولد مجله تخصصی «نقش مشهد در انقلاب اسلامی» را ثمره نقش دانشگاه مشهد در مسائل انقلاب عنوان كرد و با اشاره به این که تاکنون سه شماره از این ویژه‌نامه بر پایه اسناد و تاریخ شفاهی و 10 ساعت مصاحبه منتشر شده است، گفت: با توجه به خواسته تحريريه مجله، يعنی ايجاد مركز تاريخ شفاهی در دانشگاه فردوسی، مهم‌ترين کاری است كه بايد صورت بگيرد. محمد آصفی، مدیر رادیو مشهد هم در «نشست آسیب‌شناسی پژوهش‌های تاریخ انقلاب اسلامی» اظهار کرد: پیوند مورخین با رهبران فکری و عملیاتی انقلاب حلقه‌ای مفقوده است زیرا اگر از دانسته‌های رهبران فکری انقلاب در تاریخ‌نگاری استفاده شود، اطلاعات دقیق‌تری در خصوص رویدادهای انقلاب اسلامی به دست خواهد آمد. وی با تاکید بر این که تحلیل تاریخ یک وجهی نیست و مقوله‌ای چند وجهی است، افزود: کسانی که اقدام به تاریخ‌نگاری می‌کنند باید به حوزه راهبردی و مدیریت تاریخ‌نگاری انقلاب مبتنی بر تقوای سیاسی و فضای علمی و کارشناسی توجه کنند. آصفی با بیان این که تاریخ‌نگاری سفارشی باید به فراموشی سپرده شود، افزود: بزرگ‌ترین دغدغه ما امروز تاریخ‌نگاری سفارشی است. وی با تاکید بر این که تاریخ‌نگاری‌ها باید به روز باشند و اطلاعات را ثبت کنند، افزود: اگر خواسته باشیم برداشت جامع و دقیق از تاریخ انقلاب در مشهد داشته باشیم باید به این جمله که انقلاب در جریان است توجه کنیم. مدیر رادیو مشهد عنوان کرد: بسیاری از جزییات انقلاب اسلامی در تاریخ شفاهی نیامده و باید به این موضوع پرداخته شود.

بررسی تاریخ شفاهی انقلاب با توجه به معروف‌ترین کتاب‌ها

جواد منصوری، از مبارزان دوران انقلاب و پژوهشگر و نویسنده در حوزه تاریخ آن دوران، در نشست تخصصی «بررسی تاریخ شفاهی انقلاب با تأکید بر معروف‌ترین کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب» گفت: تاریخ مکتوب انقلاب از تاریخ شفاهی شروع می‌شود. سرنوشت و خاطران افراد منبعی برای تاریخ مکتوب است و باید با تحلیل اسناد و مدارک تأیید شود. در جریان انقلاب‌اسلامی برنامه‌ای برای ثبت خاطرات وجود نداشت و پس از ثبت وقایع دفاع مقدس در قالب تاريخ شفاهي به حوادث و جريان‌هاي انقلاب هم توجه شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، خبرگزاری کتاب ایران خبر داد نشست تخصصی «بررسی تاریخ شفاهی انقلاب با تأکید بر معروف‌ترین کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب» سه‌شنبه (17 بهمن‌ماه 91) در سالن اندیشه پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. رحیم‌ نیک‌بخت، پژوهشگر حوزه تاريخ و دبیر نشست در آغاز این برنامه گفت: متأسفانه توجه به تاریخ شفاهی در ایران برخلاف کشورهای پیشرفته جایگاهی در محافل علمی و دانشگاهی پیدا نکرده است. اما پيروزي انقلاب اسلامی ایران عاملي مهم براي ورود تاریخ شفاهی به جامعه بود و رهبر فقید انقلاب امام خمینی (ره) هم بر آن تاكيد و توجه داشتند. در طول چند سال اخیر هم فعالیت‌های مفیدی در این حوزه صورت گرفت و دانشگاه اصفهان و کار گروه انجمن تاریخ شفاهی اقداماتی را در این زمینه انجام دادند. با این وجود تاریخ شفاهی هنوز در اول راه است. در ادامه حجت‌الاسلام سعید فخرزاده، مسوول واحد تاريخ شفاهي دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنري به پیشینه‌ و تاریخچه توجه به تاریخ شفاهی در دفتر ادبیات انقلاب اشاره کرد و افزود: خوشحالم تاريخ‌شفاهي در محافل علمی مانند پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی مورد توجه قرار گرفته ‌است. اين نشست‌ها می‌تواند حرکتی برای غنای تاريخ‌شفاهي در دیگر حوزه‌های علوم انسانی باشد. وی با اشاره به تاريخچه نگارش تاريخ شفاهي گفت: در بيشتر خاطرات ارتباطي بین حوادث انقلاب و جریان‌های جنگ وجود دارد و نمی‌توان آن‌ها را از هم جدا کرد. اما چالش مهم پيش روي تاريخ شفاهي در نگارش و جمع‌آوری اطلاعات، نبود بودجه فرهنگی است. موفق بودن برخی كشورهای دنیا در بسياري از زمينه‌ها به دلیل توجه به فرهنگ و اختصاص بودجه کافی به آن است. كم توجهي مولفان و مسوولان به تاريخ شفاهي انقلاب هم بي‌ارتباط به دوران هشت سال دفاع‌مقدس نيست، زیرا ثبت خاطرات این دوران تقدم یافت. اما تاريخ شفاهي انقلاب پس از تلاش مرتضی سرهنگی و هدایت‌الله بهبودی كه پس از پايان جنگ تحميلي عراق عليه ايران به نگارش کتاب و ثبت خاطرات آن دوران روي آوردند مطرح و در سال 1372 واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنري تأسیس شد. فخرزاده به نتایج فعالیت واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و جمع‌آوری بیش از هفت هزار ساعت خاطرات از افراد تأثیرگذار انقلاب اشاره كرد و گفت: این اطلاعات ثبت، ضبط، پیاده‌سازی و حروفچینی شده‌اند، اما هنوز موضوع‌بندی نشده‌اند. اين اطلاعات در آينده در اختيار پژوهشگران قرار داده مي‌شوند. البته دفتر ادبیات انقلاب اسلامی تاکنون چهل عنوان کتاب در قالب تاریخ‌شفاهی منتشر کرده و اين آثار نگاهی پژوهشی و تحقیقی به روايت افراد تاثير‌گذار انقلاب دارند. جواد منصوری، از مبارزان دوران انقلاب و پژوهشگر و نویسنده در حوزه تاریخ آن دوران در ادامه نشست تخصصی «بررسی تاریخ شفاهی انقلاب با تأکید بر معروف‌ترین کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب» گفت: اهمیت کار تاریخ شفاهی بر کسی پوشیده نیست و تاریخ مکتوب از تاریخ شفاهی شروع می‌شود. سرنوشت و خاطران افراد منبعی برای تاریخ مکتوب است و باید با تحلیل اسناد و مدارک تأیید شود. در جریان انقلاب‌اسلامی برنامه‌ای برای ثبت خاطرات وجود نداشت و پس از ثبت وقایع دفاع مقدس در قالب تاريخ شفاهي به حوادث و جريان‌هاي انقلاب هم توجه شد. وی درباره ویژگی‌های تاریخ شفاهی افزود: تاریخ شفاهی نخستين سند تاریخی بوده و به همین دلیل پراهمیت است و باید جزییات و ریزه‌کاری‌های وقایع در آن ثبت شود. اگر در تاریخ شفاهی به راویان مختلف دست داشته باشیم می‌توان مطالب را مقایسه کرد و تا حدود زیادی به واقعیت نزدیک شد و اشتباهات را اصلاح كرد یا به جزییات بیشتری دست یافت. منصوري افزود: در نگارش تاریخ شفاهی بايد به خلقیات، روحیات و رفتارشناسی راوي به عنوان یکی از مباحث مهم بین مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده توجه داشت. اين شناخت می‌تواند به تحلیل تاریخی جریان‌ها کمک کند و مي‌توان فهميد راوي اثر از نظر فرهنگی در‌ دوره تاریخی مورد نظر چگونه رفتار كرده و تحت تأثیر چه نوع تفکری بوده است. البته تاریخ شفاهی محدود به زمان خاصی نیست. وی در ادامه به آسیب‌شناسی تاريخ شفاهي پرداخت و گفت: براي روايت تاریخ به شکل واقعی، بايد تحلیلي واقع‌بینانه را مورد نظر قرار داد. زیرا بیشتر راویان وقایع را از نگاه خود بازگو می‌کنند. منصوري ادامه داد: تاریخ شفاهی را می‌توان با اسناد مورد مقایسه قرار داد و جزییاتی را به تفصيل بیان کرد. اما بیشتر کتاب‌های تاریخ شفاهی منتشر شده در حد مواد خام است و آثار قابل دفاع كمي در ميان آن‌ها وجود دارد. كتاب «خاطرات عزت شاهي» نوشته محسن کاظمی يكي از آثار قابل استناد حوزه تاريخ شفاهي است و مولف در آن به تفصیل مخاطب را در جریان تحولات اجتماعی و مبارزات دهه‌های 1340 و 1350 قرار می‌دهد. این اثر می‌تواند به صورت یک کتاب علمی مورد استناد قرار گیرد. وي با اشاره به مساله کم‌دقتی مولفان در نگارش تاريخ شفاهي گفت: این اتفاق بر اعتبار تاریخ شفاهی تأثیرگذار است و به آن آسیب وارد می‌کند. در نگارش متن تاریخ شفاهی باید توجه داشت راوي تا چه اندازه بر مسایل زمان خود تسلط دارد. در اين ميان اگر محقق به مسایل روز مسلط نباشد روایت را دچار سختی می‌کند و ضریب آسیب تاریخ شفاهی را بالا می‌برد. همچنین توجه به ویرایش، پیرایش و نگارش متن از مباحث مهم تاریخ شفاهی است زيرا تاکنون کتاب‌های خوبی از نظر محتوا در حوزه تاریخ شفاهی نوشته شده‌اند، اما متن آن‌ها بسیار ضعیف ‌است. اين راوي خاطرات انقلاب افزود: در تاریخ شفاهی مي‌توان اطلاعات را با اسناد، مدارک، عکس و روایت دیگران تکمیل کرد. شرح حوادث در تاريخ شفاهي نباید یک طرفه باشد. در کشور ما تاریخ شفاهی گروهی کمتر مورد توجه مولفان قرار گرفته است اما به يقين روایت حادثه به نقل از سه یا چهار راوی بهتر از يك نفر است، مانند کتاب خاطرات مرحوم حجت‌الاسلام محمد تقی فلسفی. نتیجه یک مصاحبه گروهي باعث نگارش کتاب كامل و جامعی شد. وقتی درباره مباحث موضوعی و محتوایی تاريخ شفاهي وارد کار گروهی می‌شویم جزییات بیشتر ما را به تحلیل و واقعیت حوادث نزدیک می‌کند. منصوري افزود: نکته مهم دیگر برگزاری جلسات نقد تاریخ شفاهی است. کتاب «شیخ‌المعاونین ما کجاست؟» در حوزه تاریخ شفاهی مورد نقد قرار گرفت و نتیجه آن باعث شد تا مولف متن کتاب را در چاپ‌های بعدی مورد بازنگری قرار دهد. اصل دیگری که باید در تاریخ شفاهی مورد توجه قرار بگیرد بحث تقدم و تأخر و اهم و مهم است. خاطرات برخی افراد که نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در انقلاب داشته‌اند، کمتر مورد توجه مورخان قرار گرفته‌اند. ما باید مستندی درباره شهید حاج مهدی عراقی داشته باشیم زیرا دایره فعالیت او بین سال‌های 1327 تا سال 1357 است. ولی کمتر اثری درباره فعالیت‌های وی نوشته شده است. پژوهشگران و نویسندگان حاضر در نشست تخصصي «بررسی تاریخ شفاهی انقلاب با تأکید بر معروف‌ترین کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب» معتقدند که تاريخ‌نگاری شفاهي از انقلاب داراي نقطه‌ضعف‌هاي بارز در نحوه گردآوري و تدوين و نيازمند روشي كاربردي به عنوان يك الگوست. آنان تاريخ شفاهي را داراي جذابيت‌هاي بيشتری نسبت به تاريخ مكتوب دانستند. علیرضا ملائی، استاد تاريخ و پژوهشگر پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي در نشست تخصصی «بررسی تاریخ شفاهی انقلاب با تأکید بر معروف‌ترین کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب» به بررسی تطبیقی تاریخ شفاهی و تاریخ مکتوب پرداخت و گفت: تاریخ شفاهی عبارت است از مصاحبه با افراد صاحب خاطره و پیاده کردن، ویرایش و انتشار آن. بسیاری از کتاب‌هاي تاريخ شفاهي مواد خام و ابتدایی‌ است و بيشتر به کسب خبر و انتشار آن شبيه‌ است. البته در میان آن‌ها کتاب‌هایی هم دیده می‌شود که با وسواس علمی نوشته شده‌ است، همانند کتاب «خاطرات عزت‌شاهی». به اعتقاد من تاریخ شفاهی در مرحله تکوین قرار دارد و در رده بندي تاریخ‌نگاری نسل اول تاريخ‌نويسان روات (راویان) سنت شفاهي قرار می‌گیرد. وي كه معتقد است كتاب‌هاي تاریخ شفاهی از غنای لازم برخوردار نیستند و نمی‌توانیم آن‌ها را متن تاریخ‌نگاری بدانیم، افزود: این کتاب‌ها به مورخان براي بازآفرینی حوادث تاریخی، تحلیل، نقد و ارزیابی داده‌ها نياز دارند و مولفان در موضوع تدوین خاطرات بايد از روش ترکیبی وقایع‌نگاری استفاده كنند. در این روش مصاحبه‌کننده به جای ثبت يك روايت، با چند رواي براي یک موضوع روبه‌روست و به واسطه آن مي‌تواند روایت جامع‌تری ارایه دهد و خاطره را از خاطره فرد محور به موضوع محور تبدیل كند. ملائي تصريح كرد: در خاطره موضوع محور مي‌توان با گردآوری روایت‌ها و سنجش و تقابل، ضعف‌ و کاستی‌هاي تاريخ شفاهي را مرتفع کرد و به نسبت آن روایت کامل‌تری ارايه داد. این همان وقایع‌نگاری است و از آن به عنوان تاریخ‌نگاری سنتی یاد می‌شود. وي ادامه داد: وقایع‌نگاری تاریخ شفاهی عبارت است از تلاش پژوهشگر برای تدوین تاریخ یک رخداد براساس روایت‌های شفاهی. اطلاعات اين متن تاريخي بايد به صورت مسنجم و معنادار در كنار هم نوشته شود تا به واسطه آن بتوانيم به سوي تاریخ‌نگاری شفاهی گام برداريم. ملائي در ادامه به تفاوت عمده تاریخ شفاهی و وقایع‌نگاری اشاره كرد و گفت: اين تفاوت به حضور پررنگ مورخ باز می‌گردد كه با داد و ستد وقایع تاریخی سعی در بیان رویدادها و وقایع‌نگاری دارد. در این جا تفسیر مورخ بر رویداد وارد می‌شود و بر این اساس روایت حوادث بین زمان حال و گذشته شکل می‌گیرد. اما تاریخ‌شفاهی فاقد این مراحل است و همان داده‌های اولیه را با يك روش بیان می‌كند. وي افزود: نقد داده‌های تاریخ شفاهي سخت‌تر از روایت‌های مکتوب است. چون صدها عامل در پديد آمدن تاریخ شفاهی دخیلند و حُسن تاریخ شفاهی به دسترسي به منابع باز مي‌گردد. زيرا مولف می‌تواند با رجوع به آن‌ها نقایص را برطرف کند. اگر این فرایند وارد مرحله تاریخ‌نگاری شفاهی شود بايد به متن‌های پیاده شده و فایل‌های صوتی منتشر شده هم توجه داشت. ملائي با تاكيد بر اين كه برای گذر از مرحله تاریخ نگاری شفاهی به تاریخ‌نگاری مکتوب باید به چند مساله توجه داشت، گفت: انتخاب موضوع، انتخاب روش متناسب با موضوع، انتخاب افراد صاحب‌نظر، گفت‌وگوی روشمند با توجه به مقتضیات مصاحبه‌شونده، تکمیل چرخه گردآوری اطلاعات با روش حداکثر داده‌ها، ممانعت از پیش‌داوری در مصاحبه‌ها، پیاده‌سازی، بازخوانی، دسته‌بندی و تنظیم بر اساس تحقیق و فهرست، مطالعه انتقادی داده‌ها با تحلیل خاطرات، تدوین و نگارش متن با استفاده از جمع‌بندی روایت، رفع ابهامات و پر کردن خلاءها، حضور قاطعانه تاریخ‌نگار در سراسر متن با توجه به روابط علت و معلولی و مراجعه به آرشیو کتابخان‌ها مواردي است كه نواقص تدوين تاريخ‌شفاهي را برطرف می‌کند. یعقوب توکلی، پژوهشگر تاريخ معاصر هم در ادامه نشست تخصصي «بررسی تاریخ شفاهی انقلاب با تأکید بر معروف‌ترین کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب» به ضرورت انتقاد و استناد در تاریخ شفاهی اشاره کرد و گفت: این سوال مطرح است که چگونه می‌توانیم از مرحله تاریخ شفاهی به تئوری‌پردازی برسیم؟ با توجه به كار‌هاي انجام شده در حوزه تاريخ‌شفاهي ممکن است افق‌های متفاوتی از نظر ضعف و قوت، امکانات و کارکرد افراد و دسترسی به منابع تاريخ شفاهي وجود داشته باشد. به صورت طبیعی نمی‌توان توقع داشت همه مولفان در حوزه تاریخ شفاهی همانند محسن کاظمی، نویسنده کتاب«خاطرات عزت شاهی» کار کنند. اما مهم آن است که استادان دانشگاه‌ها در حوزه تاریخ شفاهی وارد شوند و آن را به رسمیت بشناسند، درباره آن فکر کنند و به نگارش کتاب روی بیاورند. متأسفانه در فضای تاریخ‌نگاری، مباحث تاریخ شفاهی پذیرفته نشده است و بسیاری از استادان توجه لازم و کافی به تاریخ انقلاب ندارند. وی در ادامه به انواع مختلف ثبت تاريخ‌شفاهي اشاره كرد و آن‌ها را تاريخ شفاهي خام همانند ‌آنچه در دانشگاه هاروارد آمریکا نوشته می‌شود، خاطرات شفاهی ویرایشی كه مصاحبه‌گر دخالت چندانی در محتوا ندارد،‌ خاطرات شفاهی تدوینی که با موافقت بین پرسش‌گر و مصاحبه‌شونده، متن تدوین و جابه‌جا مي‌شود، خاطرات شفاهی تلفیقی که شامل مصاحبه با چند نفر است و در ایران کمتر به آن پرداخته می‌شود و خاطرات شفاهی موضوعی، شخصی، جغرافیایی و دوره‌ای برشمرد. توكلي گفت: آنچه باید در تاریخ شفاهی بر آن تأمل داشت تطبیق روايت‌ها به استناد جراید و اسناد است. این اتفاق باید با اصول و قواعد شکل گیرد و در آن به مباحث موضوعي هم توجه شود. همچنین براي تئوری‌پردازی در تاریخ شفاهی بايد به ارتباط مفهومی نتايج رسيد. در این میان نباید خاطرات را از هم جدا بدانیم بلکه باید مجموعه خاطرات را کنار هم گذاشت و با ایجاد ارتباط به کشف ارتباط مفهومی و تاریخ‌نگاری مکتوب رسید. محسن کاظمی، نویسنده کتاب‌های «خاطرات احمد احمد» و «خاطرات عزت شاهی» در ادامه با اشاره به این مسأله که مباحث مطرح شده در جلسه «بررسی تاریخ شفاهی انقلاب با تأکید بر معروف‌ترین کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب» از این عنوان فاصله بسیار دارد و بهتر بود درباره نقد کتاب‌های تاریخ شفاهی صحبت می‌شد، گفت: دو واقعه مهم انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس تاریخ شفاهی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. در کشوری همانند کلمبیا تاریخ شفاهی مباحثی همچون آموزش و پرورش، روانشناسی، مردم‌شناسی و جامعه شناسی را مورد تحلیل قرار می‌دهد و در مراکز آکادمیک آن‌ بحث تاریخ شفاهی به یک واقعیت انکارناپذیر تبدیل شده و در میان سیاسیون تاثیرگذار است. وي ادامه داد: در خارج از کشور هم جریان‌های ضد انقلاب اسلامی کارهای بسیاری در این زمینه انجام داده‌اند، مانند آثار حمید شوکت و حبيب لاجوردی. آن‌ها بعد از سرخوردگی در عرصه سیاسی و تاریخی به دنبال ماندگار شدن نام خود در تاريخند. اما تاریخ شفاهی مبحثی مهم است و باید آن را با حساسیت منتشر کرد. كاظمي افزود: سپاه و ارتش مدتي است به نگارش تاریخ جنگ روی آورده‌اند، بهتر است این سازمان‌ها به کار خود بپردازند، اما نگارش تاریخ را به دست متخصصان بسپارند. البته این به معنای کنار گذاشتن کار در حوزه مکتوبات نیست، بلکه از این طریق می‌توان تاریخ جنگ را به شیوه‌ای جدید و موثر به نسل آینده منتقل کرد. وي گفت: مساله دیگر بحث فرصت‌سوزی در تاریخ شفاهی است. افرادی هستند که خاطرات مهمی از دوران‌های انقلاب و دفاع مقدس دارند اما مورد غفلت واقع شده‌اند و اکنون در سینه خاک خفته‌اند. نكته دیگر، نوع کیفیت توليد تاريخ شفاهي است. ما نمی‌توانیم فقط شایدها و بایدها را استخراج کنیم و بیشتر باید به تربیت نیرو در این زمینه روی بیاوریم و حوزه‌های کارشناسی، بیشتر درباره این مسأله کار کنند تا مباحث به صورت تاریخ شفاهی بیرون بیایند. ازسوی دیگر متأسفانه هنوز فرق بین خاطره و تاریخ شفاهی مشخص نیست. فائزه توكلي، پژوهشگر حوزه تاريخ هم در اين نشست به فعال شدن كارگروه تاريخ‌شفاهي انجمن علمي تاریخ اشاره كرد و گفت: طرح درس تاريخ شفاهي به مسوولان مربوطه ارايه شده است و منتظر پاسخ آن‌ها براي ورود اين مباحث به محافل دانشگاهي هستيم. وي درباره تفاوت تاريخ مكتوب و تاريخ شفاهي با توجه عليرضا ملائي در اين نشست که تاريخ شفاهي را همتراز تاریخ‌نگاری سلسله روات سنت شفاهي عنوان كرد، گفت: تاريخ شفاهي ريشه در كشور كلمبيا دارد و مي‌توان از آن به عنوان تاريخ فوري ياد كرد. در تاريخ شفاهي افراد حضور عيني دارند و مي‌توان تاريخ را به روز از زبان رواي شنيد اما تاريخ مكتوب بر اساس منابع معمولا فراموش شده است. به اين ترتيب تاريخ شفاهي جذابيت‌ بيشتري از تاريخ مكتوب دارد. توكلي ادامه داد: مشاهدات عيني با آنچه از سوی روات در تاريخ طبري نقل مي‌شود متفاوت است، در اين موضوع تاكيد بر خاطرات شخصي است نه شنيده‌‌هاي جمعي. تاريخ شفاهي تعامل دوسويه بين دو فرد است و روايت خبري واسطه آن‌هاست. تاريخ شفاهي خاطرات پايدارتري دارد و مي‌توان آن را مكمل تاريخ مكتوب - كه در بيشتر موارد به فراموشي سپرده مي‌شود - دانست. نشست تخصصي «بررسی تاریخ شفاهی انقلاب با تأکید بر معروف‌ترین کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب» سه‌شنبه (17 بهمن‌ماه) با حضور رحیم نیک‌بخت، یعقوب توکلی، علیرضا ملائی، محسن کاظمی، حجت‌الاسلام والمسلمین سعید فخرزاده، فائزه توکلی و جواد منصوری به عنوان مولفان و صاحب‌نظران اين حوزه، در سالن اندیشه پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

