انقلاب اسلامی نتایج جستجو

گفت‌و‌گو/خبر

شرح وقایع‌ پنجم تا هشتم بهمن 1357 در جلد چهاردهم روزشمار انقلاب

جلد چهاردهم روزشمار انقلاب اسلامی که به حوادث پنجم تا هشتم بهمن 1357 اختصاص دارد در 393 صفحه و شامل 140 عکس به زودی توسط انتشارات سوره مهر منتشر می‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، این کتاب به تحولات سیاسی گسترده ایران طی روزهای پنجم تا هشتم بهمن 1357 می‌پردازد. در این مجلد به تحولاتی نظیر انعکاس گسترده سخنان و دیدگاه‌های امام خمینی(ره) و حوادث انقلاب در رسانه‌های داخلی و خارجی، گسترش فعالیت‌های کمیته استقبال از امام، بسته شدن فرودگاه‌های ایران برای ممانعت از بازگشت امام خمینی(ره) به ایران توسط شاپور بختیار، تلاش شورای انقلاب اسلامی برای گرفتن استعفای شاپور بختیار، ارسال نامه از سوی بختیار برای امام خمینی(ره) و تلاش برای دیدار با ایشان، پیام امام خمینی(ره) مبنی بر عدم پذیرش بختیار قبل از استعفا از نخست وزیری، ، شدت گرفتن فعالیت روحانیون و سیاسیون، ادامه تظاهرات مردمی علیه حکومت پهلوی و کشتار مردم توسط نظامیان در شهرهای تهران، تبریز، سنندج و ...، برپایی تظاهرات میلیونی در سراسر کشور در روز هفتم بهمن (مصادف با 28 صفر)، پیوستن گروهی از نظامیان به مردم، برپایی تظاهرات طرفداران قانون اساسی با حضور برخی نظامیان و خانواده‌هایشان در تهران و برخی شهرها، تحصن روحانیان در مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به بسته شدن فرودگاه‌ها، تسخیر برخی مراکز دیپلماتیک رژیم پهلوی در خارج کشور توسط دانشجویان مبارز، اقدامات امریکا در مقابله با انقلاب و ... پرداخته شده است. تحولات گسترده دوره زمانی پنجم تا هشتم بهمن 1357 در دو محور اصلی بررسی شده است: الف) جبهه مبارزه: 1 – رهبری انقلاب اسلامی: اول؛ رهبری مردم در داخل کشور و اعلام بازگشت به ایران، دوم؛ مقابله با ترفندهای شاپور بختیار، سوم؛ هشدار به امریکا و غرب 2 – مخالفت‌های مردمی 3 – تحصن روحانیان در مسجد دانشگاه تهران 4 – روحانیت و سیاسیون مخالف رژیم شاه 5 - کمیته استقبال از امام خمینی(ره) 6 – شورای انقلاب اسلامی 7 – نظامیان پیوسته به انقلاب اسلامی 8 – گسترش انقلاب در خارج از کشور ب) جبهه حکومت: 1 – شاه و بختیار 2 – نظامیان 3 - طرفداران قانون اساسي 4 - کشورهای غربی و رژیم اشغالگر قدس. جلد چهاردهم روزشمار انقلاب اسلامی در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، با کارشناسی هدایت الله بهبودی، به کوشش میرزاباقر علیان‌نژاد تدوین و نگارش شده است. مجموعه «روزشمار انقلاب اسلامى» به دوره زمانى اول فروردين 1356 تا 22 بهمن 1357 اختصاص دارد و تاکنون یازده جلد آن منتشر شده است. جلدهای دوازدهم و سیزدهم این مجموعه، همچون جلد چهاردهم در دست انتشار است.

ثبت تاریخ شفاهی انقلاب در گفت‌وگو با 140 نفر

مهمترین اسناد تاریخی مربوط به دوران انقلاب اسلامی در مشهد شامل مصاحبه، سند، فیلم و عکس در مرکز اسناد کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، نگهداری می شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، کارشناس واحد مطالعاتی انقلاب در مدیریت اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی، از وجود اسناد تاریخی بسیاری به صورت تصویری، شفاهی و مکتوب و مربوط به دوران انقلاب اسلامی در مشهد، در این مرکز خبر داد. فاطمه خندان، جمع آوری اسناد شفاهی و مکتوب در باره دوران انقلاب در مشهد را از نتایج راه‌اندازی واحد مطالعات انقلاب اسلامی، تاریخ شفاهی، عکس‌ها و اسناد دیداری، شنیداری و مکتوب دانست و گفت: حرم مطهر رضوی شهر مشهد را به یکی از پایگاه‌های مذهبی و انقلابی در ایران طی دهه‌های 1340 و 1350 مبدل کرد و فعالیت گروه‌ها، احزاب، علمای صاحب نام و اندیشمندان انقلابی در حوادث این سال‌ها، به مشهد جایگاهی ویژه در تاریخ معاصر ایران و انقلاب اسلامی بخشید. حضور هسته مرکزی روحانیت مبارز و در راس آن، رهبر معظم انقلاب در مسجد کرامت مشهد به عنوان عامل پیوند گروه‌های مذهبی و ملی و عامل سازماندهی فعالیت‌های انقلابی، مشهد را از سایر شهرهای ایران متمایز کرد.علاوه بر این وجود کانون‌های فکری همچون کانون نشر حقایق، انجمن پیروان قرآن، جلسات پرسش و پاسخ شهید هاشمی نژاد و نیز مساجد کرامت و امام حسن (ع)، چهره‌ای کاملا انقلابی به شهر مشهد می‌داد. اسناد و خاطرات به جا مانده از آن روزها، امکان پژوهش در حوزه انقلاب را برای اندیشمندان و علاقمندان در این زمینه فراهم کرده و راه اندازی مرکز اختصاصی مطالعات انقلاب اسلامی بستر را برای انجام تحقیقات گسترده‌تر و مستندسازی و تدوین تاریخ انقلاب اسلامی به ویژه در شهر مشهد آماده کرده است. وی افزود: در گام نخست، پس از جمع آوری اسناد، اطلاعات و منابع مرتبط ، تشکیل بانک جامع اطلاعات و اسناد انقلاب اسلامی در مشهد کیلد خورد. در این راستا گردآوری و بررسی خاطرات افراد و فعالان مبارزات و حضور رهبر معظم انقلاب در سر حلقه فعالیت‌های انقلابی در مشهد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و مطالعاتی برای ساماندهی و سازماندهی اطلاعات در این زمینه در حال انجام است. در بخش تاریخ شفاهی با محوریت انقلاب اسلامی، مسجد کرامت و نقش اصناف در دوران انقلاب اسلامی در مشهد، با 140 نفر از فعالان انقلابی از طبقات مختلف جامعه شامل روحانیون، دانشگاهیان، بازار، ادارات و مدارس در دهه‌های 1340 و 1350 در قالب 750 ساعت مصاحبه انجام گرفته است. به این ترتیب، اطلاعات و خاطرات قابل توجهی در مورد دوران انقلاب در مشهد با موضوعات مراکز و پایگاه‌های انقلاب، مساجد، تظاهرات، اعتصابات، روحانیت، اندیشمندان، حضور اصناف و اقشار فرهنگی و نیز هسته مرکزی ساماندهی و رهبری انقلاب در مشهد با حضور رهبر معظم انقلاب و آیت‌الله طبسی و نیز شهید هاشمی نژاد، در اختیار اداره اسناد آستان قدس رضوی قرار دارد. علاوه بر آن هزار و 200 ساعت مصاحبه در باره دوران انقلاب در آرشیو بخش تاریخ شفاهی این نهاد موجود است. این مصاحبه‌ها شامل اطلاعات دقیق از احزاب و گروه‌ها، روحانیت مبارز مشهد و نحوه برنامه‌ریزی و سازماندهی فعالیت‌های انقلابی، نشر نوار و اعلامیه‌ها، تظاهرات و اعتصابات و سخنرانی‌ها، بیت آیات عظام در مشهد و حوادث سال‌های 1356 و 1357 است. کارشناس واحد مطالعاتی انقلاب در مدیریت اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان کرد: حضور اقشار مختلف در حوادث تاریخی انقلاب اسلامی سال 1357 در مشهد و نیز کیفیت حلقه‌های ارتباطی انقلابیون در مشهد با مدیریت مدبرانه رهبر معظم انقلاب، مهم‌ترین پایگاه‌های انقلاب در مشهد از جمله مسجد کرامت و دانشکده‌های ادبیات، علوم و پزشکی از دیگر محورهای این مصاحبه‌ها است. این مصاحبه‌ها در کنار اسناد مکتوب و تصاویر و فیلم‌های به جا مانده از آن روزها می‌تواند مرتفع کننده نیاز پژوهشگران در عرصه انقلاب اسلامی بوده و در بازسازی، مستندسازی، تبیین و تدوین عصر روشن و پر افتخار انقلاب اسلامی در مشهد به کار گرفته شود. در اسناد مکتوب موجود در اداره اسناد آستان مقدس رضوی، حدود 38 هزار برگ سند با موضوع انقلاب اسلامی وجود دارد. در این اسناد، هزار برگ سند متعلق به حجت الاسلام فاکر است که مربوط به گزارشاتی از شاخص‌ترین لحظات و روزهای انقلاب، مجموعه ارزشمندی از دیدگاه‌ها و عملکرد احزاب و جبهه‌های گوناگون انقلابی به ویژه فعالیت روحانیت معظم در عرصه مباحث ایدئولوژیک انقلابی و آماده سازی اقشار مختلف در حرکت‌های انقلابی و نیز وحدت، پیوند و سازماندهی گروه‌ها در حرکت یکپارچه مردمی به رهبری امام راحل (ره) در سال‌های 1342 تا 1360 است. در میان این اسناد هزار برگ سند هم توسط حجت الاسلام دهشت و مربوط به مبلغین اعزامی حوزه علمیه مشهد در نقاط مختلف خراسان در ایام محرم، صفر و ماه مبارک رمضان گردآوری شده است. در حدود 100 برگ سند هم توسط حجت الاسلام الهی خراسانی، رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی مربوط به اعلامیه‌های اساتید حوزه علمیه شهر مشهد به همراه نمونه دستخط‌های آنان در حمایت از انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) گردآوری شده است. اسناد خانواده شهید نواب صفوی شامل تصاویر مربوط به دست نوشته‌های شهید نواب صفوی در زندان قصر، 300 برگ اسناد متعلق به مهندس برازش و مربوط به مبارزات مردم در شهر مشهد، بیش از 200 برگ از تصاویر مربوط به مکاتبات ساواک در شهر مشهد و گزارش‌هایی که علیه انقلابیون شهر مشهد تهیه شده است از دیگر اسناد موجود در این سازمان است. وی افزود: بیش از سه هزار برگ سند از افراد و جمعیت‌های مختلف که در راهپیمایی‌ها و تظاهرات علیه شاه مخلوع حضور داشتند، هزار و 500 برگ اسناد انتشارات دولتی و هشت هزار برگ اسناد دیجیتال شامل اعلامیه‌ها، گزارشات، بیانیه‌های احزاب، گروه‌ها و نهادهای رسمی و غیر رسمی در قبل و بعد از انقلاب با موضوع فعالیت‌های انقلابی در مشهد از دیگر اسناد مزبور است. مدیریت اسناد آستان قدس رضوی سه هزار قطعه عکس، شامل صحنه‌های تظاهرات، تحصن‌ها، سخنرانی‌ها، شهدای انقلاب، اماکن و پایگاه‌های انقلاب، مسیرهای راهپیمایی، حوادث شاخص انقلاب در مشهد، همچون حوادث 9 و 10 دی 1357 و حمله دژخیمان رژیم به بیمارستان امام رضا (ع)، حضور آیات عظام در تظاهرات و نیز تحصن گروه‌ها و اصناف همچون پزشکان و فرهنگیان و روحانیت معظم به عنوان روشن‌ترین جلوه‌های هویت شهر مشهد در انقلاب تاریخی سال 1357 در اختیار دارد. همچنین 200 ساعت منابع صوتی و سخنرانی انقلابی و 200 دقیقه تصویربرداری از تظاهرات مردم به مناسبت‌های مختلف در شهر مشهد حاوی اطلاعات مهم از جنایات رژیم شاه در مقابله با مردم از دیگر مستندات صوتی و تصویری این مرکز است.