انقلاب اسلامی، میراث ملی و ابزار انتقال آن پژوهش و نگارش است

هدایت‌الله بهبودی، مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در پنجمین نشست ویژه «پنجاهمین سال آغاز نهضت امام خمینی(ره)» و جشن پیروزی انقلاب اسلامی در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با بیان این‌که هنوز به صورت حرفه‌ای نتوانسته‌ایم به تولید آثار مکتوب درباره انقلاب اسلامی بپردازیم، از گشوده‌شدن درهای بایگانی سازمان امنیت و اطلاعات رژیم پهلوی و انتشار اسناد ساواک دردهه‌های اخیر به عنوان اقدامی شجاعانه یاد کرد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، پنجمین نشست ویژه «پنجاهمین سال آغاز نهضت امام خمینی(ره)» و جشن پیروزی انقلاب اسلامی 17 بهمن‌ماه 91 در سال شریعت‌زاده کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با حضور حجت‌الاسلام کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، اسحاق صلاحی، رییس کتابخانه ملی، محمدعلی بشارتی، وزیر اسبق کشور و هدایت‌الله بهبودی، پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی برگزار شد. هدایت‌الله بهبودی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ و مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی گفت: بیست‌سال از زمانی می‌گذرد که به عنوان روزنامه‌نگار مشغول به فعالیت بودم. از اصحاب رسانه می‌خواهم که در آنچه می‌نویسند، دقت داشته باشند زیرا آن‌ها ناخواسته بخشی از تاریخ مکتوب این سرزمین را رقم می‌زنند. وی با بیان این‌که «انقلاب اسلامی میراث ملی ماست که مهم‌ترین ابزار انتقال آن از دیروز به امروز، حال و آینده چیزی جز قالب پژوهش نیست» پرسید: آیا خواهیم توانست این میراث ملی را به آینده منتقل کنیم؟ گاه با خود آرزو می‌کنم که کاش می‌توانستیم در دفتر ثبتی این انقلاب را به نام آیندگان هم به ثبت برسانیم اما متاسفانه این امکان وجود ندارد و ناگزیریم از قالب پژوهش و نگارش تاریخ بهره گیریم. تدوین‌کننده مجموعه «انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک» سپس با پرسیدن این سوال که «چرا انقلاب اسلامی یک میراث است؟» توضیح داد: انقلاب اسلامی از این جهت که هدف ما ایرانیان را رسم می‌‌کند و حافظه تاریخی امروز و فردای ما را شکل می‌دهد، یک میراث ملی است. اگر می‌بینیم که در جامعه سخنانی مانند این‌که «محمد‌رضا پهلوی را همان‌طور که خودشان آوردند، خودشان هم بردند، مطرح می‌شود» این مساله نشان می‌دهد که متاسفانه ما نتوانسته‌ایم به عنوان پژوهشگر نقش موثری در اندیشه مردم داشته باشیم. وی با بیان این‌که «آستانه در‌د تاریخی بسیار دورتر از در‌د اقتصادی‌ است اما زمانی که فریاد تاریخی ملتی بلند شود، دیگر هیچ علاجی برای آن وجود نخواهد داشت» گفت: پس از مرور وقایع تاریخی سی‌ساله کشورمان، شیوه تاریخ‌نگاری پس از انقلاب را به سه دوره تقسیم کرده‌ام که در دوره نخست (دهه 1360) تنها مصرف کننده متون خارجی و افکار اندیشمندان آنان درباره رویداد انقلاب اسلامی بودیم. بهبودی، دوره دوم (دهه 1370) را دوره توازن میان منابع داخلی و خارجی در زمینه متن‌های مربوط به انقلاب اسلامی معرفی کرد و افزود: در این دوره با برگزیدن قالب «تاریخ شفاهی» تولید مکتوبات در حوزه انقلاب در داخل به اندازه‌ای رسید که توانست توازنی میان منابع خارجی و داخلی را رقم بزند. در سومین دوره تَوفُق منابع داخلی را بر منابع خارجی و گشایش در‌های تاریخ به ‌روی پژوهشگران و محققان داخلی و خارجی را شاهدیم. وی با بیان این‌که هنوز به صورت حرفه‌ای نتوانسته‌ایم به تولید آثار مکتوب درباره انقلاب اسلامی بپردازیم، از گشوده‌شدن درهای بایگانی سازمان امنیت و اطلاعات رژیم پهلوی و انتشار اسناد ساواک در دهه‌های اخیر و توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی به عنوان اقدامی شجاعانه یاد و اظهار کرد: وقتی به ویژگی‌های اسناد نگاه می‌کنیم می‌بینیم که با منشوری از پدیده انقلاب روبه‌روییم. هدایت‌الله بهبودی قصد داشت سخنان خود را در زمینه کارکرد این اسناد و نحوه بهره‌مندی پژوهشگران از آنها هم بیان کند که به دلیل محدودیت زمانی نشست، وارد شدن به این موضوع‌ را به نشست دیگری موکول کرد.

نقد سی‌امین اثر داستانی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی

منتقدان حاضر در نشست نقد رمان «کره طلایی» در سرای اهل قلم علاوه بر تحسین این اثر به دلیل زبان متناسب با مخاطب نوجوان، جزیی‌نگری نویسنده و نگاه تیزبینانه او را ستودند. اما نوشتن در حوزه نوجوان را کاری دشوار دانستند و گفتند کاش این کتاب از سوی نوجوانان هم مورد ارزیابی قرار می‌گرفت. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، خبرگزاری کتاب ایران خبر داد که نشست نقد و بررسی رمان «کره طلایی» با حضور انوشه منادی به عنوان نویسنده این کتاب و محسن فرجی، رسول آبادیان و فرزام شیرزادی به عنوان منتقد، عصر 16 بهمن‌ماه 91 در سرای اهل قلم برگزار شد. در ابتدای این نشست، به پیشنهاد فرزام شیرزادی به عنوان دبیر علمی برنامه، بخشی از فصل نخست داستان از سوی نگارنده آن برای حاضران جلسه قرائت شد. سپس فرزام شیرزادی به عنوان منتقد، داستان کتاب «کره طلایی» را برای مخاطب نوجوان، روان و یک‌دست توصیف کرد و با بیان این‌که نویسنده در طول نگارش کمتر به تکرار افتاده است، از رسول آبادیان خواست تا نظرش را درباره «کره طلایی» مطرح کند. آبادیان رمان «کره طلایی» را دارای نظم و انسجامی توصیف کرد که مخاطب را از نظر ذهنی و به نحو ملموس و دوست داشتنی با خود همراه می‌کند. وی افزود: زبان داستان تا حد قابل قبولی می‌تواند با مخاطب نوجوان ارتباط بر قرار کند. این منتقد از به هم ریختن تسلسل ذهنی مخاطب در طول داستان به عنوان یکی از نکات قابل توجه در «کره طلایی» یاد و تصریح کرد: با وجود ایراد‌های فنی که نمی‌توان در نقد این کتاب از آن‌ها چشم‌ پوشید، این کتاب اثری خواندنی و لذت‌بخش است. در ادامه محسن فرجی به عنوان دیگر منتقد این اثر، به ویژگی جزیی‌نگری نویسنده در بیان داستان اشاره کرد و افزود: روابط، جغرافیا و فضایی که قصه در امتداد آن شکل می‌گیرد، بیان‌گر تجربه‌زیستی نویسنده‌ است و نگاه تیزبینانه و هوشمندانه نگارنده را یادآور می‌شود. وی از پراکنده نبودن روایت‌های داستان و کلی نبودن این روایت‌ها به عنوان دیگر ویژگی‌های بارز اثر یاد کرد و با اشاره به مجموعه داستان‌هایی از انقلاب که در حال مطالعه آنهاست گفت: در داستان‌های انقلابی گویا شخصیت‌ها به نحو عامدانه‌ای از روستا برآمده‌اند و نحوه اعتراض آنان از طریق اعلامیه است اما «کره طلایی» با وجود آن‌که اثری مربوط به انقلاب است، از این کلیشه‌ها رهاست. سپس شیرزادی به شعارزده نبودن و القا نکردن موضوعی خاص به مخاطب نوجوان در این اثر تاکید کرد و گفت: داستان، ایدئولوژی خاصی را به مخاطب تحمیل نمی‌کند. نوجوانانی که در منطقه نارمک تهران زندگی می‌کنند، به اقتضای سن و سالشان کارهایی انجام می‌دهند که به انقلاب سال 1357 گره می‌خورد. وی با بیان این‌که «شخصیت‌های داستان با پرداخت جزییات کامل شده‌اند» افزود: داستان از پیش به مخاطبش نمی‌گوید که قرار است انقلابی روی دهد، بلکه زبان داستان با لحن خونسرد نویسنده، بی‌ آن‌ که نگارنده عصبی یا تند شود، مخاطب را به حقیقت رخ دادن انقلاب سوق می‌دهد. نویسنده مجموعه داستان «سه شنبه قرقی» از «لحن»، «انگیزه» و «نظرگاه» به‌عنوان سه ضلع مثلثی یاد کرد که منادی در رمان «کره طلایی» به خوبی از پس ساخت آن در طول داستان بر آمده است و تاکید کرد: باید در نظر داشت که مخاطب این کتاب نوجوان است و این کتاب به نسبت سایر آثار حوزه نوجوان کار در خور توجهی است. در ادامه آبادیان نوشتن در حوزه نوجوان را کاری دشوار دانست و گفت: کاش این کتاب به‌جای منتقدان اثر از سوی نوجوانان مورد ارزیابی قرار می‌گرفت و آن‌ها، خود از جذابیت‌های اثر متعلق به گروه سنی‌شان سخن می‌گفتند و ما را از لذت‌های کتاب آگاه می‌کردند. این منتقد ادبی، تعدد شخصیت‌ها از آغاز تا پایان رمان «کره طلایی» را موضوعی دانست که ممکن است ذهن مخاطب نوجوان حرفه‌ای کتاب را درگیر کند و افزود: 20 تا 30 شخصیت تا صفحه 10 کتاب خلق می‌شوند. اما کلیت داستان را فقط سه یا چهار شخصیت پیش می‌برند. وی با بیان این‌که «نویسنده به شعور مخاطبش احترام گذاشته است» نظر متفاوتش را نسبت به شعار‌زده نبودن کتاب بیان کرد و افزود: این‌که فقر باعث انقلاب شده یا موارد کلیشه‌ای دیگر از این دست، نمونه‌هایی از شعارزدگی در این داستانند. همچنین سرهنگ، به عنوان یکی از شخصیت‌های داستان، با آن‌ همه تمول چگونه می‌تواند در منطقه‌ای فقرزده زندگی کند؟ انوشه منادی، نویسنده رمان «کره طلایی» در پاسخ به این سوال گفت: این مربوط به ویژگی‌‌های محله‌های آن زمان است که مانند امروز طبقاتی نبودند. فرجی هم با تایید شعاری نبودن متن این داستان، موافقت نسبی‌خود را با خونسرد نبودن راوی تا پایان داستان ابراز کرد و با اشاره به جمله «نتوانست خنده گشاد و بی‌مزه‌اش را جمع کند» در صفحه 28 کتاب گفت: به نظر می‌رسد این خونسرد نبودن راوی گاهی از دست نویسنده در رفته است. همچنین شخصیت‌ها در طول داستان متحول نمی‌شوند. انسان‌ها یا خوب هستند یا بد. شخصیت‌ها گاهی از زبان راوی توصیف شده‌اند و او اجازه نداده است که متن شخصیت‌ها را به مخاطبش بنمایاند. وی نداشتن پی‌رنگ استوار را دیگر ضعف «کره طلایی» دانست و افزود: این کتاب خرده‌روایت‌هایی است که با جزیی نگری نویسنده به نگارش درآمده‌اند. در واقع فصل اول کتاب ارتباطی با فصل‌های دیگر برقرار نمی‌کند. منادی با تایید دوقطبی‌بودن شخصیت‌های کتابش اظهار کرد: این موضوع برآمده از واقعیت‌های آن زمان است. تفاوت میان فقر و ثروت نمایان بود. جامعه را باید با ابزار جنبی آن دید. البته باید محدوده زمان پرداخت به داستان‌های انقلاب را هم در نظر داشت. مولف تحت تاثیر چارچوبی است که برای داستان انقلابی تعریف کرده‌اند. در ادامه آبادیان این کتاب را بیانگر تجربه‌های انسانی مشترکی در کشورمان دانست که برای مخاطب همه شهر‌ها قابل لمس است و گفت: در ماجرای کشته شدن گربه از سوی سرهنگ، راوی می‌پرسد که چرا باید سرهنگ این کار را انجام دهد؟ درحالی که باید خَدَم و حشم او برای مثال این کار را انجام می‌دادند. همچنین شخصیت «جمشید بلند» کتاب را شخصیتی دانست که می‌توانست کارایی بهتری در اثر بیابد. فرجی اما کشته شدن گربه از سوی سرهنگ را به عنوان سمبلی از ایران دانست که کمتر در داستان‌های انقلابی به آن پرداخته می‌شود و آن را از نقاط قوت اثر ارزیابی کرد و گفت: داستان می‌توانست با نام بهتری منتشر شود که ربط عمیق‌تری با اثر بیابد. رمان «کره طلایی» سی‌امین اثر داستانی منتشر شده از سوی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی است. این اثر در سال 1374 از سوی این دفتر منتشر شد و سال 1388 از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ دوم رسیده است.

«برای تاریخ می‌گویم» با صراحت به شرح وقایع می‌پردازد

مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در مراسم رونمایی از کتاب «برای تاریخ می‌گویم» گفت: این اثر فارغ از پیچیده‌گویی در خاطرات با صراحت به شرح وقایع می‌پردازد و از این منظر خواننده را به حوادث پرتلاطم دهه اول انقلاب نزدیک می‌کند. از این حوادث کم گفته‌اند یا ناگفته‌اند. مخاطب با خواندن «برای تاریخ می‌گویم» با این نوع موارد مواجه می‌شود و امیدوارم این کتاب اولین گام برای ثبت خاطرات پس از انقلاب باشد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، مراسم رونمایی از کتاب «برای تاریخ می‌گویم» عصر 15 بهمن ماه 91 با حضور راوی اثر محسن رفیقدوست، سعید علامیان نویسنده کتاب، محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی شمخانی رییس مرکز مطالعات راهبردی نیروهای مسلح، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمهدی خاموشی رییس سازمان تبلیغات اسلامی، محسن مومنی رییس حوزه هنری، اسدالله بادامچیان عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی،‌ حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی و جمعی دیگر از چهره‌های فرهنگی و لشکری برگزار شد. محسن رضایی در آغاز این مراسم از پیشکسوتان انقلاب یاد کرد و گفت: کتاب‌ «برای تاریخ می‌گویم» را نخوانده‌ام اما در طول این سال‌ها شاهد زندگی و فعالیت راوی کتاب بوده‌ام. خاطرات محسن رفیقدوست از من و خاطرات بنده هم از ایشان جدا نیست. در ادامه حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمهدی خاموشی با اشاره به این که موفق به مطالعه دو سوم کتاب «برای تاریخ می‌گویم» شده است، افزود: در این کتاب خاطرات انقلاب با خاطرات دفاع‌مقدس عجین است. نکته دیگر، روایت خاطرات یکی از پیشکسوتان انقلاب است و انقلاب بدون آ‌ن‌ها معنایی ندارد. رفیقدوست جزو آن‌هایی‌ست که نمی‌توان آن‌ها را از انقلاب جدا کرد. زیرا برای انقلاب زندگی کرده‌اند. وی گفت: در این کتاب عشق و علاقه رفیقدوست به امام خمینی (ره) مشهود است و مساله دیگر تدبیر و توانایی او در انجام امور محول شده به وی است. در کتاب «برای تاریخ می‌گویم» سبک جدیدی از نگارش به شیوه مصاحبه وجود دارد. موفقیت در نگارش این اثر را به حوزه هنری و دفتر ادبیات انقلاب اسلامی تبریک می‌گویم. حجت‌الاسلام خاموشی افزود: شرح وقایع در این اثر بسیار جذاب است و خواننده آن را به یقین تا پایان خواهند خواند. از آقای سعید علامیان برای جدیت در نگارش این اثر در طول سه سال تشکر می‌کنم. امیدوارم نگارش این نوع کتاب‌ها ادامه داشته باشد و در آینده تاریخ انقلاب به صورت داستان هم در اختیار نسل آینده قرار بگیرد. در ادامه مراسم رونمایی از کتاب «برای تاریخ می‌گویم» هدایت‌الله بهبودی، مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی با اشاره به روزی که علامیان کتاب خود را برای چاپ به این دفتر پیشنهاد داد، گفت: به علامیان گفتم باید کتاب را ببینم. در ضمیرم این بود انتشارات سوره مهر، حوزه هنری و دفتر ادبیات انقلاب اسلامی نرخی دارد و نباید آن را شکست. وقتی خواندن کتاب را شروع کردم نه تنها به یقین رسیدم، این کتاب نرخ این دفتر و حوزه را نمی‌شکند، بلکه نرخ بالاتری برای ما رقم خواهد زد. از این بابت به حوزه هنری و انتشارات سوره مهر، چاپ این کتاب را تبریک می‌گوییم. تنها چیزی که به ذهنم می‌آید نیاز ما به این نوع کوشش و بیان خاطرات با صحت برای مردم است. وی ادامه داد: «برای تاریخ می‌گویم» فارغ از پیچیده‌گویی در خاطرات با صراحت به شرح وقایع می‌پردازد و از این منظر خواننده را به حوادث پر تلاطم دهه اول انقلاب نزدیک می‌کند. مسایل زیادی از این کتاب برمی‌آید، به ویژه در رابطه با درک سختی‌‌های مدیریت در بحران‌های گذشته، از این حوادث کم گفته‌اند یا ناگفته‌اند. مخاطب با خواندن «برای تاریخ می‌گویم» با این نوع موارد مواجه می‌شود و امیدوارم این کتاب اولین گام برای ثبت خاطرات پس از انقلاب باشد. سپس سعید علامیان به تلاش سه ساله خود برای نگارش این اثر اشاره کرد و افزود: «برای تاریخ می‌گویم» خاطرات شخصی را بیان می‌کند که در این جلسه بزرگان عرصه انقلاب به فعالیت‌ها و تاثیر‌گذاری‌‌اش اذعان داشتند. وی یکی از نقش آفرینان در پیروزی انقلاب بود. مدارک و اسناد موجود نشان می‌دهد ایشان در اسفند سال 1357 و برای تشکیل سپاه پاسداران چه کارهای انجام داد. وی ادامه داد: نگارش این اثر سوژه خاصی برایم بود و باید برایش کار خاصی انجام می‌دادم به همین دلیل به تمام آرشیو‌های مطبوعات مراجعه کردم. زیرا پیش از نگارش کتاب در حوزه مطبوعات دست به قلم بودم و در آن دوران با اخبار و شایعات بسیاری درباره شخصیت راوی کتاب روبه‌رو بودم. یکی دیگر از منابع مهم این اثر، مجموعه خاطرات آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی بود که نکات مهمی را درباره محسن رفیقدوست مطرح کرده بود. گزینش این مباحث و طرح آن‌ها در مصاحبه با راوی وقت زیادی از من گرفت. علامیان گفت: محسن رفیقدوست در نگارش این کتاب همکاری خوبی داشت و روایت او در پاسخ‌گویی به سوالات و نقل خاطرات آن قدر جذاب بود که خستگی را از تنم به در می‌برد. پاسخ برخی از سوال‌ها به پس از دهه اول انقلاب کشیده می‌شود و مطالعه آن‌ها به گشودن زوایای حقایق تاریخی کمک می‌کند. امیدوارم این کتاب بهانه‌ای شود تا افرادی که خاطرات و محفوظاتی از ‌آن ایام دارند به بیان حوادث روی بیاورند و آن‌ها را برای تاریخ بگویند. نام این کتاب هم برگرفته از یادداشت محسن رفیقدوست بر این اثر است. محسن رفیقدوست هم در پایان مراسم رونمایی از کتاب خاطراتش با تشکر از دست‌اندرکاران این برنامه گفت: خدا را شاهد می‌گیرم بسیار کوچک‌تر از آنم که دیگران بیان کردند و از خدا می‌خواهم برای این کوتاهی مواخذه‌ام نکند. در پایان این مراسم از کتاب «برای تاریخ می‌گویم» رونمایی شد. این کتاب خاطرات محسن رفیقدوست را به قلم سعید علامیان در بر دارد و از تولیدات دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری است. «برای تاریخ می‌گویم» را انتشارات سوره مهر در بازار کتاب عرضه می‌کند.

خاطرات پیشگامان انقلاب، گنجینه‌های نهفته است

همایش تجلیل از پیشگامان انقلاب اسلامی پیش از ظهر 13 بهمن 91 با حضور چهره‌های ماندگار و پیشگام انقلاب اسلامی استان اصفهان در سالن همایش‌های صدا و سیما برگزار و از ۳۴ فعال این عرصه تقدیر و تجلیل شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، خبرگزاری ایمنا خبر داد در این همایش از آیت‌الله سید مرتضی مستجاب‌الدعواتی،‌ آیت‌الله سیدکمال فقیه ایمانی،‌ حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدعلی موسوی،‌ حجت‌الاسلام والمسلمین محمد ربانی،‌ حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن جهانتاب،‌ حجت‌الاسلام والمسلمین سید مصطفی ابطحی،‌ حجت الاسلام والمسلمین فتح‌الله مبشری، ‌حجت الاسلام والمسلمین عبدالجواد عبداللهی،‌ حجت‌الاسلام والمسلمین حسن مومن‌پور، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی بهشتی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد بدری،‌ حجت‌الاسلام و المسلمین خادمی، ‌حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضوی، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین بهشتی‌نژاد، ‌دکتر محمد علی رجبی،‌ مسعوده مسعود،‌ آقای مجلسی و همسر، دکتر اصغر ضرابی،‌ محسن کاظمی،‌ عباس سلطانی،‌ رضا کاظمی، محمد عبداللهی، قاسم محمدی، محمدکاظم سلیمیان،‌ عبدالله حق‌شناس، ‌سید حسن احمدی،‌ رمضان درخش، محمد سعادت، رضا سمیعیان و سید رضا اسماعیلی تقدیر به عمل آمد. محسن کاظمی نویسنده و پژوهشگر تاریخ انقلاب و دفاع مقدس هم با حضور در جلسه تجلیل از پیشگامان انقلاب، خاطرات موجود در ذهن افراد را گنجینه‌هایی ملی دانست و گفت: انقلاب اسلامی پس از فراز و فرود بسیار و حوادث تلخ و شیرین در ۲۲ بهمن سال ۵۷ با کوشش آحاد مردم پس از دو – سه دهه با هزینه‌های زیادی به نتیجه رسید. وی با بیان این که ما امروز در فضای این انقلاب نفس می‌کشیم اظهار داشت: شاید برای کسانی که در این فضا هستند بسیاری از سوالات باقی‌مانده باشد و هنوز ندانند که این انقلاب از کجا آمد و چرا شکل گرفت و هدف و آرمانش چه بود و به کدام مقصد رهسپار هست. این نویسنده و پژوهشگر تاریخ انقلاب و دفاع مقدس افزود:‌ حضور من در جریان خاطره نگاری انقلاب با همین سوالات همراه بود. به دنبال این بودم؛ فضایی که من در آن نفس می‌کشم و رشد می‌کنم واقعا چه ماهیتی داشته و برای چه شکل گرفته است. در جست و جوهای بسیار من نتوانستم جواب بسیاری از سوالاتم را در کتاب‌ها پیدا کنم بنابراین به سمت پدیدارآورندگان انقلاب و کسانی که انقلاب را رقم زدند هدایت شدم. کاظمی افزود: روزهای زیادی به پای صحبت‌های افراد مختلف نشستم و چیزهایی صید و سعی کردم در کتاب‌هایی که منتشر کردم به سمع و نظر دیگران و آیندگان برسانم. وی خاطرنشان کرد: خاطرات پیشگامان انقلاب، گنجینه‌هایی است که در سینه‌های آنان نهفته است و جامعه برای آن‌ها بها پرداخته و باید به درستی استخراج و به نسل بعد منتقل شوند. پژوهشگر تاریخ انقلاب خطاب به پیشگامان تصریح کرد: شما یک رسالت حسینی داشتید که آن را با مبارزات خود به خوبی انجام دادید اما این تمام کاری نبود که شما انجام دادید و هنوز کار شما ناتمام مانده است و برای اتمام آن باید به رسالت زینبی خود عمل کنید. کاظمی با اشاره به آسیب‌های وارده بر خاطرات و تاریخ شفاهی، خاطرنشان کرد: برخی آسیب‌ها، موجودیت خاطره را در معرض خطر قرار می‌دهند. برای مثال؛ گزینش و چینش برخی اسناد مبارزان قبل از انقلاب، اصل و صحت خاطرات را به خطر می‌اندازند. نویسنده و تدوین‌گر‌ کتاب «خاطرات احمد احمد»، عامل زمان را مولفه‌ای موثر در پیشبرد و تخریب خاطرات دانست و یادآور شد: در بحث تاریخ شفاهی، از «زمان» به عنوان تقلیل‌گر حافظه و ذهن تعبیر می‌کنیم. در واقع بزرگ‌ترین خطری که خاطره را تهدید می‌کند، تقلیل و از بین رفتن ذهن راوی است. وی افزود: در گذر زمان و عمر، ذهن پیر و خاطرات فرسوده می‌شود بنابراین لازم است تا زمانی که ذهن پویا و امکان ثبت و ضبط خاطرات وجود دارد، حداقل آنها را ضبط کنید. کاظمی با بیان این که استان اصفهان در خیلی از زمینه‌ها پیشتاز بوده است تصریح کرد: متاسفانه با این وجود در زمینه انقلاب و ثبت جنگ، ثبت تاریخ و خاطراتش اهمال کرده است و کتاب‌های قابل اعتنایی تا امروز منتشر نشده است. نویسنده دفاع مقدس ابراز امیدواری کرد: اصفهان با توجه به این استعداد ذاتی و پتانسیلی که دارد دست به کار بشود و در خصوص ثبت تاریخ انقلاب هم پیشگام بشود. نویسنده و تدوین‌گر‌ کتاب «خاطرات احمد احمد»، در خصوص نگارش این کتاب اظهار داشت: خاطرات این کتاب یک ویژگی خاص داشت و شاید اولین کتابی بود که در یک فضای غربت خاطرات انقلاب متولد شد. «احمد احمد» مربوط به خاطرات احمد احمد از فعالان و مبارزان دوره پهلوی است که ثبت و تدوین شده است. وی در طول مبارازت خود با گروه‌های مختلف مبارز سیاسی همکاری فعال داشته است. کاظمی با اشاره به عدم اهتمام کافی در ثبت تاریخ انقلاب گفت: بعد از پیروزی انقلاب به دلیل مشغله‌های زیادی که در خصوص جنگ پیدا کردیم و تمام توان‌مان مصروف جنگ شد، فرصت ثبت تاریخ انقلاب را پیدا نکردیم اما از این غفلت ما دنیای غرب و جریان مقابل انقلاب استفتده و فعالیت کردند و مراکز تحقیقاتی بسیاری را تشکیل دادند و شروع به تاریخ نگاری کردند. وی مراکزی چون؛‌ مرکز تاریخ شفاهی هاروارد، مرکز تاریخ شفاهی کلمبیا و مرکز آمستردام را که توسط حمید احمدی برای گروه‌های چپ شکل گرفت، از جمله این مراکز عنوان کرد. این نویسنده دفاع مقدس ادامه داد: خاطرات «احمد احمد» وقتی چاپ شد موجی را بین مبارزین انقلاب راه انداخت مبنی بر این که ما می‌توانیم کارهای بزرگ و سنگینی را داشته باشیم و برای کسانی که کمر همت برای شکست انقلاب و نظام بسته‌اند عرض اندام بکنیم. کاظمی گقت: کتاب «احمد احمد» یک فضای گفتمانی بود که بین مصاحبه کننده و مصاحبه شونده به وجود آمد و در واقع نوعی تاریخ شفاهی است. در بحث تاریخ شفاهی به یمن وجود انقلاب و جنگ، حرف‌های اساسی داریم و جزء کشورهای به نام در این زمینه در جهان هستیم. لذا می‌بینیم این کتاب توانست صاحبان خاطره را به گنجینه این کشور اضافه کند.