انتشار دو کتاب جدید مجموعه «یاران امام به روایت اسناد ساواک»

مرکز بررسی اسناد تاریخی، کتاب‌های پنجاه و پنجاه‌ویکم از مجموعه یاران امام خمینی (ره) به روایت اسناد ساواک را منتشر کرد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، «حجت‌الاسلام غلامحسین جمی» عنوان کتاب پنجاهم مجموعه یاران امام(ره) به روایت اسناد ساواک است. ‮ غلامحسین جمی سال 1304 در قریه اهرم مركز تنگستان از توابع بوشهر به دنیا آمد. وی در سال 1327 راهی آبادان شد و نزد آیت‌الله شیخ عبدالرسول قائمی تحصیل دروس حوزوی را پی گرفت. با ظهور جمعیت فداییان اسلام به رهبری سیدمجتبی میرلوحی (نواب صفوی) و ایجاد كانون و شعبه‌ای از این جمعیت در آبادان، غلامحسین جمی با بسیاری از اعضا آشنا شد و با آغاز حركت امام خمینی(ره) در دهه 1340در مساجد آبادان به سخنرانی پرداخت. فعالیت‌ها و سخنرانی‌های غلامحسین جمی در آبادان سبب شد تا او سكان‌دار و چهره پیش‌رو انقلاب در آن خطه شود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وی علاوه برپایی و اقامه نماز جمعه در آبادان، تحولات و تحركات سیاسی شهر را با دقت زیرنظر داشت. با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، شهر آبادان در وضعیتی بحرانی قرار گرفت و یك سال در محاصره به سر برد. در چنین شرایط و وضعیتی، حجت‌الاسلام غلامحسین جمی در شهر ماند و نقطه قوتی برای مقاومت آن شد. وی در آذر سال 1361 و در انتخابات نخستین دوره مجلس خبرگان به نمایندگی مردم استان خوزستان برگزیده شد. حجت‌الاسلام غلامحسین جمی مدت‌ها از بیماری رنج می‌برد و سرانجام هفتم دی ماه 1387 در سن 83 سالگی دعوت حق را لبیک گفت. کتاب «نوشتم تا بماند» بیست و چهارمین كتاب از مجموعه «یادداشت‌های جنگ» تهیه و منتشر شده توسط دفتر ادبیات و هنر مقاومت، به اهتمام محسن کاظمی، در باره حجت‌الاسلام غلامحسین جمی است. فصل نخست این كتاب یادداشت‌های روزانه حجت‌الاسلام غلامحسین جمی در جنگ را از تاریخ 24 مهر 1359 تا 19 مهر 1360 دربرمی‌گیرد. فصل دوم شامل یادداشت‌های پراکنده حجت‌الاسلام غلامحسین جمی با عناوین دوران مبارزه، جمی و بیماری، در میان بحران، پایداری تا پیروزی، بدرقه خاموش و آوای توحید است. در فصل سوم آثار شفاهی حجت‌الاسلام غلامحسین جمی و از جمله خطبه نماز جمعه و سخنرانی‌ها و گفت‌وگو با مطبوعات گردآمده است. «خ‍اطرات‌ ح‍ج‍ت‌الاس‍لام‌ غلامحسین جمی» کتاب دیگری درباره وی است كه وقایعی مانند کشف حجاب، نهضت ملی شدن صنعت نفت و نقش علما و فداییان اسلام در آن واقعه، نقش آبادان در نهضت امام خمینی(ره)، فعالیت‌های آیت‌الله قائمی و وقایع شتاب‌بخش به پیروزی انقلاب اسلامی را شرح می‌دهد. در پایان این كتاب چاپ شده توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، فصل جداگانه‌ای از خاطرات حجت‌الاسلام غلامحسین جمی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به صورت روزشمار آمده است. شماره بیست‌وسوم ماهنامه تاریخی،‌ فرهنگی «شاهد یاران» نیز با موضوع زندگی و سرگذشت حجت‌الاسلام جمی، توسط نشر شاهد منتشر شده است. «آیت‌الله سیدعباس ابوترابی» عنوان کتاب پنجاه‌ویکم مجموعه یاران امام به روایت اسناد ساواک است. سيّدعباس ابوترابى‌‏فرد، در سال 1295 در قزوین زاده شد. برای تحصیلات حوزوی، رهسپار قم شد و در فلسفه و عرفان، ابتدا ‏محضر امام خمینى(ره) را درک كرد و پس از آن سال‌ها در خدمت علامه طباطبایى تلمذ كرد. ‎وى از سال 1342 به نهضت امام خمینى(ره) پیوست و از جانب امام، اختیاراتى در امور حسبیه دریافت داشت. در مرداد سال 1357 در پى سخنرانى خود، كه با شنیدن آن، مردم دست به تظاهرات زدند ‏و مأموران ساواك یك تن از تظاهركنندگان را شهید و چند تن دیگر از آنان را مجروح کردند، دستگیر و بازداشت شد، اما با تحصن چند روزه مردم، در 26 شهریور همان سال رهایى یافت. ‎پس از استقرار جمهورى اسلامى، در اولین دوره مجلس شوراى اسلامى، به نمایندگى از قزوین به مجلس راه یافت و پس از پایان آن دوره، به قزوین بازگشت و به تدریس مشغول گشت. در سال ‏‏1377 از سوى آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب، به تولیت مسجد و مدرسه علمیه امام حسین(ع) در تهران، منصوب شد و بقیه عمر را در تهران گذرانید. او در 12 خرداد 1379 در راه سفر به مشهد، بر اثر ‏سانحه رانندگى، همراه پسرش حجت‌الاسلام على‏اكبر ابوترابى‏فرد، دعوت حق را لبیک گفتند.‎