روایت تازه‌ای از حرکت انقلابی نیروی هوایی

جمعی از نیروی هوایی ارتش یك هفته پس از ورود امام خميني(ره) به ایران در سال 1357 با حضور در اقامتگاه رهبر انقلاب اسلامی و اداي احترام به ايشان، سندی از روحیه انقلابی و ارادت خود به نهضت دینی مردم به ثبت رساندند. این حركت شجاعانه گام بلندی در جریان انقلاب و سقوط رژیم پهلوی حكومت پهلوی محسوب شد و به همين مناسبت 19 بهمن هر سال، روز نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران نام گرفته است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، نشریه کتاب هفته خبر داد انتشارات مکعب به مناسبت روز نیروی هوایی کتابی از سید حکمت قاضی میرسعید را با عنوان «عکس جنجال‌ بر‌انگیز» منتشر می‌کند. نویسنده در این کتاب ضمن مروری پژوهشی بر ساختار نیروی هوایی و عواملی که سبب بروز انقلاب اسلامی شد، به چهره‌نمایی از تمامی همافران و کارکنانی پرداخته است که در بیعت تاریخی با امام خمینی (ره) حضور داشته‌اند. سید حکمت قاضی میرسعید درباره کتاب در آستانه انتشارش می‌گوید: «در کتاب «عکس جنجال‌ بر‌انگیز» مقایسه‌ای میان دو رویداد بزرگ تاریخی از سوی نیروی هوایی ارتش در سال‌های پیش از وقوع انقلاب به انجام رسانده‌ام.» وی از واقعه پادگان قلعه‌مرغی در تاریخ هشتم شهریور سال 1320 به عنوان نخستین رویداد انقلابی در میان کارکنان نیروی هوایی یاد و تصریح می‌کند: «در این رویداد گروهی از کارکنان، خلبانان و جوانان پر شور انقلابی بر خلاف اراده و تدبیر حاکمان ارتشی آن زمان که تن به سازش با نیرو‌های روس و انگلیس داده بودند، تصمیم به ایستادگی گرفتند اما چون رهبری نداشتند نتوانستند به این اعتراض جهت بدهند و آن را به انجام برسانند.» قاضی‌میرسعید می‌افزاید: «این امر، گسستی را در جمع همافران و کارکنان نیروی هوایی به دنبال داشت، اما این نیرو در 19 بهمن 34 سال پیش، با وقوع انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) دوباره پیوند خود را بازیافت. معتقدم که هر دو جریان انقلابی بر مبنای رهایی از وابستگی و سلطه بیگانگان بوده است، اما در نخستین اعتراض نه‌ تنها حکومت وقت واکنشی نشان نداد که توانست به سرکوب کارکنان نیروی هوایی هم بپردازد. در کتاب «عکس جنجال‌ بر‌انگیز» به مقایسه سهم رهبری در پیشبرد اهداف انقلابی پرداخته و بیان کرده‌ام که حضور رهبری آگاه و متقی مانند امام خمینی(ره) انقلاب اسلامی ایران را به پیروزی رساند.» نویسنده کتاب «در چنگال عقاب» برای کتاب جدید خود با استوار خلبان ابراهیم شوشتری، تنها بازمانده رویداد پادگان قلعه‌مرغی در سال 1320 هم به گفت‌وگو پرداخته است. وی در این باره می‌گوید: «متاسفانه ابراهیم شوشتری در حین نگارش کتاب مرحوم شد، اما اسناد بسیار خوبی را در اختیارم قرار داد که برای تالیف کتاب از آن‌ها بهره گرفتم. مهم‌ترین این استناد بروشوری بود که برای روز حادثه تهیه شده بود و در هیچ مجموعه سند دیگری نیافته بودم.» وی «عکس جنجال‌ بر‌انگیز» را اثری مستند معرفی می‌کند و در ادامه با اشاره به چگونگی تالیف کتابش اضافه می‌کند: «چگونگی پیدایش ارتش در ایران و سیر تکوین و تحولات نیروی هوایی از دیگر موضوع‌هایی است که این کتاب به آنها می‌پردازد. در این میان تلاش برای رهایی از سلطه استعمار و استبداد و تغییرات سازمانی و دگرگونی‌های مختلفی که در نیروی هوایی صورت گرفته است، در این کتاب مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.» «عکس جنجال برانگیز» همچنین مروری بر ساختار نیروی هوایی و بافت اجتماعی و سیاسی حاکم بر این نیروی ارتش تا وقوع انقلاب اسلامی دارد. قاضی میرسعید که در این کتاب به علل و انگیزه‌های وقوع انقلاب از منظر نیروهای نظامی و به ویژه نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پرداخته است، در این باره توضیح می‌دهد: «سهم نیروی هوایی ارتش در وقوع انقلاب اسلامی فراموش نشدنی است. نیروی هوایی مسوولیت حراست و تامین امنیت فیزیکی امام خمینی(ره) را بر عهده داشت. درست هنگام ورود امام خمینی (ره) به میهن در مقابل پلکان هواپیما تیمساری از نیروی هوایی برای حراست از جان ایشان ایستاده است. من با سرتیپ حسین فرجی‌فر که در آن زمان این مسوولیت را بر عهده داشت هم در این کتاب گفت‌و گو کرده‌ام. او در واقع ریاست تمامی نیروهای حافظ جان امام (ره) را پس از ورود ایشان به میهن بر عهده داشت. علاوه بر این، خلبانان نیروی هوایی در روز 12 بهمن‌ماه 1357 هم در انتقال حضرت امام (ره) از فرودگاه مهرآباد به بهشت ‌زهرا و هم در مسیر بازگشت از آن نقش چشمگیری داشته‌اند.» نویسنده کتاب «پرواز تا بی‌نهایت» در ادامه از مصاحبه با شاهدان عینی بیعت جمعی از نیروی هوایی با امام خمینی(ره) در روز 19 بهمن 1357 به عنوان مهم‌ترین بخش کتاب «عکس جنجال برانگیز» یاد می‌کند و می‌گوید: «در این کتاب برای نخستین‌بار از منظر دینی به این واقعه نگاه کرده‌ام و همچنین تصاویری از 110 نفر از همافران و کارکنانی که در 19 بهمن‌ماه با حضرت امام خمینی (ره) بیعت داشته‌اند را در بخش پایانی کتاب آورده‌ام.» «عکس جنجال‌ برانگیز» همچنین نام تمام شهدای مرکز آموزش‌های وقت نیروی هوایی در درگیری خلبانان با نیرو‌های گارد رژیم پهلوی در سال 1357 را در بر دارد که برای نخستین‌بار ارایه و معرفی شده‌اند. این کتاب شامل چهار فصل است. در فصل نخست پس از بیان درآمد کوتاهی درباره ارتش و سیر تکوین نیروی هوایی به نقش و اهمیت نیروی هوایی در پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته می‌شود. دومین فصل این کتاب تبلیغات عوامل فشار و تاثیرگذار مانند ساواک و سازمان دادرسی در ارتش و نیز زیربنای فکری، عقیدتی و الگو‌های رفتاری کارکنان ارتش را مورد مطالعه قرار داده است. ساختار ارتش و نیروی هوایی و نیز نقش رهبری انقلاب در بیداری ارتشیان دیگر موضوع‌های فصل دوم کتابند. این کتاب در سومین فصل عوامل بروز نارضایتی در نیروی هوایی را جست‌وجو کرده و در فصل پایانی تصاویری از نیروی هوایی در هنگام انقلاب سال 1357، آزادگان سیاسی این نیرو و شهدایی که پس از حضور در صحنه انقلاب در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به شهادت رسیده‌اند را به همراه بیوگرافی کوتاهی از آنان ارایه کرده است. سید حکمت قاضی میرسعید درباره دلیل نام‌گذاری این کتاب با عنوان «عکس جنجال‌ برانگیز» به رویداد‌هایی که پس از بیعت همافران و کارکنان نیروی هوایی با امام خمینی (ره) اتفاق افتاد اشاره می‌کند و می‌گوید: «این بیعت به صورت کاملا مخفیانه و در مدرسه علوی صورت گرفت، اما حسین پرتوی از این آیین عکسی تهیه کرد و در اختیار روزنامه کیهان قرار داد. پس از انتشار این تصویر از سوی روزنامه کیهان، این بیعت تاریخی از سوی ستاد ارتش ‌در آن زمان تکذیب شد. با انتشار این تکذیب‌نامه از رادیو، دفتر امام خمینی(ره) این بیعت را تایید کرد و حسین پرتوی به عنوان عکاس مورد پیگرد قرار گرفت. شرح این رویداد را در فصل سوم کتاب آورده‌ام.»

یادآوری تاریخ انقلاب با عکس‌های «دیروز و امروز»

همزمان با برگزاری جشن‌های سی‌و‌چهارمین سال پیروزی انقلاب اسلامی نمایشگاه عکس «دیروز و امروز» در گالری شماره یک خانه عکاسان در حوزه هنری برگزار می‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، این نمایشگاه شامل 64 اثر در ابعاد 70 در 50 سانتیمتر با موضوع پیروزی انقلاب اسلامی و مرور خاطرات آن سال‌هاست. ازمیان این آثار23 عکس از آثار قربان خلیلی و بقیه مربوط به سایر عکاسان و هنرمندان فعال در این حوزه است. نمایشگاه عکس «دیروز و امروز» از 15 تا 25 بهمن ماه 91 در روز‌های شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 تا 19 میزبان علاقه‌مندان است. همچنین همزمان با فرا رسیدن سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، نمایشگاه پوسترهای دکتر شریعتی با عنوان «گزاره سی‌‌و‌سه» در خانه موزه دکتر شریعتی واقع در تهران، خیابان جمالزاده شمالی، نرسیده به خیابان دکتر فاطمی، کوچه نادر، پلاک 9 برپاست. این نمایشگاه با همکاری بنیاد دکتر شریعتی با 40 اثر تا 22 بهمن 91 آماده بازدید است. نمایشگاه «گزاره سی‌و‌سه» شامل نگرش و دیدگاه هنرمندان و گرافیست‌های کشور در طراحی پوسترهای شریعتی با موضوعات مختلف در سی و سه سال گذشته پرداخته است. در این نمایشگاه روی جلد تعدادی از نشریات با موضوع دکتر شریعتی، پوستر شریعتی در زندان، پوسترهایی با موضوع جملات دکتر در خصوص شهید و پوسترهای برگزاری سالروز درگذشت دکتر شریعتی در شهرهای کرمان، یزد، همدان، رامسر، مشهد و کشورهای هند و فلسطین که اکثر آنها مربوط به سال‌های اولیه درگذشت وی است به نمایش گذاشته شده است. سازمان زیباسازی شهر تهران هم به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، کتاب «تهران تا انتها حضور» را در 244 صفحه و در تیراژ سه هزار نسخه می‌کند. این کتاب به موضوع راهپیمایی‌های شهروندان تهرانی در سالگردهای پیروزی انقلاب اسلامی با شرح‌هایی به به دو زبان انگلیسی و فارسی اختصاص دارد. «تهران تا انتها حضور» در دو بخش منتشر خواهد شد. بخش اول به تصاویری از قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 و پیروزی انقلاب اسلامی اختصاص دارد و بخش دوم راهپیمایی‌های روز 22 بهمن ماه را به صورت تصویری و نوشتاری پوشش می‌دهد.

رونمایی از «برای تاریخ می‌گویم» تازه‌ترین کتاب دفتر ادبیات انقلاب

«برای تاریخ می‌گویم» كتاب خاطرات محسن رفیقدوست نوشته سعيد علاميان یکشنبه 15 بهمن ماه با حضور جمعی از مسوولان کشوری و همرزمان راوي در تالار مهر حوزه هنری رونمايي مي‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، سوره مهر، ناشر «برای تاریخ می‌گویم» اعلام کرد آیین رونمایی از کتاب در آستانه سی‌و‌چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان با ایام دهه فجر در حوزه هنري با حضور محسن رفیقدوست، راوی اثر و سعید علامیان، نویسنده آن برگزار مي‌شود. علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی، سردار محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و حبیب الله عسگراولادی برای حضور در این مراسم دعوت شده‌اند. کتاب خاطرات محسن رفیقدوست با عنوان «برای تاریخ می‌گویم» نوشته سعید علامیان از تولیدات دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری است. این خاطرات از مقطع ورود حضرت امام خمینی (ره) در 12 بهمن 1357 زماني به بعد روایت شده‌اند. سعید علامیان درباره نگارش خاطرات محسن رفیقدوست گفت: کار نگارش خاطرات از سال 1387 آغاز شد و تا بهار سال جاری ادامه یافت. وی افزود: دهه اول انقلاب دهه پر حادثه‌ای است و مهم‌تر از همه هشت سال دفاع مقدس در این ایام اتفاق می‌افتد. رفیقدوست به این دلیل که یکی از پایه‌گذاران سپاه پاسداران است و بعد از آن مسوولیت تدارکات دفاع مقدس را بر عهده داشته، یکی از شخصیت‌های مهم در این ایام به حساب می‌آید. رفیق‌دوست شورای ترکیبی سپاه پاسداران را تشکیل می‌دهد و در سال 1362 به عنوان نخستین وزیر سپاه وارد کابینه می‌شود. هدایت‌الله بهبودی، مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی پیش از این درباره کتاب «برای تاریخ می‌گویم» گفت: از مدتی پیش به این نتیجه رسیده‌ایم که ثبت و ضبط خاطرات دهه اول انقلاب مغفول مانده است. می‌بایست برای این برهه زمانی اقدامی صورت می‌دادیم. گذشت 34 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، ضرورت توجه به حوادث سال‌های آغازین انقلاب را افزایش داد. مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی ادامه داد: ده سال اول انقلاب که جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در آن واقع شده جزو سال‌های پر افت و خیز و پر حادثه تاریخ ایران است. وی گفت: در ابتدا قصدمان این است که با دو کار روند نگارش خاطرات این دوران را شروع کنیم. اولین اثر خاطرات آقای محسن رفیقدوست است. کتاب دیگر هم خاطرات آقای جواد منصوری است که تحویل انتشارات سوره مهر شده است. این دو کتاب برای بازنمایی حوادث و رخدادهای ده سال اول انقلاب از زبان دو تن از شخصیت‌های حاضر و ناظر آن رویدادها در قالب خاطرات منتشر خواهند شد. بهبودی درباره ویژگی کتاب «برای تاریخ می‌گویم» افزود: کتاب خاطرات آقای محسن رفیقدوست از چند جهت اهمیت دارد. اول حوصله‌ای که تدوین‌گر این کتاب آقای سعید علامیان به خرج داده است. آقای رفیقدوست با این که مسوولیت اجرایی ندارد، ولی سرشان شلوغ است و ثبت این خاطرات از تدوین‌گر وقت طولانی گرفته است. سعید علامیان حدود سه سال برای ثبت و ضبط خاطرات آقای رفیقدوست وقت گذاشت. وی ادامه داد: بعد از سه سال این کار به دفتر ادبیات انقلاب اسلامی ارایه و تایید شد، ولی از آقای علامیان خواستیم که خاطرات روزهای قبل از پیروزی انقلاب که آقای رفیقدوست از مسوولان کمیته استقبال از امام خمینی(ره) بود نیز ثبت و به این کتاب اضافه کند که این کار نیز صورت گرفت. مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی درباره ویژگی‌های دیگر این اثر اظهار کرد: ویژگی دوم این کار، صراحت لهجه و رک‌گویی آقای رفیقدوست است که باعث جذابیت این اثر شده است. ویژگی سوم این خاطرات هم این است که آقای رفیقدوست در قلب حوادث انقلاب و جنگ قرار داشته و به عنوان وزیر سپاه نقش مهمی در تدارکات جبهه‌ها به عهده داشت و خاطرات فراوان و زیبایی دارد که بر جذابیت این اثر افزوده است. آیین رونمایی کتاب «برای تاریخ می‌گویم» ساعت 15 یکشنبه پانزدهم بهمن ماه 91 در تالار مهر حوزه هنری واقع در خیابان حافظ، تقاطع خیابان سمیه آغاز می‌شود.

برگزاری پنجمین نشست «پنجاهمین سال آغاز نهضت امام (ره)»

پنجمین نشست از مجموعه نشست‌های «پنجاهمین سال آغاز نهضت امام خمینی(ره)» با سخنرانی هدایت‌الله بهبودی، مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی 17 بهمن ماه در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران ایران برگزار می‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران از چند ماه گذشته تاکنون اقدام به برپایی نشست‌هایی با عنوان «پنجاهمین سال آغاز نهضت امام خمینی (ره)» کرده است. این سلسله نشست‌ها با هدف روشن شدن ابعاد خیزش مردمی به رهبری حضرت امام خمینی (ره) که نتیجه آن انقلاب اسلامی سال 1357 شد، به همت مرکز پژوهش‌های اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود. این کتابخانه پنجمین نشست را به مناسبت فرارسیدن دهه فجر، سه‌شنبه 17 بهمن ماه از ساعت 10 صبح در محل مرکز همایش‌های ساختمان کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌کند. در این نشست‌ ریشه‌های شکل‌گیری قیام حضرت امام خمینی (ره) و شرایط وقت کشور از نظر تاریخی و تحلیلی بررسی می‌شود.

«پاسياد پسر خاك» به چاپ چهارم می‌رسد

کتاب «پاسياد پسر خاك: زندگي و زمانه حجت‌الاسلام سيدعلي‌اكبر ابوترابي‌فرد» از تولیدات دفتر ادبیات انقلاب اسلامی به زودی به چاپ چهارم می‌رسد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، انتشارات سوره مهر اعلام کرد که این کتاب را در 468 صفحه قطع رقعی و در تیراژ ۲۵۰۰ نسخه برای چهارمین نوبت منتشر خواهد کرد. کتاب «پاسیاد پسر خاک» از تولیدات دفتر ادبیات انقلاب اسلامی به قلم محمد قبادی فروردین ماه امسال به عنوان کتاب برگزیده نخستین دوره انتخاب کتاب سال مقاومت، جایزه ادبی شهید آوینی را به دست آورد و همزمان با این برنامه توسط انتشارات سوره مهر به چاپ سوم رسید. از این کتاب در بیست وهشتمین دوره انتخاب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران نیز تقدیر به عمل آمده است. «پاسیاد پسر خاک» سرگذشت مرحوم حجت الاسلام علی اکبر ابوترابی فرد را دربر دارد. در این روایت چهره مرحوم ابوترابی در مبارزات منجر به پیروزی انقلاب و سال‌های اسارت در اردوگاه‌های ارتش متجاوز صدام، به عنوان مظهر کاملی از مقاومت برجسته شده است. گروه ادبيات مستند جايزه ادبي شهيد آويني پس از بررسي كتاب‌هاي خاطره، گزارش، زندگينامه، وصيتنامه، مصاحبه و جُنگ كه از ميان 2475 عنوان كتاب منتشر شده در سال‌هاي 1388 و 1389 و گردآمده در دبيرخانه نخستين دوره انتخاب كتاب سال مقاومت شناسايي شده بودند، توانست 23 عنوان كتاب را به مرحله دوم بررسي آثار وارد كند و در اختيار داوران اين گروه قرار دهد. از این میان هم كتاب‌ «پاسياد پسر خاك» اثر محمد قبادي و کتاب دیگری با بالاترين امتياز، به صورت مشترك عنوان «كتاب برگزيده» گروه ادبيات مستند جايزه ادبي شهيد آويني را به دست آوردند. جريان داشتن عنصر مقاومت و استناد به راويان متعدد، تلاش موفق مولف براي تبيين واقعيت با محوريت مقاومت و با تاكيد بر گوشه‌هاي مغفول آن، تاثيرگذاري بر مخاطب با تكيه بر درونمايه مقاومت، معرفي شخصيت‌ی مقاوم كه از قدرت الگودهي به مخاطب برخوردار است، تطابق متناسب با وقايع تاريخي، استفاده از ساختار روايتي قابل قبول و مناسب و رواني روايت براي مخاطب و برخورداري از شبكه استدلالي منسجم از جمله دلايل برگزيده شدن اين اثر بوده است.

روایت‌گری روز‌های انقلاب در مدارس و دانشگاه‌ها

معاون پژوهش وارتباطات فرهنگی بنیاد شهید در نشست رسانه‌ای کمیته ایثارگران ستاد مرکزی دهه فجر انقلاب اسلامی از برپایی نمایشگاه کتاب در مسیر راهپیمایی روز 22 بهمن‌ماه خبر داد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، خبرگزاری کتاب ایران خبر داد که نشست رسانه‌ای کمیته ایثارگران ستاد مرکزی دهه فجر انقلاب اسلامی صبح هشتم بهمن‌ماه91 با حضور رضا مومنین، معاون پژوهش وارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و مسوول کمیته ایثارگران ستاد دهه فجر برگزار شد. معاون پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید در این نشست به تشریح برنامه‌های کمیته ایثارگران ستاد مرکزی دهه فجر انقلاب اسلامی در روز‌های دهه فجر انقلاب اسلامی پرداخت و از آموزش 1357 نفر برای طرحی با عنوان «پیام‌آوران ایثار» به عنوان طرح تازه بنیاد شهید و امور ایثار گران یاد کرد. وی افزود: این افراد از میان خانواده‌های شهید، جانباز و ایثارگر انتخاب شده‌ و آموزش‌هایی دیده‌اند تا به روایتگری روز‌های انقلاب اسلامی در سطح مدارس، دانشگاه‌ها و حسینیه‌ها بپردازند. مومنین با بیان‌ این‌که این آموزش‌ها ادامه دارند و با توجه به آثار مکتوب شهیدان از جمله وصیت‌نامه، دست‌نوشته، نامه و... صورت می‌گیرند، در پاسخ سوالی درباره این‌که آیا منابع مکتوب ویژه‌ای برای روایت‌گران انقلاب درنظر گرفته شده است؟ گفت: اسناد زنده انقلاب کتاب‌‌های مستند در این زمینه هستند. علاوه بر این برای آموزش راویان انقلاب کتاب‌های ویژه‌ای تدوین شده‌اند. مسوول کمیته ایثارگران ستاد دهه فجر در پاسخ به این سوال که «آیا برای آشنایی مردم با انقلاب اسلامی در دهه فجر نمایشگاه کتاب هم برپا خواهد شد؟» گفت: در مسیر راهپیمایی روز 22 بهمن‌ماه نمایشگاه‌های کتابی با تخفیف بسیار ویژه برگزار می‌شود. همچنین با انتشار تراکت‌هایی میان راهپیمایان، آن‌ها را با کتاب‌های ویژه ایثار، شهادت و انقلاب اسلامی آشنا خواهیم کرد.

برگزاری کارگاه داستان انقلاب

اختتامیه پنجمین جشنواره داستان انقلاب 18 بهمن ماه جاری برگزار و برگزیدگان این دوره معرفی می‌شوند. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، در نشست رسانه‌ای این جشنواره اعلام شد که صبح روز اختتامیه جشنواره، كارگاهی توسط مركز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری با حضور داوران، استادان برجسته داستان‌نویسی و هنرمندان در حوزه هنری برگزار خواهد شد. این نشست رسانه‌ای 7 بهمن ماه با حضور امیر حسین فردی، دبیر هنری جشنواره و مدیر مركز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و علی قربانی دبیر اجرایی و مدیر مركز محافل و جشنواره‌های حوزه هنری در سالن شماره 2 تالار اندیشه برگزار شد. امیر حسین فردی گفت: جوایز برگزیدگان پنجمین جشنواره داستان انقلاب از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پرداخت می‌شود و كار تشویقی چاپ آثار برگزیده و قابل چاپ هم از طرف مركز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و انتشارات سوره مهر صورت می‌گیرد. علی قربانی هم یادآور شد: از ابتدای اعلام فراخوان جشنواره تا پایان مهلت آن ـ 15 آذر ماه ـ تعداد 347 اثر از 228 نویسنده در سامانه مركز محافل و جشنواره‌های حوزه هنری به ثبت رسیده است كه از این تعداد 207 اثر در بخش داستان كوتاه بزرگسال، 81 اثر در بخش داستان كوتاه نوجوان، 34 اثر در بخش رمان بزرگسال و 23 اثر در بخش رمان نوجوان بود. وی با اشاره به راهیابی 72 اثر به مرحله دوم داوری‌ها اظهار داشت: از تعداد 347 اثر 72 اثر به مرحله دوم داوری راه یافتند كه از این تعداد 34 اثر در بخش داستان كوتاه بزرگسال، 17 اثر در بخش داستان كوتاه نوجوان، 13 اثر در بخش رمان بزرگسال و هشت اثر در بخش رمان نوجوان بود. قربانی با بیان این كه مرحله اول داوری آثار دی ماه به پایان رسیده است، ادامه داد: مرحله دوم داوری آثار تا اواسط این هفته به پایان می‌رسد. در بخش بزرگسال راضیه تجار، فیروز زنوزی جلالی و محمد كاظم مزینانی و در بخش نوجوان سمیرا اصلان‌پور، حسین فتاحی و خسرو باباخانی داوری آثار را به عهده دارند. وی گفت: در پنجمین جشنواره داستان انقلاب شاهد حضور 31 نویسنده شهرستانی هستیم و از این رو صبح روز برگزاری اختتامیه جشنواره داستان انقلاب كارگاهی توسط مركز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری با حضور داوران، استادان برجسته داستان‌نویسی و هنرمندان در حوزه هنری برگزار می‌شود. دبیر اجرایی پنجمین جشنواره داستان انقلاب با اشاره به جوایز پنجمین جشنواره داستان انقلاب ادامه داد: در پنجمین جشنواره داستان انقلاب در بخش رمان به اثر برگزیده 10 میلیون ریال، اثر برتر 70 میلیون ریال و اثر تقدیری 50 میلیون ریال و در بخش داستان كوتاه به اثر برگزیده 30 میلیون ریال، اثر برتر 20 میلیون ریال و اثر تقدیری 10 میلیون ریال اهدا می‌شود. اختتامیه پنجمین جشنواره داستان انقلاب 18 بهمن ماه 91 جاری در حوزه هنری برگزار می‌شود.

«اسناد محمدعلی فروغی» آماده چاپ می‌شود

یحیی آریابخشایش از پایان ویراستاری نهایی کتاب «اسناد محمدعلی فروغی» در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری خبر داد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، این کتاب پس از آماده‌سازی در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی از سوی انتشارات سوره مهر منتشر خواهد شد. یحیی آریا بخشایش، تدوین کننده «اسناد محمدعلی فروغی» به سایت خبری این انتشارات گفت: این اسناد از سال‌های دوره رضاخان و جنگ جهانی اول گردآمده است. محمدعلی فروغی به دلیل سمت نخست وزیری که در چند دوره داشت اسناد زیادی را از تحولات سیاسی ایران، مسایل و سیاست خارجی در خانه نگهداری می‌کرده است. وی ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی اسناد منزل فروغی در اختیار حوزه هنری قرار گرفت و پس از تدوین مجموعه «تاریخ آغازین فراماسونری در ایران» شامل اسناد لژ فراماسونری در ایران، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی تصمیم به انتشار اسناد فروغی گرفت و مسئولیت تدوین این اثر به من سپرده شد. سی‌وپنجمین و سی‌ونهمین آثار از کتاب‌های تحقیقی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی که چهارمین و پنجمین مجلد مجموعه «تاریخ آغازین فراماسونری در ایران» محسوب می‌شوند، در سال جاری توسط انتشارات سوره مهر به چاپ دوم رسیده‌اند. یحیی آریا بخشایش در جلد چهارم و 903 صفحه‌، 41 پرونده منتشر نشده درباره چهره‌های وابسته به لژ بیداری ایران و در جلد پنجم و 602 صفحه، 9 پرونده از این چهره‌ها را بررسی کرده و در ادامه این مجلد و به عنوان جمع‌بندی‌هایی در آخرین مجلد مجموعه «تاریخ آغازین فراماسونری در ایران»، عناوین طبقه‌بندي اعضا، روابط خانوادگي و خويشاوندي، نقش و نفوذ لژ بيداري ايران در دستگاه‌هاي دولتي، لژ بیداری ایران و نهضت مشروطیت، اسناد متفرقه فراماسونرها، نوشته‌های متفرقه لژها، مکاتبات متفرقه شرق اعظم (گرانداوريان)، مانیفست ماسونی، ضامن دوستی، سالنامه گرانداوریان و لژ بیداری ایران، آغاز و پايان کار لژ و تأثير جنگ جهاني اول در آن و نمونه امضاها را نیز همراه با ارایه اسنادی، تدوین کرده است. شرح هر پرونده با ارایه زندگینامه‌ای از صاحب آن آغاز می‌شود و در ادامه متن و تصاویر اسناد پرونده قرار گرفته است. «تاریخ آغازین فراماسونری در ایران» مجموعه‌ای 5 جلدی است که مجلدات اول و دوم آن به کوشش حمیدرضا شاه‌آبادی تدوین شد و جلدهای بعدی را یحیی آریا بخشایش آماده کرده است. جلد پنجم این مجموعه در اختتامیه هفدهمین دوره جایزه کتاب فصل در هفدهم مهر ماه 1390 شایسته تقدیر شناخته شد. نشست نقد و بررسی این مجموعه نیز یازدهم دی ماه 1390 در سرای اهل قلم برگزار و در آن گفته شد که كتاب‌های «تاریخ آغازین فراماسونری در ایران» یکی از منابع اصلی پژوهشگران تاريخ به ‌شمار مي‌آيند. زیرا اطلاعاتي از لابي‌هاي پشت صحنه دستگاه‌های حکومتی وقت دارند که نشان دهنده هماهنگي‌هايی در خارج از آنهاست.