یادمان شهیدان سال ۱۳۵۷ رودبار

سـایت شهادت سرا (shahadatsara.ir) که سایت شهدای شهرستان رودبار هم نام دارد، از شهدای سال ۱۳۵۷ این شهرستان یاد کرد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، سـایت شهادت سرا یادآور شده است: «مردم دین دار و پیرو اهل بیت علیهم السلام شهرستان رودبار از آغازین روزهای نهضت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) در سال ۴۲ با عمل به فرامین آن رهبر فرزانه تاکنون شهدای زیادی را تقدیم اسلام و انقلاب کرده است. اولین شهید نهضت امام خمینی (ره) روحانی شهید حجت الاسلام سید یونس حسینی رودباری از اهالی رودبار و از روستای آغوزبن می‌باشد. شهیدی که بیش از ۷ سال شاگرد امام در حوزه علمیه قم بود و اگر ادامه حیات می‌یافت امروز شاید یکی از افراد تاثیر گذار کشوری یا استانی می‌بود. این شهید گرانقدر در حمله مزدوران ساواک در دوم فروردین سال ۱۳۴۲ همزمان با ایام شهادت امام جعفر صادق(ع) در مدرسه فیضیه قم به شدت مصدوم و مجروح و بعد از دوروز به شهادت رسید. شهیدی که امام خمینی (ره) در رثای او گفتند که من فرزند بسیار عزیزی را از دست داده‌ام و او را از فرزندانم بیشتر دوست می‌داشتم. شهرستان رودبار از آغازین روزهای مبارزه محل ورود مبارزان تبعیدی چون آیت‌الله خلخالی و آیت‌الله یزدی و دیگر افراد سیاسی و انقلابی بود. مردم شهرستان رودبار در تمامی فعالیت‌های انقلابی حضور موثر داشتند. در یکی از مقاطع پرشور انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی (ره) و همزمان با اوج انقلاب در شهریور، آبان و بهمن سال ۱۳۵۷ تعدای از جوانان این دیار قهرمان پرور به دست عمال شاه در خیابان‌های کشور عزیز ایران به شهادت رسیدند؛ شهید محرمعلی مومنی (تولد: 1338 خرمکوه ـ شهادت: 17 شهریور 1357 تهران)، شهید ناصر درویش‌زاده (تولد: 1333 کلیشم ـ شهادت: 17 شهریور 1357 تهران)، شهیده فرحناز معصومی (تولد: 5 آبان 1341 منجیل ـ شهادت: 7 بهمن 1357 رشت)، شهید سید جبار قاسمی (تولد: 3 خرداد 1319 خاصکول ـ شهادت: 22 بهمن 1357 تهران)، شهید بهمن یوسفی (تولد: 1324 منجیل ـ شهادت: 17 بهمن 1357 منجیل). پیروزی انقلاب اسلامی مرهون خون‌های ریخته بر کف خیابان‌های این عزیزان است؛ در بهار آزادی جای شهدا خالی؛ یادشان پر رهرو باد.»

علومی، طنز درباره پهلوی را در کتاب تازه‌ای مطرح می‌کند

کتاب «داستان طنز در ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی» به قلم محمدعلی علومی از سوی انتشارات عصرداستان وابسته به بنیاد ادبیات داستانی به زودی وارد بازار نشر می‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، خبرگزاری مهر خبر داد، این اثر پژوهشی جزو اولین گام‌ها در تاریخ ادبیات ایران برای بررسی داستان طنز در ایران معاصر از مشروطه به بعد و اواخر قاجار، دوره پهلوی اول، وقوع جنگ جهانی دوم و عواقب آن در ایران و سپس دوره پهلوی تا انقلاب است. شناخت انواع طنز و تسلط بر آنها و بر مبانی طنزنویسی اما در قالب و با لحنی ویژه، محتوای این کتاب پژوهشی را شکل می‌دهد که جمع‌آوری آن دو سال به طول انجامیده است. بخش‌های «داستان طنز در ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی» شامل دوره قاجار، طنز عصر مشروطه، طنز پهلوی و طنز کودک و نوجوان است. به گفته علومی این پژوهش، کار را به گردآوری آثار طنز منحصر نکرده‌‍‌، بلکه بر محتوا و ساختار هر داستان نقدی نوشته‌ تا مخاطب بداند که به چه می‌خندد و چرا می‌خندد و در انتخاب آثار داستان‌هایی را برگزیده که از وضعیت تاریخی و اجتماعی و فرهنگی در هر دوره، تصویری واقعی ارائه کرده‌اند. انتشارات سوره مهر هم خبر داد که رمان طنز«شاهنشاه در کوچه دلگشا» نوشته محمدعلی علومی را به چاپ پنجم می‌رساند. «شاهنشاه در کوچه دلگشا» درباره وقایع تاریخ معاصر ایران مانند کودتای 28 مرداد 1332 است. این رمان جایزه بخش رمان کتاب سال طنز را کسب کرده است. سوره مهر، سال گذشته کتاب «طنز درباره پهلوی» را از علومی منتشر کرد. در این اثر 597 صفحه‌ای از منظر ادبیات طنز، اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دوران پهلوی با بهره‌ گیری از داستان‌های شاخص و نقد آنها به تصویر کشیده شده است. شیوه «طنز درباره پهلوی» چنین است که ابتدا شرح کوتاهی بر هر مدخل و موضوع مورد نظر در آن دوره آورده شده و سپس معرفی نمونه‌های برترین آثار طنز در آن باره و اصل آنها آمده و نقد آنها هم نوشته شده است.

انتخاب آثار برگزیده ششمین جشنواره داستان انقلاب توسط 6 داور

دبیر هنری ششمین جشنواره داستان انقلاب از پایان داوری نهایی این جشنواره در روزهای آغازین بهمن ماه 1392 خبر داد و افزود: راضیه تجار، فیروز زنوزی جلالی و محمد رضا بایرامی داوران بخش بزرگسال و خسرو باباخانی، سمیرا اصلان پور و مهدی کاموس هم داوران بخش کودک و نوجوان ششمین جشنواره داستان انقلاب هستند. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، حسین فتاحی در گفت‌وگو با سایت خبری حوزه هنری با بیان این که داوران ششمین جشنواره داستان انقلاب مرحله نهایی داوری این جشنواره را انجام می دهند، عنوان کرد: در مرحله ابتدایی داوری این جشنواره از 400 اثر، 100 اثر به مرحله نهایی راه پیدا کرد که حدود 60 داستان کوتاه بزرگسال، 16 داستان بلند و رمان بزرگسال و 25 داستان کوتاه و رمان کودک و نوجوان را شامل می‌شد. وی گفت: این آثار در حال حاضر توسط کارشناسان ادبی جشنواره داوری می شوند و قرار است داوری آثار در اوایل بهمن ماه امسال به پایان برسد و نشست نهایی داوران را در همان زمان برگزار کنیم. فتاحی افزود: خسرو باباخانی داوری اولیه آثار را برعهده داشت و راضیه تجار، فیروز زنوزی جلالی و محمدرضا بایرامی، داوران بخش بزرگسال و خسرو باباخانی، سمیرا اصلان پور و مهدی کاموس هم داوران بخش کودک و نوجوان ششمین جشنواره داستان انقلاب هستند. زنده یاد امیرحسین فردی، تاسیس و دبیری پنج دوره گذشته این جشنواره را برعهده داشته است. همچنین «مرغ هوا»، «محله حاجی»، «زنی با کفش‌های مردانه»، «لطفا پیغام خود را بگذارید»، «عکس بالای دست‌ها»، «خنده‌زار» و «گربه لنگ دراز» هفت عنوان کتاب داستان با موضوع انقلاب هستند که به زودی منتشر و در مراسم اختتامیه ششمین جشنواره داستان انقلاب از آنها رونمایی خواهد شد. ناشر این کتاب‌ها، سوره مهر اعلام کرد در نظر دارد تا تمامی آثار برگزیده در دوره‌های سوم، چهارم و پنجم جشنواره داستان انقلاب را تا زمان برگزاری اختتامیه ششمین دوره به چاپ برساند و در مراسم پایانی این دوره از جشنواره از این آثار رونمایی به عمل آورد. مراسم اختتامیه و معرفی برگزیدگان ششمین جشنواره داستان انقلاب بهمن ماه 1392 در حوزه هنری برگزار خواهد شد.