انتشار اسنادی از مبارزات آیت‌الله مجتبی تهرانی

شورای نویسندگان مرکز بررسی اسناد تاریخی مقاله «حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی به روایت اسناد ساواک» را منتشر کرد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی در این مقاله آمده است: «گذشته از مراتب علمی حاج آقا مجتبی که این روزها کم و بیش در رسانه‏ها از آن سخن به میان آمده و بسیاری از مردم ایران به ویژه تهرانی‏ها تازه متوجه شده‏اند که در شهرشان‏ چه دُرّ گرانبهایی‏ نهفته بود و آنها از آن بی‏اطلاع و بالطبع بی‏بهره بودند، نیم‏نگاهی به اسناد به‌جا مانده در بایگانی دستگاه امنیتی رژیم پهلوی ما را با بخشی از فعالیت‏های سیاسی این عالم ربانی که از نگاه آنان مخفی نمانده آشنا می‏سازد. عشق و علاقه حاج آقا مجتبی به امام خمینی(ره) بر هیچ کس پوشیده نیست، او شاگرد مکتب امام(ره) بود و به همین دلیل اولین حرکت سیاسی وی بنابر آنچه در اسناد آمده مربوط به دستگیری و بازداشت حضرت امام خمینی(ره) است. رژیم شاه در 15 خرداد 1342 مطابق با 12 محرم 1383 قمری اقدام به دستگیری و بازداشت امام خمینی(ره) و جمعی از علما و طلاب حوزه‏های علمیه نمود. این حرکت رژیم که واکنشی فراگیر و همگانی در پی داشت، منجر به قیام خونین 15 خرداد گردید. جامعه‌ روحانیت و حوزه‏های علمیه نیز در راه پشتیبانی از امام تمام نیروی خود را که در تاریخ روحانیت شیعه بی‏سابقه بود به طور چشمگیری به کار گرفت. در این میان حاج آقا مجتبی تهرانی به همراه جمعی از فضلا و مدرسین حوزه‌ علمیه‌ قم از جمله کسانی بودند که با ارسال نامه‏ای به هیات دولت وقت، اعتراض خود را علنی و آشکار ساختند. در بخشی از این نامه که در تاریخ 8/7/1342 منتشر شده، آمده است: « ... متأسفانه با همه‌ سوابق و خدمات نامبرده، دولت ایران، وضع حوزه‌ علمیه‌ قم را متزلزل و پس از چند حمله، بالاخره مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت‏الله خمینی ادام‏الله ظله را به جرم دفاع از دین و آزادی بازداشت نموده و احساسات ملت مسلمان ایران را برانگیخت ... حوزه‌ علمیه‌ قم از بازداشت حضرت آیت‏الله خمینی مدظله‏ سخت ناراحت و چند هزار طلاب در نگرانی شدیدی به سر می‏برند و به دولت اخطار می‏کنند که هر چه زودتر باید رفع مزاحمت از معظم له بشود.....» مسئول کتابخانه امام خمینی(ره) رژیم شاه با تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه و از آنجا به نجف درصدد بود تا مانع از فعالیت‏ها و تحرکات ضد استبدادی و استعماری امام(ره) شود. غافل از آنکه امام(ره) در هر زمان و مکانی از انجام تکلیف و وظیفه الهی خود غافل نبوده، به اشکال مختلف رسالت الهی خود را به انجام می‏رساند. با تغییر تبعیدگاه امام از ترکیه به نجف، رژیم شاه به برنامه‌ریزی و اجرای توطئه‌های پی در پی علیه معظم له پرداخت. در ماه‏های آغازین سال 1346 رژیم اشغالگر قدس به منظور در هم‏شکستن مقاومت جانانه و استوار جمال عبدالناصر از زمین و هوا و دریا به کشورهای مجاور فلسطین یورش برده و به اشغال سرزمین‏های عربی پرداخت. امام خمینی(ره) که هیچ‌گاه از یاد فلسطین اشغالی غافل نبود و همواره ملت‏های مسلمان را به مبارزه و نبرد همه جانبه علیه صهیونیسم فرا می‏خواند، طی اعلامیه‏ای ملتهای مسلمان را به اتحاد و نبرد سرنوشت ساز برای ریشه‌کن ساختن صهیونیسم و آزادی فلسطین فراخواند. این حرکت جدید و توفان‌زای امام(ره) از تبعیدگاه نجف، شاه را نگران و وحشت‏زده کرد. از این رو یک سلسله برنامه‏هایی را که در حقیقت جنبه انفعالی و انتقام جویانه داشت به مرحله اجرا درآورد. اشغال و تعطیلی مدارس فیضیه و دارالشفاء توسط عوامل رژیم، ممانعت از برگزاری مراسم روضه و سخنرانی در منزل امام(ره) در قم در ابتدا و در ادامه محاصره و بستن آن، تبعید آیت‏الله سید مرتضی پسندیده برادر بزرگ حضرت امام(ره) از قم و در نهایت غارت منزل و کتابخانه‌ امام در قم از جمله این اقدامات بود. نام حاج آقا مجتبی برای اولین بار در اسناد ساواک در این ماجرا به چشم می‏خورد. با اینکه حضرت امام(ره) چندین سال درگیر مبارزه و مشقات خاص آن بودند، اما این‏ها مانع از توجه ایشان به سایر جهات نمی‏شد. ایشان پیش از تبعید منزلی را که مقابل مدرسه‌ حجتیه، به عنوان وجوهات به ایشان واگذار شده بود به کتابخانه و محل بحث و درس طلاب تبدیل کرد. نام این کتابخانه « کتابخانه‌ حضرت ولی عصر(عج)» بود که هم‏اکنون در محل آن درمانگاه خیریه‌ «عترت و قرآن» احداث شده است. رژیم شاه همزمان با یورش به منزل امام خمینی(ره) به این کتابخانه نیز یورش برد و هزاران جلد کتاب علمی، فلسفی، سیاسی، اقتصادی و اخلاقی آن کتابخانه را به یغما برد و درِ کتابخانه را مُهر و موم کرد. در صورت جلسه‏ای که به دنبال غارت کتابخانه‌ ولی عصر(عج) تنظیم شده، آمده است: «ساعت 1230 روز 22/8/46 با حضور امضا کنندگان زیر و آقای علی اکبر آزاد، نماینده دادسرای شهرستان قم، به کتابخانه ولی‌عصر واقع در خیابان حجتیه ـ پلاک 56 رفته، آقای شیخ مجتبی تهرانی، ناظر و مسئول فعلی کتابخانه در آنجا حضور داشته، تعداد هشت باب اتاق موجود در محل مزبور که فقط دو اتاق تو در تو در طبقه تحتانی مخزن کتاب بوده لاک و مُهر، کلیه اتاق‏ها تحویل نماینده ساواک گردید.» احمد مهران رئیس ساواک قم طی گزارشی در همان روز شرحِ ما وقع را برای اربابان خود در اداره کل سوم ساواک چنین گزارش کرد: «... ساعت 30/12 روز فوق[ندارد] با تشریفات قانونی کتابخانه خمینی واقع در خیابان حجت به نام کتابخانه ولی عصر با حضور مجتبی تهرانی ناظر و مسئول فعلی کتابخانه، تعداد هشت باب اتاق موجود در محل مزبور ممهور و کتب موجود در کتابخانه پس از صورت‏برداری با صورت جلسه مربوطه پُستاً تقدیم. ضمناً این محل نیز وسیله مأمورین شهربانی تحت مراقبت و از تردد طلاب نیز جلوگیری به عمل آمده است.» اسناد و کتب موجود در کتابخانه که بالغ بر ده هزار جلد می‏شد به تهران منتقل و از سرانجام آنها تا کنون هیچ اطلاعی در دست نیست. عناصر اداره کل سوم ساواک با اعلام آماده باش به تعدادی از کارکنان خود، به بررسی اسناد و مدارک غارت شده پرداختند تا به استناد آنها در روزهای بعد به بازداشت و دستگیری مرتبطین امام(ره) اقدام نمایند. کمتر از دو ماه از این ماجرا نگذشته بود که گزارش یکی از منابع ساواک به بخش امنیت داخلی ساواک آنها را به تکاپو انداخت. متن این گزارش که تاریخ 17/10/46 بر بالای آن نقش بسته، بدین شرح است: « موضوع: شیخ مجتبی تهرانی فرزند عبدالعلی. نامبرده بالا که به منظور دفن جسد پدرش به نجف عزیمت نموده بود و اخیراً به تهران مراجعت نموده است، در تاریخ 12/10/46 اظهار داشت: در نجف کلیه علما از جنازه پدرم تشییع به‌عمل آوردند و با احترام تمام او را به خاک سپردند. بعد برای خداحافظی به‌منزل آقای خمینی رفتم؛ ایشان پرسیدند: شنیده‏ام دولت قلابی مانع از تشییع جنازه پدرت شده، من جواب دادم مطلب چنان است که می‌دانید و آقای خمینی با عصبانیت اظهار نمود: آن روزی که من در مقام مبارزه بر علیه دستگاه فاسد برخاستم می‏دانستم که دستگاه فاسد که در رأس آن... قرار دارد تصمیم قطعی گرفته که روحانیت را از بین ببرد. اگر تمام روحانیون با وحدت و اتفاق مبارزه را ادامه می‏دادند، کار به اینجا نمی‏رسید و تنها موضوعی که مانع اجرای مقاصد دستگاه شده است اول افکار مردم و دوم برای خاطر اربابان...( امریکا و انگلیس) آنها برای جلوگیری از نفوذ و مرام کمونیست، دینِ ظاهری را لازم دانسته و الا عقیده به‌دین ندارند.» ملاقات و دیدار حاج آقا مجتبی با حضرت امام خمینی(ره) و فرمایشات امام(ره) علیه رژیم از نکات مهم و حساسیت برانگیز این گزارش بود. همین امر سبب تشکیل پرونده انفرادی برای حاج آقا مجتبی شد. ناصر مقدم که در آن زمان مدیریت اداره کل سوم ساواک را بر عهده داشت، ذیل این گزارش با نوشتن جمله‌: «تحت مراقبت قرار گیرد» دستور مراقبت و کنترل اعمال و رفتار حاج آقا مجتبی را صادر نمود. فرمایش حضرت امام(ره) در خصوص ممانعت از تشییع جنازه پدر، ناظر به اقدامی است که ساواک در آن مقطع به عمل آورده بود. قابل ذکر است که آیت‏الله حاج شیخ عبدالعلی تهرانی پدر حاج آقا مجتبی که یکی از علمای بزرگ و مطرح تهران بود و در مسجد بزازها اقامه جماعت می‏نمود، در تاریخ 23/9/46 دعوت حق را لبیک گفته، به دیار باقی شتافت. فرزندان وی مرحوم حاج آقا مجتبی و آیت‏الله حاج آقا مرتضی تهرانی تصمیم به تشییع پیکر پدرشان از مسجد بزازها داشتند که این امر با مخالفت ساواک روبرو شد. همین امر موجب ناراحتی علما و نفرت مردم از ایادی رژیم گردید. ساواک تهران در گزارش مراسم سوم آن مرحوم چنین می‏نویسد: «موضوع: مجلس ختم مرحوم حاج میرزا عبدالعلی تهرانی. در ساعت 2100روز 26/9/46 مجلس ختم مرحوم حاج میرزا عبدالعلی تهرانی در مسجد بزازها تشکیل گردید. جمعیت زیادی در این مسجد گرد آمده بودند و تمام علما به‌ویژه مخالفین شرکت داشتند. مخصوصاً آقایان سید علینقی تهرانی سبط و محمد صادق لواسانی خود را در ردیف صاحب مجلس قرار داده و جلوِ در، از مردم پذیرایی می‏کردند. در این موقع سید غروی منبر رفت و در اطراف شخصیت علم و علما بحث نموده و هنگام ذکر مصیبت جریان تشییع جنازه حضرت امام حسن مجتبی(ع) را تشریح حمله شدید به دولت و مأمورین انتظامی نمود و مخالفتی را که در روز تشییع جنازه از طرف پلیس شده تشبیه به‌عمل بنی‏امیه کرده و گفت همانطوری که جنازه این مرحوم را غریبانه دفن کردند، جنازه حضرت امام حسن را هم بنی‏امیه به دستور عایشه تیرباران کردند. این مطلب چنان در مردم تأثیر داشت که حاضران شدیداً گریه کردند.» به دنبال دستور صریح ناصر مقدم در خصوص مراقبت از حاج آقا مجتبی، اداره کل سوم طی نامه‏ای به ساواک تهران در تاریخ 18/11/46 نوشت: «موضوع : شیخ مجتبی تهرانی.1-خواهشمند است دستور فرمایید با توجه به اهمیت اظهارات نامبرده، به منابع مربوطه آموزش داده شود که اعمال و رفتار و تماس‏هایش را تحت نظر قرار داده و در صورت مشاهده فعالیت مضر و مشکوکی از او مراتب را به موقع با تعیین خلاصه‏ای از سوابق و سوابق کامل مشارالیه اعلام دارند.2ـ یک قطعه عکس وی را تهیه و ارسال نمایید.» دو ماه بعد پرویز ثابتی مدیر کل بهایی ساواک که خصومت دیرینه با روحانیت داشت، به عنوان قائم مقام اداره کل سوم دستور تداوم مراقبت از حاج آقا مجتبی را صادر نمود: «درباره شیخ مجتبی تهرانی فرزند حاج عبدالعلی. خواهشمند است دستور فرمایید ضمن تسریع در ارسال عکس نامبرده بالا به منابع مربوطه آموزش داده شود که کماکان اعمال و رفتار و تماس‏های مشارالیه را تحت نظر قرارداده و در صورت مشاهده عمل خلاف و مشکوکی از وی مراتب را به موقع به این اداره کل اعلام دارند.» ساواک تهران نهایتاً در تاریخ 1/3/47 با ارسال یک قطعه عکس و فرم بیوگرافی اعلام نمود: «اعمال و رفتار مشارالیه تا حدود امکان تحت مراقبت قرار داد.» نماینده امام خمینی(ره) امام خمینی(ره) در نخستین سال اقامتِ در تبعیدشان در نجف، به جهت فضای خاص حوزه‌ نجف از پرداخت شهریه به طلاب خودداری نمود و تنها به تقسیم وجوهی در ماه مبارک رمضان بسنده کرد. آن‌گاه حدود یک سال هر دو ماه یک‌بار شهریه می‏داد و سرانجام از تاریخ آبان 1347 به طور مرتب و رسمی به دادن شهریه پرداخت. بازتاب گسترده‌ تقسیم بودجه‏ای از طرف امام(ره) در حوزه نجف اشرف، رژیم شاه و دستگاه جاسوسی ساواک را که با تمام قدرت می‏خواستند او را در نجف مطرود کنند و یاد او را از خاطره‏ها بزدایند، سخت پریشان کرد و بیش از پیش بر آن داشت که از رسیدن بودجه برای او از راه ایران پیشگیری کنند. کارشناسان ساواک گرد هم آمدند تا شاید بتوانند برای جلوگیری از بودجه‏هایی که مرتب از طرف مردم ایران به نجف فرستاده می‏شد، راه حلی بیابند، لیکن هر چه بیشتر تلاش می‏کردند کمتر نتیجه می‏گرفتند و برعکس مرتب گزارش‏هایی مبنی بر رسیدن بودجه بیشتری برای امام(ره) از راه ایران دریافت می‏کردند. ساواک در تاریخ 1/4/45 طی گزارشی آورده است: «طبق اطلاع واصله همه ماهه وجوهی از طرف بازاریان به عنوان سهم امام و غیره جمع‏آوری و وسیله چند نفر از معممین داده می‏شود که به آقای خمینی مسترد دارند...» ساواک تلاش گسترده‏ای را جهت شناسایی افراد و منابعی که وجوهات در اختیار امام قرار می‏دادند آغاز کرد و این تلاش‌ها را تا روزهای آخر قدرت خود نیز ادامه دادند و کلیه مراکز و افرادی را که گمان می‏کردند برای امام پول می‏فرستند تحت کنترل گرفتند. در طرف دیگر مبارزین و حضرت امام(ره) نیز با استفاده از شیوه‏های مختلف تلاش‏های ساواکی‏ها را بی‏ثمر و شگردهای آنها را خنثی می‏کردند. ساواک تهران طی گزارشی در تاریخ 17/11/53 به یکی از این شیوه‏ها اشاره می‌کند که ضمن آن نقش حاج آقا مجتبی تهرانی نیز به عنوان یکی از نمایندگان امام(ره) کاملاً مشهود است: «اخیراً نامه‏ای از جانب خمینی به آدرس قم حاج محمد حسن اعرابی فرستاده شده و در داخل آن نامه‏ای دیگر به نام احمد خمینی موجود است. مفاد نامه به قرار زیر می‏باشد: اگر چه تازه کاغذ نوشته‏ام لکن چون از شماها و دیگران اخیراً مکتوبی نمی‌رسد و شایع است که مکاتیب ممنوع است؛ لهذا از طریق دیگر نوشتم شاید برسد. شما اگر می‏خواهید کاغذ به آدرس‏های زیر بنویسید و نیز به وسیله آقای قرهی یا شخص دیگر به اشخاصی که در تهران هستند و می‏خواهند وجه برسانند بگویید که مکتوب از طریق سابق نمی‏رسد به این آدرسها بنویسند: 1ـ آقای غروی 2ـ آقای حق‏شناس 3ـ حاج سید محمد حسین لنگرودی 4 ـ حاج آقا مرتضی تهرانی 5 ـ حاج آقا مجتبی تهرانی 6 ـ آقای روحانی پسر مرحوم حاج سید احمد قمی اخوی مرحوم حاج میرزا محمود ظاهراً مسجدش در خیابان گرگان است. 7 ـ حاج سید محمد علی لواسانی 8 ـ حاج شیخ احمد مجتهدی و همین‌طور دیگران؛ لکن باید به طور خصوصی باشد و به آنها هم سفارش شود که فاش نشود. آقای قرهی هم به همین نحو مکاتبه کنند. آدرسها از این قرار است: 1ـ کویت صندوق پستی 100 حاج سید اسماعیل بهبهانی 2ـ بیروت شارع النبی وسیله سید کمال المرعشی حجت الاسلام آقای خلخالی 3ـ الدوحه قطر ص پ 2352 شیخ عیسی عبدالحمید الخاقانی. البته هر دفعه به یکی از این وسائل کاغذ خودتان را در پاکتی بگذارید و آن پاکت را جوف پاکت دیگر و به اسم یکی از این اشخاص بفرستید شاید ان‌شاءالله برسد.» در سند دیگری که ساواک تهران با عنوان «نمایندگان خمینی» برای ریاست ساواک و اداره کل سوم ارسال داشته به این موضوع اشاره دارد: «... ضمناً ساواک جنوب شرق گزارش نموده است با تحقیقات مجددی که پیرامون شناسایی افراد منظور و چگونگی طریقه دریافت و پرداخت وجوهات مورد نظر به عمل آورده، افراد منظور و چگونگی طریقه دریافت و پرداخت وجوهات موردنظر به عمل آورده، افراد مشروحه زیر شناخته گردیده‏اند: 1ـ مرتضی آشتیانی، پیشنماز مسجد بزازها 2ـ مجتبی تهرانی، پیشنماز مسجد جامع شخصی به نام سید مهدی لواسانی پیشنماز مسجد گذر لوطی صالح که از سادگی پاره‏ای مردم سوء استفاده کرده و به نام خمینی وجوهات دریافت می‏دارد...» مروج امام خمینی(ره) یکی از اهداف رژیم شاه از تبعید امام خمینی(ره) زدودن نام و یاد او از اذهان و خاطره‏ها بود. آنها گمان می‏کردند با دور شدن امام از میهن به‌تدریج، روحانیت و مردم دچار فراموشی شده، شعله مقدسی که او برافروخته بود، خاموش و سرد می‏شود. روحانیون مبارز که نسبت به این توطئه شناخت و آشنایی کامل داشتند از راه‏های مختلف یاد و خاطره امام(ره) را زنده نگاه داشته، در سخنرانی‏های خود به مناسبت،‏ نام امام را به زبان می‌آوردند و یا با بیان مسائل شرعیه از رساله‌ عملیه‌ امام خمینی(ره) و حتی دعا کردن برای ایشان، همیشه یاد و خاطره‌ او را زنده نگه می‌داشتند. از همین رو بود که داشتن رساله‌ عملیه‌ امام(ره) و حتی بردن نام امام جرم محسوب شده، زندانی شدن در پی داشت. مأموران ساواک توسط منابع خود در هر گوشه‏ای اگر نام امام(ره) برده می‏شد آن را رصد کرده و گزارش آن را برای سلسله مراتب خود ارسال می‌نمودند. ساواک جنوب شرق در یکی از گزارش‏های خود با عنوان «مروجین خمینی» چنین می‏نویسد: «سید محسن رفیعی اظهار داشته است: بعد از پدرم شخص خودم، مقلد خمینی هستم و علاوه بر آن پدرم به من دستور داده‏اند که خمینی اعلم بر تمام مراجع تقلید است. نظریه شنبه: در این صورت (در) مسجد جامع هم‏اکنون سه نفر ترویج خمینی را می‏نمایند 1ـ سید محسن رفیعی 2ـ خلیلی 3ـ شیخ مجتبی تهرانی و خارج از مسجد لاهوتی که امام جماعت مسجد کوچک بین‏الحرمین شده و دیگر مرتضی تهرانی است که امام جماعت مسجد بزازها می‌باشد...» در گزارش دیگری به تاریخ 9/7/54 که به فعالیت‏های مرحوم آیت‏ الله سید‏عبدالمجید ایروانی از روحانیون منطقه جنوب تهران اشاره دارد، در همین خصوص آمده است: «سید عبدالمجید ایروانی امام جماعت مسجد ابوالفضل، سمنانیهای مقیم مرکز، درباره خمینی فعالیت‏های زیادی نموده و حتی مقلدین مراجع دیگر را به او ارجاع می‏دهد؛ خاصه آنکه به مناسبت فرارسیدن موسم حج از حجاج پول زیادی دریافت و با شیخ مرتضی و شیخ مجتبی تهرانی امام جماعت مسجد بزازها و جامع همکاری دارد ...» مقاله روزنامه اطلاعات پس از شهادت حاج آقا مصطفی خمینی در اول آبان 1356 روحانیت و مردم، عشق و ارادت خود را بیش از پیش به ساحت مقدس حضرت امام خمینی(ره) ابراز داشته و با برگزاری مراسم و برنامه‏های مختلف یاد و خاطره‌ی امام را زنده نمودند. این جوش و خروش، دستگاه امنیتیِ رژیم و اربابانِ آنها را دچار ترس و واهمه نمود. به همین جهت در 17 دی ماه 1356 روزنامه اطلاعات مقاله‏ای سفارشی را با عنوان« ایران و ارتجاع سرخ و سیاه» با امضای مجعول «رشیدی مطلق» منتشر نمود. در این مقاله، ساحت مرجعیت شیعه مورد اهانت واقع گردید. این امر واکنش همگانی مردم، علما و طلاب حوزه‏های علمیه را در پی داشت. جامعه روحانیت تهران طی نامه‏ای خطاب به حضرات آیات عظام و مراجع عالیقدر شیعه ضمن اظهار تأسف از این اقدام رژیم، آن را محکوم نمودند. حاج آقا مجتبی یکی از امضا کنندگان این نامه بود. در بخشی از این نامه آمده بود: «مطلب اهانت‏آمیز روزنامه اطلاعات در صفحه 7 روز شنبه 17 دی ماه 56 مطابق 27 محرم 98 به مقام شامخ روحانیت و مراجع عالیقدر تقلید، مخصوصاً حضرت آیت‏الله العظمی آقای خمینی دام ظلالهم موجب تأسف عمیق قاطبه مسلمانان گردید... جای کمال تأثر وتأسف است که مقامات مسئول به جای اقدام جدی برای تنبیه توهین کننده، جسورانه به روی مردم مسلمان و بی پناهی که برای ادای وظیفه دینی و وجدانی خود در قم اقدام کرده اند، آتش گشوده، جمعی بی گناه را مقتول و مجروح و متأسفانه مطلب در جراید تحریف و به گونه‌ای دیگر وانمود شده است...» در آستانه انقلاب اسلامی حاج آقا مجتبی تهرانی همگام با سایر علمای تهرانی و توده‏های مردم در برنامه‏ها و فعالیت‏ها انقلاب شرکت داشت و با ورود امام(ره) در 12 بهمن 1357 به دیدار پیر و مراد خویش شتافت.» گفتنی است که مؤسسه پژوهشی فرهنگی مصابیح الهدی با انتشار فراخوانی اعلام کرده که در نظر دارد همزمان با چهلمین روز درگذشت آیت الله مجتبی تهرانی مجموعه خاطراتی از زندگانی این عالم را در قالب یک «یادنامه» منتشر کند. افرادی که تمایل به ثبت خاطرات خود دارند، می توانند به نشانی اینترنتی www.mojtabatehrani.ir مراجعه کنند. آیت‌الله مجتبی تهرانی یکی از مراجع تقلید و از اساتید حوزه اخلاق به شمار می‌رفت که ‌بامداد روز چهارشنبه 13 دی‌ ماه 91 در سن 75 سالگی دارفانی را وداع گفت و روز اربعین حسینی در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) به خاک سپرده شد.