پنج دیدگاه درباره رویدادی که 35 ساله شد

راضیه تجار، داستان‌نویس با اشاره به اینکه نگاه داستان‌نویسان ایرانی تاریخی نیست، از ضعف پرداختن به سوژ‌ه‌های انقلاب، به‌ویژه وقایعی مانند فرار شاه مخلوع در آثار داستانی انتقاد کرد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، تجار در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران اظهار کرد: فکر می‌کنم پرداختن به تاریخ انقلاب، حلقه گمشده ادبیات داستانی ایران است. البته این موضوع دلایل متعددی دارد. تاریخ انقلاب اسلامی از سال‌های دهه 1330 حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. متاسفانه پیش از انقلاب اسلامی به دلیل اختناق حاکم بر کشور، نویسندگان قادر به نوشتن آثاری درباره وقایع مهم تاریخ معاصر نبودند و رویکرد چندانی به تاریخ در ادبیات دیده نمی‌شد. وی افزود: تاریخ انقلاب اسلامی سرشار از سوژه‌هایی است که هرکدام می‌توانند موضوع نگارش آثار داستانی زیادی در قالب رمان یا داستان کوتاه شوند. وقایعی مانند کشف حجاب، کودتای 28 مرداد، اصلاحات ارضی، انقلاب سفید، تصویب قانون کاپیتولاسیون، مبارزات مردم ایران و فرار شاه از کشور که به نظر من در ادبیات داستانی بعد از انقلاب هم توجه چندانی به آنها نشده است. نویسنده «کوچه اقاقیا» درباره نگاه داستان‌نویسان جوان ایران عنوان کرد: متاسفانه نویسندگان جوان ادبیات داستانی ایران اصرار عجیبی برای نوشتن سوژه‌های خاصی دارند و باید اعتراف کرد، بیشتر آنها از تاریخ کشورمان غافل شده‌اند. این موضوع باعث شده است بسیاری از داستان‌های نویسندگان جوان ما نسخه ایرانی شده آثار غربی باشد. تجار با مقایسه ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، افزود: از آنجا که ادبیات دفاع مقدس در کشورمان متولی دارد و جایگاه خود را به دست آورده، می‌توان با همه فراز و نشیب‌هایی که این ژانر پشت سر گذاشته است، به آن نمره قبولی داد. متاسفانه چنین اتفاقی در زمینه ادبیات داستانی انقلاب نیفتاده است و هرچند گه‌گاهی آثار قابل توجهی مانند «شاه بی شین» در ادبیات داستانی ایران متولد می‌شوند اما در مجموع باید اعتراف کرد، ادبیات انقلاب نتوانسته است مانند ادبیات دفاع مقدس جایگاه خود را ثابت کند. آسیب‌شناسی این معضل هم کار ساده‌ای نیست و مداقه زیادی می‌خواهد. وی از نگارش رمان جدیدش با موضوع انقلاب اسلامی خبر داد و اضافه کرد: مشغول نوشتن رمانی هستم که در آن به واقعه کشف حجاب در دوران پهلوی اول اشاره شده است و جزییات بیشتر را با پایان نگارش آن در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهم. اما احمد شاکری، نویسنده و پژوهشگر ادبیات داستانی با اشاره به این که فرار شاه مخلوع از کشور، تنها بخشی از تاریخ معاصر کشورمان است، نپرداختن به موضوعاتی از این دست در ادبیات داستانی را کوتاهی نویسندگان ایرانی ندانست. شاکری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران اظهار کرد: موضوع‌های متنوع و متعددی در حوزه ادبیات داستانی انقلاب اسلامی قرار می‌گیرند و دست گذاشتن روی یک موضوع خاص مانند «فرارشاه از ایران» و متعاقب آن، اتهام کم‌کاری در این زمینه بی‌انصافی در حق نویسندگان ایرانی است. نویسنده مجموعه داستان «باران نیمروز» ادامه داد: فرار شاه از کشور باعث تسریع روند پیروزی انقلاب اسلامی شد و این موضوع یک اتفاق مهم تاریخی است که باید در آن تدبر کرد اما پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا موضوعات تاریخی به عنوان یک مطالبه از ادبیات داستانی قابل طرحند یا خیر؟ وی افزود: برخی حوادث تاریخی از آن‌جا که قابلیت هنری دارند، قابلیت تبدیل شدن به ایده‌ را دارند، اما بسیاری از وقایع هم هستند که تا رسیدن به مرز یک ایده هنری، فاصله زیادی دارند. شاکری با اشاره به رمان «شاه بی شین» اضافه کرد: البته موضوع فرار شاه در ادبیات داستانی ایران، چندان هم مغفول نمانده است و برای مثال در رمان «شاه بی شین» و برخی آثار داستانی دیگر به این موضوع اشاره شده است. داور سابق جایزه کتاب فصل درباره تبدیل شدن وقایع تاریخی به موضوعات داستانی، توضیح داد: یک واقعه تاریخی برای آن‌که دستمایه یک اثر داستانی شود، نیاز به دو شرط دارد. نخست این‌که خود نویسنده چنین وقایعی را درک کند. البته نسل جوان ما طبیعتاً تجربه عینی از وقایع انقلاب اسلامی ندارد. روش دوم مستندنگاری است. در این روش، خاطره‌نویسان می‌توانند مشاهداتشان را مکتوب کنند و داستان‌نویسان با اتکا به این نوشته‌ها می‌توانند آثار داستانی مستندی خلق کنند. نویسنده رمان «عریان در برابر باد» اضافه کرد: نمی‌توانیم از ادبیات داستانی مدرن ایران با سابقه اندکی که دارد انتظار داشته باشیم نگاه گسترده‌ای به همه وقایع مهم تاریخی کشورمان داشته باشد. ضمن این‌که معتقدم در حوزه انقلاب اسلامی آثار خوبی روانه بازار نشر شده است اما پافشاری روی یک موضوع خاص و اتهام کم‌کاری در آن به موضوع به داستان‌نویسان ایرانی کم لطفی در حق نویسندگان است. از سوی دیگر موسی حقاني، کارشناس تاریخ، به مناسبت سالروز فرار محمدرضا پهلوي از ايران مي‌گويد: خروج شاه از ایران نه به اختيار خود بوده است و نه به اراده بيگانگان. بلكه دلیل اصلي آن قيام‌هاي مردمي بود كه به غير از حذف شاه به چيز ديگري قانع نبودند. این استاد دانشگاه و معاون پژوهشی موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران به خبرگزاري كتاب ايران گفت: محمدرضاشاه پهلوي نخستين باري نبود كه به شكل فرارگونه از ايران خارج شد. وي پيش از آن، در جريان نهضت ملي‌شدن صنعت نفت كه پشت آن ماجرا، طرحي براي كودتا بود، از ايران خارج شد. اما زماني ‌كه محمدرضا پهلوی 26 دي‌ماه 1357 از ايران خارج شد با وضعيت متفاوتي روبه‌رو بود و آن مواجه شدن با قيام سراسري مردم و خشم و نفرت عمومي آنها بود. از اين‌رو، او و هم‌پيمانانش تصميم گرفتند موقتا به بهانه مهاجرت از ايران خارج شوند تا بتوانند براي آينده حاكميت و بقاي خود تصميم‌گيري و برنامه‌هاي خود را عملي سازند. ايجاد اصلاحات، نخستين گزينه طرفداران شاه بود. بدين معنا كه آن‌ها فكر مي‌كردند لازمه آرام‌شدن اوضاع، رفتن موقتي شاه و به دنبال آن اقداماتي در قالب اصلاحات براي ساكت‌كردن مردم است؛ چنان‌كه اقداماتي نظير دستگيري افرادي مانند اميرعباس هويدا و نعمت‌الله نصيري، بازگرداندن تقويم شاهنشاهي به هجري شمسي و اقداماتي از اين دست صورت گرفت. وي افزود: از جمله برنامه بعدي طرفداران وي، به قدرت‌رساندن فرزند محمدرضا پهلوي از طريق شوراي سلطنت و سپردن سلطنت و امور مملكت به دست وي بود. برنامه ديگري كه طرفداران وي بعد از خروج شاه در سر داشتند، ايجاد كودتايي عليه انقلابيون و دست زدن به خشونتي گسترده براي احياي رژيم پهلوي بود. روي‌كار آوردن دولتي همراه و همسو با غربي‌ها و منتسب به سياست پهلوي از ديگر گزينه‌هاي طرفداران محمدرضا پهلوي بود. از اين‌رو، آنها به سراغ افرادي از نهضت ملي و شاپور بختيار، با پوششي به ظاهر دموكراتيك براي مقابله با انقلاب اسلامي رفتند كه اين نيز ناموفق بود. با نقش برآب شدن تمام اين برنامه‌ها مي‌توان نتيجه گرفت، خروج شاه نه به اختيار خود بوده است و نه به اراده بيگانگان. بلكه دلايل اصلي اين خروج، قيام‌هاي مردمي و سازش‌ناپذيري رهبري انقلاب اسلامي كه به غير از حذف شاه به چيز ديگري قانع نبودند. چنان‌كه زماني‌كه رييس شوراي سلطنت براي ختم اين غائله و ارایه راه حل به نزد امام رفت، امام خواستار استعفاي وي شدند. اين امر نشان‌دهنده آن است كه امام خميني(ره) راه را از همه جهت به روي سلطنت‌طلبان بسته و رفتن شاه را نخستين ‌شرط براي حل اين مساله مي‌دانستند. نويسنده كتاب «ت‍اری‍خ‌ ت‍ح‍ولات‌ س‍ی‍اس‍ی‌ ای‍ران» درباره تحريفاتي كه در مورد اين جريان در كتاب‌هاي تاريخي صورت گرفته است، عنوان كرد: روايتي كه سلطنت‌طلبان از اين رويداد داشته‌اند، برخلاف واقعيت است. در واقع، خوانشي كه آنها از اين رويداد مي‌كنند، اين‌ است كه به دنبال خواسته‌های شاه از افزايش قيمت نفت، انگليسي‌ها و آمريكايي‌ها از مشروعيت و بقاي حكومت وي دست برداشتند. اين در حالي ‌است كه انگليسي‌ها و آمريكايي‌ها تا لحظات آخر از شاه دفاع كردند و اين واقعيت را مي‌توان در خاطرات منتشر شده افرادي چون اسدالله علم و ديگران ديد كه نشان مي‌دهد اختلافاتي كه بر سر فروش نفت بین شاه و آمريكايي‌ها به وجود آمده بود، اختلافات ريشه‌اي ‌نبود. همچنين در گزارش‌هایی كه سفيران انگليسي و آمريكايي در ماه‌هاي پاياني سلطنت محمدرضا پهلوی نقل مي‌كنند صحت اين موضوع را نشان ‌مي‌دهد. وي به تحريف ديگري كه در روايت‌هاي غربي‌ها در رابطه با اين موضوع وجود دارد، اشاره كرد و گفت: با پيروزي انقلاب اسلامي، غربي‌ها ديگر نمي‌توانستند از رژيم پهلوي دفاع كنند. از اين‌رو، خود را منتقد سياست‌هاي پهلوي نشان دادند و در كتاب‌هاي خود اين ‌گونه منعكس مي‌كنند كه غربي‌ها منتقد سياست‌هاي پهلوي، رفتارها و اقدامات محمدرضا شاه و خواستار اصلاحات در ايران بودند. در حقيقت، آن‌ها با اين‌گونه القائات سعي مي‌كنند پاي خود را از رژيم شاه بيرون بكشند. در حالي‌كه مي‌توان شاهد آن بود كه آنها در جريانات مختلفي مانند 15خرداد، 17 شهريور، 19 دي و به طور كلي بعد از هر سركوبي، به شاه تبريك مي‌گفتند و حمايت‌هاي رسمي خود را از وي به عمل مي‌آوردند. حقانی به ناگفته‌هاي تاريخي در اين زمينه پرداخت و عنوان كرد: اگرچه كليات اين جريان به نحو مشخصي در كتاب‌ها انعكاس داده شده است اما جزييات اين رويداد و برخي از مذاكراتي كه براي بردن موقتي شاه از ايران در اسناد انگليسی‌ها و آمريكايي‌ها موجود است، روشن نشده است؛ اسنادي كه تمام برنامه‌هايي كه در بالا ذكر شد را به نحو مطلوبي اثبات و مشخص مي‌كنند كه بردن شاه تاكتيكي براي آرام كردن اوضاع و جريانات انقلابي بوده است. البته صادق زیباکلام، پژوهشگر و تحليل‌گر سياسي و استاد دانشگاه تهران با دیدگاه‌هایی كاملا متفاوت با حقانی، درباره روايت‌هاي تاريخي تاليف ‌شده از اين ماجرا در آثار مختلف و صحت آنها به خبرگزاری کتاب ایران گفت: درباره انقلاب اسلامي ايران و خروج محمدرضا پهلوي از ايران سه تحريف تاريخي بزرگ در طول این سال‌ها صورت گرفته است. از جمله مسايل تحريف شده، تصويري است كه از شاه بعد از انقلاب ترسيم شده است و این‌که وي با اتكا و دستور آمريكايي‌ها كنترل حكومت را به دست گرفته بود و با پشتيباني آنها دست به كشتار و قتل عام مي‌زد. دومين واقعيت تحريف شده اين است كه وي به دليل فشارها و قيام‌هاي مردمي ناگزير به «فرار» از كشور شد، درحالي‌كه او از ايران فرار نكرد و سومين تحريف صورت گرفته آن است كه بيان مي‌شود بعد از اين‌كه شاه از ايران فرار كرد، در آبان سال 1358، آمريكايي‌ها او را به آمريكا بردند و اين نقشه را در سر مي‌پروراندند كه در جريان كودتايي مثل كودتاي 28 مرداد 1332 وي را بر سرير قدرت بازگردانند، اما در رد اين تئوري‌ها و روايت‌هايي كه در اين‌باره صورت گرفته است، مي‌توان دلايل بسیاری آورد. وی در توضيح اين مطلب گفت‌: واقعيت اين است كه تصور شاه در طول دوران سلطنت خود بر اين بود كه وي به دليل اقدامات و اصلاحات ترقي‌خواهانه خود تحت عناوين «انقلاب سفيد شاه و ملت»، «اصلاحات اراضي»، «دادن حق طلاق به زنان»، «ايجاد سپاه دانش»، اقدامات «صنعتي‌شدن» و ساير اقداماتي از اين دست توانسته است بسياري از اقشار مردم از كشاورزان تا زنان و جوانان را طرفدار خود كند. اين پژوهشگر، يكي از دلايل اين تصور شاه را در مصاحبه‌هايي كه شاه با خبرنگاران غربي داشت، دانست و گفت: زماني‌كه يكي از خبرنگاران از سنگيني پرونده حقوق بشر و زندانيان سياسي در حكومت وي سوال كرد، محمدرضا شاه همواره پاسخ مي‌داد كه ما مي‌پذيريم كه در داخل حكومت، مخالفاني داريم؛ چراكه در هر جامعه‌اي مخالفت‌هايي صورت مي‌گيرد؛ بدين معني كه شاه همواره مخالفان خود را در دو دسته منحصر مي‌دانست. دسته نخست مخالفان را چپ‌ها، ماركسيت‌ها و دگرانديشان و دسته دوم را كساني مي‌دانست كه به آن‌ها «مذهبيون قشري» لقب داده بود و نمي‌توانست خارج از اين دو دسته مخالفاني براي خود ببيند؛ چرا كه مي‌پنداشت اين دو دسته نيز به دليل اقدامات ترقي‌خواهانه‌اش با او مخالفند درحالي‌كه بيشتر مردم چنين نظري در مورد وي ندارند. این نويسنده ادامه داد: اتفاقي كه در دوران انقلاب افتاد و تحريف تاريخي فرار شاه را رد مي‌كند، اين است كه زماني‌كه شاه نخستين راهپيمايي‌هاي صدهزار نفري مردم را با هليكوپتر ديد، نمي‌توانست اين واقعيت تلخ را بپذيرد و ذهنيتي كه مي‌پنداشت اكثر اقشار مردمي طرفدار وي هستند، درهم شكسته شد. بنابراين شاه اساسا آن‌چنان شگفت‌زده و دچار سرگشتگي از اين واقعيت دردناك شده بود كه تمام اراده خود را براي بقاي حكومت از دست داد. چنان‌كه اين موضوع را افراد بسياري كه عملا درگير اين ماجرا در ابتداي انقلاب بودند، تاييد مي‌كنند. بنابراين شاه با از دست دادن قدرت تصميم‌گيري، به خواست خود از ايران خارج شد و فراري در كار نبود. زیباکلام در ادامه سخنان خود اظهار كرد: پس از اثبات اين مدعا كه شاه عملا قدرت تصميم‌گيري خود را از دست داده بود، وارد ديگر تحريف تاريخي(سرسپرده آمريكايي‌ها) مي‌شويم، براي اين‌كه آمريكايي‌ها هم، مانند شاه با اين گستردگي مخالفت غافلگير شده بودند و درخصوص «چه بايد كرد؟» نگاهي مشتركي در ميان آمريكايي‌ها وجود نداشت، بخشي از دولت جيمي كارتر در سال‌های 56-57 معتقد بر ايستادگي محمدرضا شاه در برابر مخالفان بوده، در حالي‌كه گروهي ديگر معتقد به رژيم استبدادي شاه بودند و نياز به اصلاحات سياسي در جامعه از سوي شاه را لازم و اساسي مي‌دانستند. بنابراين با وجود اين دو تفكر متضاد و علايم مختلف از سوي واشنگتن، اين ادعا كه شاه كاملا در اختيار آمريكایی‌هایی و سرسپرده آنها بود، رد مي‌شود. وی درباره سومين تحريف تاريخي مبني بر برگرداندن شاه از طريق كودتا و به وسيله آمريكايي‌ها كه در برخي از كتاب‌های تاريخي نوشته شده است، گفت: اين روايت نيز نمي‌تواند با واقعيت سنخيت داشته باشد؛ چراكه اگر آمريكايي‌ها مي‌خواستند، اين خواسته را عملي كنند، اين كودتا را در سال 1357، در همان بحبوبه انقلاب و قبل از 22 بهمن كه هنوز ارتش شاه يكپارچه بود و فرماندهان باوفاي شاه بر سر كار بودند، صورت مي‌گرفت. نه اين‌كه زماني‌كه انقلاب شده و بسياري از فرماندهان وفادار شاه اعدام و مخفي شده بودند و صدها هزار اسلحه به دست مردم افتاده بود. از اين‌رو، امكان ايجاد كودتا در چنين شرايطي ممكن نبود. این نويسنده در ادامه سخنان خود درباره دليل اصلي خروج شاه گفت: دقيقا به دلیل مجموعه دلايلي كه در بالا مطرح شد، شاه به اين جمع‌بندي رسيده بود كه نمي‌تواند ادامه و بقاي اين ممكت را به دست بگيرد و نه تنها مردم كشورش بلكه آمريكايي‌ها و اروپايي‌ها نيز خواستار كناره‌گيري وي بودند و هرگونه مقاومتي بي‌فايده بود. وي در تاييد سخنان خود به خاطرات فرماندهان نظامي و سران رژيم شاه اشاره كرد و گفت: مجموعه اين خاطرات، همگي استيصال شاه و بهت‌زدگي وي را به صورت مستند تاييد و واقعيت‌هاي تاريخ را گوشزد مي‌كنند. البته علاوه بر موارد بالا، اين هم بود ‌كه ذات رژيم شاه، رژيمي استبدادي و ديكتاتوري بود و مردم خواهان آزادي مطبوعات، زندانيان سياسي، انتخابات آزاد، برپايي نظام دموكراتيك، حكومت قانون و ساير خواسته‌هايي بودند كه مي‌توان با مراجعه به آرشيو دوران انقلاب به آنها پي برد اما در كنار اين عوامل، به واقعيت‌هاي ياد شده نيز بايد توجه كرد. نويسنده كتاب «ما چگونه ما شديم» درباره آثار و كتاب‌هايي كه در اين‌باره نوشته شده‌اند، توضيح داد: متاسفانه همان‌طور كه در ابتداي سخنان خود اشاره كردم، پس از انقلاب اسلامي، در رابطه با دلايل انقلاب، دلايل نارضايتي مردم، نقش گروه‌ها، خواست مردم، خود شاه و نقشي كه آمريكايي‌ها داشتند، تحريفات بسيار زيادي صورت گرفته است اما مطمئن هستم آثاري در آينده بيرون خواهد آمد كه واقعيت‌ها و حقايق تاريخي انقلاب را به تصوير مي‌كشند و از توجه به تئوري‌هاي توطئه، دايي‌جان ناپلئوني و توهم خبري نيست. از سوی دیگر و در همین زمینه، قاسم تبريزي، عضو شوراي پژوهشي مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی و فصلنامه «مطالعات تاريخي» پیشنهادی را با نشریه «کتاب هفته» مطرح کرده و می‌گوید: یکی از منابع مهم در شناخت ضعف، قدرت و موقعیت رژیم پهلوی از دهه 1320 تا فروپاشی آن درسال 1357، اسناد لانه جاسوسی (سفارت سابق آمریکا در ایران) است. اگر چه آمریکایی‌ها بخش بزرگی از این اسناد را از کشور خارج کردند، اما همان مقدار سندی که در ایران باقی ماند، حکایت از اوضاع داخلی ایران و حکومت محمدرضا پهلوی دارد. بررسی این اسناد نشان می‌دهد که محمدرضا پهلوی در اداره مسایل کشور نقشی نداشت و سران آمریکا تصمیم گیرنده نهایی بودند. در این گزارش‌ها آمده است که ساواک زیر نظر سازمان سیا اداره می‌شد و از همین منظر، گزارش‌ها از نظر مستندات قابل توجهند. وی اضافه می‌کند: این اسناد در قالب چهار جلد با عنوان «اسناد لانه جاسوسی» توسط مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاي سياسي منتشر شد. اما مهم آن است که این اسناد تا چه اندازه توسط مخاطبان دیده شد و کسانی که در حوزه تاریخ کار می‌کنند چه تحلیلی از آن ارایه می‌دهند. عضو شوراي پژوهشي مؤسسه ادامه می‌دهد: مورخان از این اسناد چندان استفاده نمی‌کنند و آن‌طور که شایسته است از آن بهره نمی‌گیرند. تاکنون 260 عنوان کتاب سندی در قالب مجموعه‌هایی به نام «به روایت اسناد ساواک» هم منتشر شده است، اما در زمینه اسناد لانه جاسوسی، چنین اتفاق و گزینش‌های موضوعی رخ نداده است. یکی از دلایل عمده این اتفاق کم توجهی برخی مولفان به اهمیت اسناد لانه جاسوسی است. البته مطالعه اسناد نیازمند شناخت اسنادی و آگاهی از روند جمع‌آوری و نحوه تجزیه و تحلیل آنهاست. این اسناد باید با شواهد جامعه آن دوره تطبیق داده شود. تبریزی در توضیح این‌که چگونه می‌توان زمینه توجه مولفان و مورخان را به این اسناد فراهم کرد، می‌گوید: اسناد باید به صورت تحلیلی و علمی در هم آمیخته شوند و آنها را با خاطرات رجال سیاسی مطابقت داد و سپس به پژوهشگران و دانشجویان ارایه کرد. زیرا هر یک از این اسناد تحلیل و مباحث خاص خود را دارد. وی در ادامه با بیان این‌که همه کسانی که اهل تاریخ‌ و مسلط به تاریخ معاصرند، توان تاریخ‌نگاری و تحلیل اسناد را دارند، می‌افزاید: این اسناد را می‌توان در سطوح بالاتر دانشگاهی به عنوان موضوع پایان‌نامه یا بخشی از درس انقلاب اسلامی مورد توجه قرار داد. البته دانشگاه‌های ما به دلایل گوناگون کمتر به تاریخ معاصر می‌پردازند. در حالی که از دوران سقوط حکومت پهلوی 35 سال می‌گذرد و اسناد و مدارک این دوره در دسترس و خاطرات رجال پهلوی و انقلابی در حال انتشار است. محققان و دانشجویان علاقه‌مند می‌توانند بر اساس اسناد به جای مانده به تحلیل شرایط آن دوره رو بیاورند و دانشگاه‌های ما به جنبه‌های تاریخ اجتماعی و اقتصادی آن دوران ورود پیدا کنند. عضو شوراي پژوهشي فصلنامه «مطالعات تاريخي» یادآور می‌شود: از دوران مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 مسایل تاریخی بسیاری مطرح است که بررسی آنها نیمه کاره رها شده است. کم توجهی به این مسایل به کم دقتی در بررسی تاریخی این حوزه‌ها باز می‌گردد. هر چند هم‌اکنون حدود 11 موسسه فعال در این زمینه اقداماتی را انجام می‌دهند و برخی افراد به صورت خودجوش کتاب‌های خوبی می‌نویسند، اما این اتفاق‌ها، نشان‌دهنده سیاست جاری در عرصه تاریخ‌نگاری نیستند. وی با اشاره به آسیب‌هایی که تاریخ‌نگاری معاصر را تهدید می‌کنند، می‌گوید: نسل انقلاب دوران پیری خود را سپری می‌کند و کسانی که شاهد تغییرات و تحولات بوده‌اند را اگر از دست بدهیم بخشی از تاریخ زنده را از دست داده‌ایم. نکته دیگر تزریق تفکر بریتانیایی در نگارش کتاب‌های تاریخی است که بدون اسنادی که این کشور ارایه می‌دهد نمی‌توان تاریخ نوشت؛ به همین دلیل می‌بینید که در خارج از کشور کتاب‌های تحریف تاریخ ایران را می‌نویسند. تبریزی درباره برنامه‌های موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی در ارایه اسناد دوره حکومت پهلوی خبر می‌دهد: این موسسه در حال تدوین کتاب‌هایی با محوریت وقایع تاریخ معاصر است و طبق برنامه‌ریزی چهار سال دیگر نگارش کتاب اسناد دربار دوران رضاخان و سپس محمدرضا پهلوی شروع می‌شود. باید توجه داشت که تدوین کتاب در حوزه اسناد خاندان پهلوی، فعالیت پژوهشی بسیاری را می‌طلبد و نیازمند دقت در ارتباط‌های موجود میان اسناد است. زیرا در دوران حکومت پهلوی کسی جرات پرونده سازی درباره آنها را نداشت، به همین دلیل مطالب از پرونده‌های آن دوره که حدود 6 هزار سند است، استخراج می‌شود. برای ارایه اسناد گزارش‌ها جمع‌آوری می‌شوند و در میان این گزارش‌ها اسناد لانه جاسوسی هم مورد توجه مولفان و محققان این موسسه است.