کتاب «برای تاریخ می‌گویم» مشابه ندارد

مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری گفت: چند سال پیش بخشی از خاطرات محسن رفیقدوست که مربوط به زمان انقلاب بوده را مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرده و هیچ تشابهی میان این خاطرات با کتاب «برای تاریخ می‌گویم» که دفتر ادبیات انقلاب اسلامی منتشر می‌کند، وجود ندارد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از منابع خبری، بهبودی درباره این خبر که مرکز اسناد اسلامی کتاب خاطرات محسن رفیقدوست را منتشر کرده، گفت: البته مرکز اسناد این کتاب را چند سال پیش منتشر کرده و امر تازه‌ای نیست و به نوعی خواسته‌اند جوسازی روی این خاطرات صورت دهند. وی افزود: همچنین لازم است بگویم کتاب مرکز اسناد انقلاب اسلامی، خاطرات قبل از انقلاب آقای رفیقدوست را در برمی‌گیرد و ربطی به خاطرات بعد از انقلاب ایشان ندارد. کتاب خاطرات «برای تاریخ می‌گویم» هم اکنون مراحل نهایی انتشار را در انتشارات سوره مهر می‌گذارند و به زودی منتشر خواهد شد. هدایت‌الله بهبودی، مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی پیش از این درباره کتاب «برای تاریخ می‌گویم» گفت: از مدتی پیش به این نتیجه رسیده‌ایم که ثبت و ضبط خاطرات دهه اول انقلاب مغفول مانده است. می‌بایست برای این برهه زمانی اقدامی صورت می‌دادیم. گذشت 34 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، ضرورت توجه به حوادث سال‌های آغازین انقلاب را افزایش داد. مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی ادامه داد: ده سال اول انقلاب که جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در آن واقع شده جزو سال‌های پر افت و خیز و پر حادثه تاریخ ایران است. وی گفت: در ابتدا قصدمان این است که با دو کار روند نگارش خاطرات این دوران را شروع کنیم. اولین اثر خاطرات آقای محسن رفیقدوست است. کتاب دیگر هم خاطرات آقای جواد منصوری است که تحویل انتشارات سوره مهر شده است. این دو کتاب برای بازنمایی حوادث و رخدادهای ده سال اول انقلاب از زبان دو تن از شخصیت‌های حاضر و ناظر آن رویدادها در قالب خاطرات منتشر خواهند شد. بهبودی درباره ویژگی کتاب «برای تاریخ می‌گویم» افزود: کتاب خاطرات آقای محسن رفیقدوست از چند جهت اهمیت دارد. اول حوصله‌ای که تدوین‌گر این کتاب آقای سعید علامیان به خرج داده است. آقای رفیقدوست با این که مسوولیت اجرایی ندارد، ولی سرشان شلوغ است و ثبت این خاطرات از تدوین‌گر وقت طولانی گرفته است. سعید علامیان حدود سه سال برای ثبت و ضبط خاطرات آقای رفیقدوست وقت گذاشت. وی ادامه داد: بعد از سه سال این کار به دفتر ادبیات انقلاب اسلامی ارایه و تایید شد، ولی از آقای علامیان خواستیم که خاطرات روزهای قبل از پیروزی انقلاب که آقای رفیقدوست از مسوولان کمیته استقبال از امام خمینی(ره) بود نیز ثبت و به این کتاب اضافه کند که این کار نیز صورت گرفت. مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی درباره ویژگی‌های دیگر این اثر اظهار کرد: ویژگی دوم این کار، صراحت لهجه و رک‌گویی آقای رفیقدوست است که باعث جذابیت این اثر شده است. ویژگی سوم این خاطرات هم این است که آقای رفیقدوست در قلب حوادث انقلاب و جنگ قرار داشته و به عنوان وزیر سپاه نقش مهمی در تدارکات جبهه‌ها به عهده داشت و خاطرات فراوان و زیبایی دارد که بر جذابیت این اثر افزوده است.

روایت «خاطرات عزت‌شاهی» از شبکه‌های فرهنگ و مستند

برنامه «شب قصه» رادیو فرهنگ از ششم بهمن 91 با صدای بهروز رضوی، متن «خاطرات عزت‌شاهی» را برای شنوندگان نقل می‌کند. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، خبرگزاری دانشجویان ایران خبر داد، این برنامه که به مناسبت گرامیداشت ایام پیروزی انقلاب اسلامی، هر شب ساعت 22 تا 22 و 30 دقیقه از رادیو فرهنگ پخش می‌شود، به روایت خاطرات عزت‌الله مطهری (شاهی) می‌پردازد که به علت مخالفت با حکومت پهلوی به 15 سال حبس محکوم ‌شد و پس از سال‌ها شکنجه در سال 1357 آزاد شد. او در سال ۱۳۶۳ نام خانوادگی خود را به مطهری تغییر داد. این برنامه کاری از گروه ادب رادیو فرهنگ است که با اجرای بهروز رضوی و سردبیری و تهیه‌کنندگی یاسر نوروزی پخش خواهد شد. همچنین پخش مجموعه مستند «ما نیز روزگاری» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی علی محمدی که در شبکه مستند سیمای جمهوری اسلامی ایران تولید شده، از امروز (اول بهمن ماه 91) آغاز می‌شود. این مجموعه که در 30 قسمت 20 دقیقه‌ای تولید شده است، روایتی متفاوت از زندگی عزت‌الله مطهری را به تصویر می‌کشد. «ما نیز روزگاری» از اول بهمن ماه، هر شب، ساعت 22 و 30 دقیقه به روی آنتن شبکه مستند سیما می رود. از سوی دیگر خبر رسید که کتاب «خاطرات عزت‌شاهی» در فهرست پرفروش‌های فروشگاه مرکزی شهرکتاب در نیمه دوم دی ماه ۹۱ قرار گرفته است. «خاطرات عزت‌شاهی» با نگارش و تدوین محسن کاظمی در 13 فصل با بیش از 140 عنوان برای خاطرات، 11 پیوست و اسناد و عکس‌ها و فهرست اعلام و منابع و مآخذ یکی از مشهورترین کتابهای خاطرات در فاصله نخستین انتشار در سال 1386 تاکنون است. تدوین کننده این کتاب معتقد است که «خاطرات عزت‌شاهی»، تاریخ دو دهه مبارزه با رژیم شاه و سرگذشت جریان‌های سیاسی قهرآمیز و گروه‌های مبارز مسلح و قصه آدمهایی است که با هر مرام، عقیده و مسلکی، روزی روزگاری برای رسیدن به آرمان‌های همیشگی بشری، همچون عدالت، مساوات و جامعه‌ای خالی از تبعیض قیام کردند و برای آن خون دادند. عزت‌الله شاهی شخصیت اصلی کتاب است که از منظر او وقایع مبارزاتی دهه 1340 به بعد تا پیروزی انقلاب اسلامی (1357) و کمی از وقایع بعد از آن بازگو می‌شوند. خاطرات چند لایه‌اند و مهم‌ترین آنها اطلاعات دقیق از چگونگی مبارزات، احوال عزت‌شاهی در دل مبارزات و نگاه عمیق او به وضعیت اجتماعی اطرافیانش است. پیوستگی خاطرات و دو زاویه مکانی مهم در آنها: شهر تهران و زندان‌هایی که عزت‌شاهی از سر گذرانده، به علاوه معرفی همه نام و نشانی‌ها در پاورقی‌های کتاب، از مطالعه اثر 865 صفحه‌ای «خاطرات عزت‌شاهی» یادگارهای مهمی باقی می‌گذارد. از صفحه 573 کتاب پیوست‌ها و اسناد و عکس‌ها آمده است و مکمل خاطرات عزت‌شاهی است. این که دیگران از او چه به یاد دارند و مدارک چه را گواهی می‌دهند، باورپذیری خاطرات را در نزد مخاطب تضمین می‌کند. کتاب «خاطرات عزت‌شاهی» که در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی تولید شده را انتشارات سوره مهر تاکنون در 20 نوبت منتشر کرده است. چاپ بیستم در قطع وزیری و با بهای 14 هزار تومان به بازار کتاب رسیده است.