تبیین نقش زنان در قیام 15 خرداد و پیروزی انقلاب

مدیرعامل انجمن زنان مبارز مسلمان از برگزاری همایش نقش زنان در پنجاهمین سال نهضت امام خمینی(ره) خبر داد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، فاطمه جلالوند، مدیرعامل انجمن زنان مبارز مسلمان به خبرگزاری‌ بین‌المللی قرآن گفت: این همایش 15 بهمن‌ماه سال جاری از سوی انجمن زنان مبارز مسلمان برگزار می‌شود. وی افزود: همایش نقش زنان در پنجاهمین سال نهضت امام خمینی (ره) به صورت یک‌روزه و با هدف تبیین نقش مهم زنان در قیام 15 خرداد و همچنین در پیروزی انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس، در محل دانشگاه تهران و با همکاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی این دانشگاه برگزار می‌شود. جلالوند خاطر نشان کرد: مرضیه حدیدچی(دباغ)، رئیس هیات مدیره انجمن زنان مبارز مسلمان در این همایش و حول محور همایش و جایگاه زنان به سخنرانی پرداخته و موضوعات و محورهای همایش را تبیین می‌کند. وی با اشاره به اینکه این همایش اولین دوره خود را به این شکل برگزار می‌کند، تصریح کرد: عوامل پدیدآورنده قیام 15 خرداد، نقش و حضور زنان در جریان قیام، تأثیر این قیام در کسب منزلت زنان، مدافعان و مخالفان این جریان و دیدگاه‌های رهبری انقلاب درباره حقوق اجتماعی و سیاسی زنان، از جمله محورهای مهم این همایش هستند. جلالوند اضافه کرد: در حاشیه برگزاری این همایش نمایشگاهی از محصولات حوزه زنان مسلمان و مبارز دایر خواهد شد و 14 مقاله برتر که 4 مقاله آن هم از دیگر کشورهای جهان است به ‌صورت سخنرانی در همایش ارائه خواهد شد. وی اظهار کرد: در این همایش پیام برخی از بزرگان وعلمای کشور که خطاب به شرکت‌کنندگان در این مراسم صادر شده است را قرائت کرده و بانوان مبارز، اختر رودباری، رضوان دباغ، فاطمه حسینی، حمیده نان‌کلی به عنوان میهمانان ویژه حضور خواهند داشت. مدیرعامل انجمن زنان مبارز مسلمان گفت: این انجمن برای ارتقای حقوق بشر و حفظ کرامت انسانی و آزادی اسلامی طبق موازین اسلام و قانون و توانمندسازی زنان ایرانی به خصوص در عرصه مقاومت در سال 1387 از سوی وزارت کشور به ثبت رسیده است و طی این مدت توانسته است 517 زن شکنجه شده در عصر پهلوی اول و دوم را شناسایی و از مقاومت‌های آنان در راه اسلام قدردانی کند. انجمن زنان مبارز مسلمان 100 عضو رسمی دارد که 60 عضو آن زنانی هستند که در دوران حکومت پهلوی توسط ساواک شکنجه شده‌اند و انجمن سعی دارد صدای این افراد را در مقابل زورگویی‌های استکبار جهانی به گوش جوامع بشری برساند. از سوی دیگر موسی متوسلین، مدیرکل ثبت احوال استان زنجان گفت: ثبت احوال استان زنجان آماده همراهی و همکاری برای ثبت تاریخچه حضور بانوان زنجانی در نخستین راهپیمایی دوران انقلاب است. وی با اعلام آمادگی برای کمک به عملیاتی شدن ثبت حضور بانوان زنجانی در نخستین راهپیمایی دوران انقلاب گفت: چاپ کتاب تاریخ شفاهی این واقعه، می‌تواند به پیشبرد اهداف این طرح کمک کند. سعید حسینی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان زنجان هم بر لزوم برجسته‌سازی راهپیمایی برگزار شده توسط بانوان زنجانی در زمان انقلاب تاکید و تصریح کرد: این موضوع می‌تواند با استفاده از ظرفیت رسانه‌ها به یک نماد برای استان زنجان تبدیل شود.