ویژگی‌ «شرح اسم» تعهد به واقعیت‌نویسی است

مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی‌ حوزه‌ ‌هنری ، صبح چهارشنبه 27 دی ماه در جمع نویسندگان جوان و پیشکسوت استان یزد پژوهش را اساس و بن‌مایه خلق آثار ادبی و تولیدات هنری دانست. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان یزد خبر داد، هدایت‌الله بهبودی با اشاره به کارکرد پژوهش در حوزه ادبیات گفت: پژوهش، بُن‌مایه خلق آثار ادبی و تولیدات هنری است و باید نگاه ویژه‌ای به آن داشت. وی ادامه داد: علت اقبال کم مردم به برخی کارهای هنری و ادبی این است که این آثار پژوهش‌محور نیستند و به اصل اساسی تحقیق و پژوهش در تولید آنها توجه نمی‌شود. بهبودی هویت اصلی ملت ایران را برگرفته از دین اسلام دانست و خاطرنشان کرد: اسلام و ایران همواره ارتباط محکم و مستمری باهم داشته‌اند و دشمنان نیز در طول تاریخ به دنبال این بوده‌اند که با دستکاری در هویت مردم به استحکام ارتباط هویت اسلامی و ایرانی ملت ما خدشه وارد کنند. وی تأکید کرد: بازخوانی تاریخ انقلاب اسلامی در ترسیم دقیق تابلوی هویت ملی ما نقش مهمی دارد. مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی‌حوزه‌ ‌هنری با اشاره به حجم کم آثار و تولیدات ادبی با محوریت انقلاب اسلامی، افزود: عظمت و تأثیر حوادث دفاع مقدس سبب شده است هنرمندان و ادیبان جهت‌گیری خود را به سمت تولید آثاری در خصوص جنگ تحمیلی معطوف کنند و این مسئله بر فعالیت ادبی و هنری در حوزه انقلاب اسلامی سایه انداخته است. بهبودی با انتقاد از نقش کمرنگ دانشگاه‌ها در تربیت مورخان کاربلد اظهار داشت: باید روشی نو در تاریخ‌نویسی مبتنی بر ساختار بومی و مؤلفه‌های خاص انقلاب اسلامی ایران بنا کنیم و در کنار آن از ابزارهای نگارشی و سبک‌های ادبی نیز بهره‌مند شویم. در ابتدای این جلسه که مدیرکل فرهنگی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان نیز حضور داشتند، سیدناصر امامی، رئیس حوزه هنری استان یزد در سخنانی کوتاه، کتاب «شرح اسم» نوشته هدایت‌الله بهبودی را از آثار فاخر در حوزه تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی دانست و بر تولید آثار پژوهشی در این بخش تأکید کرد. نویسندگان برجسته و جوان یزدی نیز در این جلسه به ارائه نظرات خود در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی و نقش پژوهش در خلق آثار فاخر اسلامی پرداختند. هدایت‌الله بهبودی با دعوت اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان و به منظور شرکت در جلسه نقد و بررسی کتاب «شرح اسم» در یزد حضور یافت. این مؤلف عصر چهارشنبه 27 دی در مراسم نقد و بررسی این کتاب در یزد گفت: محور بودن شخصیت والای مقام معظم رهبری، باعث موفقیت کتاب شرح اسم شده است. هدایت‌الله بهبودی ضمن بیان مقدمه‌ای در خصوص دلایل نگارش کتاب و علت اثرگذاری آن در مدت کوتاهی پس از نگارش گفت: آنچه باعث شده است این کتاب مورد اقبال و توجه ویژه‌ای واقع شود، این است که به زندگی و سوابق مبارزاتی مقام معظم رهبری پیش از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است و در واقع شخصیت‌ والای معظم له محور این کتاب بوده است. وی همچنین به علل توقف توزیع کتاب در نخستین روزهای عرضه آن در نمایشگاه کتاب تهران اشاره کرد و بیان داشت: رهبر معظم انقلاب پس از مشاهده و مطالعه دقیق شرح اسم، در چند مورد اشکالات تاریخی و محتوایی به متن کتاب وارد کردند که پس از رفع این نواقص، ویرایش جدید کتاب چاپ و عرضه شد. مؤلف کتاب شرح اسم در پاسخ به انتقاداتی که به بخش‌هایی از اسناد وقایع و نقل قول‌های کتاب وارد شده است، گفت: مقام معظم رهبری این کتاب را به طور کامل مطالعه کرده و اشکالات آن را گوشزد فرمودند و پس از رفع نواقص نیز تذکری نداده‌اند که این موضوع نشان دهنده تأیید مطالب کتاب از سوی معظم له است. مجید پویان، استاد دانشکده ادبیات دانشگاه یزد و منتقد ادبی هم در این مراسم، علت جذابیت زندگی‌نامه و شرح حال بزرگان را علاقه‌مندی مردم به شناخت زوایای آشکار و پنهان زندگی آنها برشمرد و اظهار داشت: در سنت زندگی‌نامه نویسی فارسی، کتاب‌های زیادی در مورد علما و افراد بزرگ به رشته تحریر درآمده است ولی در تعداد زیادی از این آثار، مطالب قابل اعتماد و دسته اولی یافت نمی‌شود. وی سبک ادبی رایج در اغلب زندگی‌نامه‌ها را سبک رئالیسم دانست و گفت: یکی از ویژگی‌های کتاب «شرح اسم» تعهد نویسنده به واقعیت‌نویسی است و در همه قسمت‌های کتاب سعی شده است بیان واقعیت‌ها فدای مصلحت‌اندیشی نشود. در ادامه نشست نقد و بررسی کتاب «شرح اسم» جمعی از حاضران نظرات خود را در خصوص مطالب کتاب ارائه کردند و به بیان نقدهای محتوایی و تاریخی خود از این کتاب پرداختند که مؤلف اثر و اساتید حاضر در این محفل نیز نکاتی را در پاسخ به این نظرات بیان داشتند. در پایان‌ این محفل ادبی، با اهدای لوح سپاس و هدایایی از سوی اداره کل کتابخانه های عمومی و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد از هدایت‌الله بهبودی به دلیل تألیف کتاب «شرح اسم» تقدیر شد. جلسه نقد کتاب «شرح اسم» که به زندگی مقام معظم رهبری بین سال‌های 1318 تا 1357 می‌پردازد، با حضور مدیرکل فرهنگی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، امام جمعه محمدآباد یزد، مدیران کل کتابخانه‌های عمومی و فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، مدیرکل روابط عمومی استانداری یزد و همچنین 80 نفر از علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی در سالن ولایت فرمانداری یزد برگزار شد.

شرح انقلاب اسلامي و مسائل پيرامون آن در «گفتمان 8»

اداره فرهنگي و تبليغ اداره کل تبليغات اسلامي مازندران 2000 نسخه از کتاب «گفتمان 8» با موضوع انقلاب اسلامي و مسائل پيرامون آن را منتشر کرد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، علي رضا زرقاني، رييس اداره فرهنگي و تبليغ روابط عمومي اداره کل تبليغات اسلامي مازندران گفت: با هدف ارتقاي سطح معلومات ديني و سياسي دانش‌آموزان و آشنايي آنان با مسائل پيرامون انقلاب اسلامي ، تعداد 2000 جلد کتاب «گفتمان 8» با موضوع انقلاب اسلامي توليد و توزيع شد. وي افزود: در اين کتاب به موضوعاتي همچون طاغوت شاهنشاهي و انقلاب اسلامي ، امام خميني(ره) و رهبري انقلاب اسلامي ، شهداي انقلاب اسلامي ، حقوق زنان و انقلاب اسلامي و مسائل سياسي و انقلاب اسلامي اشاره شده است. پیش از این سازمان تبليغات اسلامي خبر داد که كتاب «ادبيات انقلاب اسلامي» توسط دفتر تهيه و تاليف متون و نشريات معاونت پژوهشي و آموزشي این سازمان تهيه و در كتابخانه‌هاي شبستان سراسر كشور توزيع شده است. معاونت پژوهشي و آموزشي سازمان تبلیغات اسلامی در قالب طرح تجهيز كتابخانه‌هاي شبستان به 2 هزار و 232 كتابخانه، كتاب ارسال مي‌كند كه از اين ميزان 1703 كتابخانه روستايي و 529 كتابخانه، تخصصي حوزه دين است. کتاب «ادبيات انقلاب اسلامي: مقالات برگزيده فراخوان كشوري ادبيات انقلاب اسلامي» به‌اهتمام: اداره كل آموزش و پرورش استان قم و انتشارات اقليم مهر در312 صفحه منتشر شده و مجموعه مقالاتي در مورد ادبيات انقلاب اسلامي و سروده‌هاي مرتبط با آن است. در اين اثر از منظر ادبي به مسايل مختلف انقلاب اسلامي ايران نگريسته شده و به بررسي درون مايه نوشته‌هاي ادبي در اين موضوع پرداخته شده است. موضوع اين مقالات متفاوت بوده و شامل مقالاتي در زمينه نقش باورهاي ديني در شعر انقلاب، قالب‌هاي شعري شاعران ايراني در اين زمينه، واژگان انقلاب اسلامي، جريان‌هاي ادبي، فرهنگ عاشورايي و انتظار در ادبيات، شکل‌شناسي شعارهاي انقلاب، شعر مقاومت، تحليلي از اشعار قيصر امين‌پور به عنوان شاعر انقلاب، مهدويت، چشم‌انداز ادبيات انقلاب اسلامي و نگاهي به مختصات سبکي غزل پس از انقلاب است.

انقلاب اسلامی از دیدگاه اندیشمندان روس

کتاب «انقلاب اسلامی از دیدگاه اندیشمندان روس» به کوشش رایزنی فرهنگی ایران در فدراسیون روسیه و مرکز مطالعات فرهنگی بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گردآوری و توسط موسسه بین‌المللی الهدی منتشر شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، کتاب «انقلاب اسلامی از دیدگاه اندیشمندان روس» 12 مقاله را در برمی‌گیرد که آثاری چون «سه دهه حکومت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران و دستاوردهای مهم آن» از ن. م. مامدووا، «ارتباط دین و سیاست در تعالیم اسلام و عملکرد کشورهای مسلمان» نوشته م. ف. مورتازین، «نقش روحانیت شیعه درتشکیل دولت با جهت گیری اسلامی» از گنادی آودیف، «انقلاب اسلامی 1357 و موضوع عدالت اجتماعی» اثر آ. ای. پولیشوک، «انتخابات به منزله دموکراسی اسلامی در ایران» از آ. س. فئودوراوا، «تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر آگاهی و هوشیاری اجتماعی مسلمانان جهان» اثر یکاترینا میزینا، «تاثیرات معنوی امام خمینی و ایده¬آل¬های انقلاب اسلامی بر زندگی فرهنگی ایران امروز» نوشته لودمیلا آودییوا و «زبان فارسی و نقش آن در تشریح اصطلاحات مذهبی و سیاسی جهان اسلام» از یو. آ. روبینچیک، از جمله عناوین برخی از این مقالات هستند. بخشی از دیدگاه ن. م. مامدووا در مقاله «سه دهه حکومت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران و دستاوردهای مهم آن» چنین است: «سی و چند سال است که یکی از شفاف‌ترین نظام‌های اسلامی با نام جمهوری اسلامی در ایران عملی شده است؛ نظامی که جایگزین حکومت سلطنتی چند قرن گذشته شد. حکومت اسلامی، زمانی در ایران تاسیس شد که نفوذ اندیشه‌های اسلام گرایانه، به عنوان محور توسعه سیاسی در کشورهای اسلامی گسترش می‌یافت. به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357شمسی اسلام به نیرویی سیاسی در تاریخ جهان بدل شد؛ چرا که تا آن زمان انقلابی همانند آن در هیچ جای دنیا رخ نداده بود.» کتاب «انقلاب اسلامی از دیدگاه اندیشمندان روس» به کوشش رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه و مرکز مطالعات فرهنگی- بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تهیه و توسط موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی در قطع رقعی و 143 صفحه با شمارگان هزار نسخه و قیمت 50 هزار ریال منتشر شده است.

اعلام زمان برگزاری چهارمین نشست «تاریخ مجلس»

چهارمین نشست تخصصی تاریخ مجلس اردیبهشت ماه سال آینده با موضوع مجالس هفدهم و هجدهم شورای ملی برگزار می‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، دکتر علی ططری، مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی که دبیر علمی این نشست است با اعلام این خبر گفت: اردیبهشت ماه سال 92 مرکز اسناد کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی چهارمین نشست تخصصی تاریخ مجلس را با محوریت مجالس هفدهم و هجدهم شورای ملی تحت عنوان «نگاهی به ساختار و کارکرد مجالس دوره‌های هفدهم و هجدهم شورای ملّی» برگزار خواهد کرد. وی با اشاره به این که پیش از این تاریخ ارسال چکیده مقالات 20 دی ماه اعلام شده بود، گفت: در خبرهای پیشین آخرین زمان برای ارسال چکیده مقالات به دبیرخانه این همایش 20 دی ماه اعلام شد، ولی با تمدید این تاریخ پژوهشگران تا 10 بهمن‌ماه فرصت خواهند داشت تا چکیده مقالات خود را ارسال کنند. وی ادامه داد: در نخستین نشست تخصصی تاریخ مجلس بازه زمانی در نظر گرفته نشد و تمام مقالات مورد بررسی قرار گرفت اما در دوره‌‌های بعدی، بررسی مجالس از پهلوی اول مدنظر قرار گرفت و در همایش دوم مجلس چهارم تا دوازدهم، در همایش سوم مجلس سیزدهم تا شانزدهم و در همایش چهارم مجالس هفدهم و هجدهم مدنظر قرار گرفتند. مدیر مرکز اسناد کتابخانه، ‌موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی با بیان این که مهمترین دستاورد این همایش‌ها جمع‌آوری مجموعه مقالات و انتشار آنها است، خاطرنشان کرد: کتاب نشست نخست و دوم چاپ شده‌اند و کتاب همایش سوم در مرحله نمونه‌خوانی است و تا پایان سال منتشر خواهد شد. ططری در انتها افزود: در دوره سوم 95 مقاله به دبیرخانه ارسال شده بود که پس از دو دور داوری 28 اثر منتخب شدند و در این کتاب چاپ خواهند شد. چهارمین نشست تخصصی تاریخ مجلس با نگاهی به ساختار و کارکرد مجالس دوره‌های هفدهم و هجدهم شورای ملّی (1334-1331) در محورهای مجلس و دولت‌ها، مجلس و انتخابات، مجلس و مسائل اجتماعی و فرهنگی، مجلس و مباحث اقتصادی، مجلس و سیاست خارجی، مجلس و بحران‌های سیاسی، مجلس و احزاب، مجلس و نظام قضایی، مجلس و مردم، ترکیب اجتماعی نمایندگان، مجلس و مطبوعات، مجلس و موضوع نفت، مجلس و عشایر، مجلس و دربار، لوایح قانونی در مجالس هفدهم و هجدهم، کارکرد کمیسیون‌های مجالس هفدهم و هجدهم و تعامل با وزارتخانه‌ها، مناسبات مجالس هفدهم و هجدهم با مجالس سنا، بررسی تطبیقیِ عملکرد مجالس هفدهم و هجدهم، مناسبات بین‌المجالسِ مجالس هفدهم و هجدهم، مأخذشناسی مطالعات تاریخ مجلس، سازمان داخلی مجلس (هیات رئیسه، کمیسیون‌ها، کتابخانه، امور اداری و ...) برگزار می شود. اولویّت پذیرش، با مقالاتی است که در آن‌ها از اسناد آرشیو مجلس استفاده شده باشد. دوره هفدهم مجلس شورای ملی در تاريخ ١٧ ارديبهشت ماه ١٣٣١ خورشيدي مطابق با ٢ شعبان ١٣٧١ افتتاح شد، در حالی که از ١٣٦ كرسي نمايندگان فقط ٧٩ كرسي آن داراي نماينده بود. به دنبال درگیری مصدق با مخالفان، مصدق در ١٢ مرداد ١٣٣٢ طي رفراندومي دوره هفدهم مجلس شوراي ملي را منحل و شروع انتخابات دوره هجدهم را موكول به اصلاح قانون انتخابات کرد. شاه از فرصت عدم وجود مجلس استفاده کرده مصدق را عزل و زاهدی را به نخست وزیری گماشت. شاه طی فرمانی در ٢٨ آبان ١٣٣٢ دستور انحلال مجلسين را صادر كرد. دوره هجدهم در تاريخ ٢٧ اسفند ماه ١٣٣٢ خورشيدي مطابق با ١٢ رجب ١٣٧٣ افتتاح شد و در تاريخ ٢٦ فروردين ماه ١٣٣٥ (٣ رمضان ١٣٧٥ هجري قمري) پايان يافت.

...
27
...