«تو در قاهره خواهی مرد» رمانی درباره پهلوی دوم

حمیدرضا صدر، نویسنده و مترجم درباره جدیدترین کتابش گفت: «تو در قاهره خواهی مرد» رمانی تاریخ‌محور است که به زندگی محمدرضا پهلوی اختصاص دارد. وقایع این رمان از نوروز سال 1344 آغاز می‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، صدر به خبرگزاری کتاب ایران گفت: برای نوشتن این رمان حدود یک سال به کتابخانه‌های ملی و مجلس مراجعه می‌کردم و از آثار تاریخی متنوعی برای مستندسازی کتابم استفاده می‌کردم. این کار باعث شد جزئیات رمانم واقعی شوند. من همه نامه‌ها و سخنرانی‌های شاه مخلوع را مطالعه کردم و شخصیت‌سازی در این رمان بر مبنای همین مطالعات انجام شده است. این نویسنده با اشاره به فصل‌بندی رمانش اضافه کرد: این رمان از چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان تشکیل شده است. وقایع داستان از نوروز 1344 آغاز می‌شوند و تا یک‌سال بعد و فروردین 1345 ادامه پیدا می‌کنند. همان طور که می‌دانید، محمدرضا پهلوی نوروز سال 1344 در کاخ مرمر ترور شد، اما از این واقعه جان به در برد. داستان این رمان رفت و برگشت زمانی دارد. برای مثال در بخشی به تاج‌گذاری رضا پهلوی اشاره شده و در بخش دیگری هم به سلطنت رسیدن محمدرضا پهلوی روایت شده است. صدر در پاسخ به این پرسش که اگر بخواهید داستان این کتاب را در یک جمله خلاصه کنید، چه می‌گویید؟ توضیح داد: «تو در قاهره خواهی مرد» داستان زندگی محمدرضا پهلوی از کودکی تا مرگ است. البته تکنیکی که در نگارش این اثر از آن بهره بردم کمی با دیگر کتاب‌هایم تفاوت دارد و زبان این داستان کمی پیچیده است. وی درباره زمان انتشار و انگیزه‌اش برای نوشتن این کتاب اظهار کرد: این رمان را به نشر زاوش سپرده‌ام و امیدوارم تا زمان برپایی بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران منتشر شود. من از دوران کودکی از مقوله اشرافیت و زندگی خانواده‌های اشرافی، همچنین تشریفاتی مانند برگزاری جشن‌های دو هزار و 500 ساله دل خوشی نداشتم و این دلیلی برای نگارش «تو در قاهره خواهی مرد» بود. حمیدرضا صدر اضافه کرد: محمدرضا پهلوی شخصی ترسو بود که توهم قدرت داشت و اطرافیانش هم به این موضوع معترف بودند. من زندگینامه‌های زیادی خوانده‌ام و از آنجایی که فروپاشی پهلوی می‌توانست دستمایه نگارش یک رمان جذاب قرار بگیرد، این کتاب را نوشتم. صدر درباره وجه تسمیه کتابش بیان کرد: عنوان نخست این رمان «تهران 44» بود و پس از مدتی نام «یک سال با شاهنشاه» را برای آن برگزیدم و البته پس از مدتی و با مشورتی که از دوستانم گرفتم، نام «تو در قاهره خواهی مرد» را برایش انتخاب کردم. گمان می‌کنم این نام بار داستانی بیشتری به کتابم می‌دهد.

روایت فعالیت انقلابی نیروهای مذهبی در «خاطرات فضل‌الله فرّخ»

مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کتاب «خاطرات فضل‌الله فرخ» را با تدوین حسین کاوشی منتشر کرد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی،‌ روابط عمومی مؤسسه فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی خبر داد، کتاب «خاطرات فضل‌الله فرّخ» اطلاعاتی از وضعیت مشهد، از شروع نهضت اسلامی امام خمینی(ره) در اختیار ما قرار می‌دهد. همچنین «خاطرات فضل‌الله فرّخ» با توجه به مهاجرت راوی به تهران که همزمان با شروع نهضت اسلامی در دهه‌۱۳۴۰صورت گرفت و فعالیت در بازار تهران که از کانون‌‌های فعال انقلابیون بوده است، روایت مستندی از فعالیت‌های نیروهای مذهبی در تاریخ انقلاب اسلامی به‌شمار می‌رود. فعالیت درهیات‌های مذهبی مانند هیات صادقیه که نیروهای مذهبی با ابتکاراتی تازه در آنجا به ترویج مفاهیم انقلاب همت می‌گماشتند، جنبه دیگری از ویژگی‌‌های خاطرات راوی این کتاب است. راوی خاطرات از ذوق ادبی هم برخورداربوده و به مناسبت‌های مختلف سروده‌هایی از خود به یادگار گذاشته است که هریک از آنها می‌تواند بیانگر اندیشه‌‌ها، آرمان‌ها، احساسات ومفاهیم دوران مبارزه باشد. فضل‌الله فرّخ پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در حزب جمهوری اسلامی، حزب مؤتلفه اسلامی و ستاد اقامه‌ نماز جمعه فعال بوده و خاطرات بسیاری هم از این دوران دارد. کتاب «خاطرات فضل الله فرخ» در شمارگان1500 نسخه و 304 صفحه و به قیمت 95000ریال روانه بازار نشر شده است.

رونمایی تمامی آثار برگزیده سه دوره جشنواره داستان انقلاب

«مرغ هوا»، «محله حاجی»، «زنی با کفش‌های مردانه»، «لطفا پیغام خود را بگذارید»، «عکس بالای دست‌ها»، «خنده‌زار» و «گربه لنگ دراز» هفت عنوان کتاب داستان با موضوع انقلاب هستند که به زودی منتشر و در مراسم اختتامیه ششمین جشنواره داستان انقلاب از آنها رونمایی خواهد شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، ناشر این کتاب‌ها، سوره مهر اعلام کرد در نظر دارد تا تمامی آثار برگزیده در دوره‌های سوم، چهارم و پنجم جشنواره داستان انقلاب را تا زمان برگزاری اختتامیه ششمین دوره به چاپ برساند و در مراسم پایانی این دوره از جشنواره از این آثار رونمایی به عمل آورد. مراسم اختتامیه و معرفی برگزیدگان ششمین جشنواره داستان انقلاب بهمن ماه 1392 در حوزه هنری برگزار خواهد شد. کتاب «مرغ هوا» نوشته عزت‌الله الوندی است که در چهارمین دوره جشنواره داستان انقلاب به عنوان اثر برگزیده تجلیل شده بود. داستان این اثر به دو نوجوان با نام‌های ناصر و منصور بازمی‌گردد که بر اثر اتفاقاتی تاریخی که در شهرشان به وجود می‌آید، سعی در جهت پیروزی انقلاب اسلامی دارند و همانند دیگر مردم شهرشان در این مسیر قرار می‌گیرند. این اثر برای گروه سنی نوجوان به رشته تحریر درآمده است. «محله حاجی» نوشته بهناز ضرابی‌زاده، خالق «دختر شینا»، اثری است که توانست در چهارمین دوره جشنواره انقلاب به عنوان یکی از آثار برگزیده تجلیل شود. نویسنده پیش از این در خصوص موضوع داستان این کتابش گفته بود: موضوع این رمان به زمان رحلت آخوند ملا علی معصومی همدانی که از مراجع بنام استان همدان است، بر می‌گردد. مردم همدان در تشییع این عالم ربانی برای اولین‌بار شعار «مرگ بر شاه» را سر می‌دهند. وی در ادامه این مطلب گفته بود: درمراسم تشییع جنازه آخوند ملا علی معصومی همدانی دو نوجوان درگیر برنامه‌های آن می‌شوند که همین باعث بروز اتفاقات خوبی در زندگی آنان می‌شود. در این رمان فوت آخوند ملا علی معصومی همدانی، شهادت پسر آخوند به دست نیروهای ساواک، تظاهرات مردم در روز تشییع جنازه و سیر انقلاب اسلامی به نوعی پیوند داده شده و رمان «محله حاجی» را تشکیل داده است. «خنده‌زار» از دیگر آثاری است که تا بهمن ماه منتشر خواهد شد. این اثر نوشته محمد محمودی نورآبادی است که به عنوان یکی از برگزیدگان چهارمین جشنواره داستان انقلاب معرفی شد. وقایع و رویدادهای رمان «خنده‌زار» در روستایی به نام «زارستان» و در استان فارس اتفاق می‌افتد به نوعی مخاطبان در این رمان مبارزات مردم روستا را با ژاندارم‌های رژیم شاه مشاهده خواهند کرد. نویسنده در این اثر کوشیده تا فضای رویدادهای انقلاب را خلاف بسیاری از آثار داستانی انقلاب که در تهران رخ می‌دهد، در دیگر استان‌های کشور به نمایش بگذارد. محمدعلی گودینی نویسنده رمان «زنی با کفش‌های مردانه» درباره این اثر گفت: جلد دوم رمان «تالار پذیرایی پایتخت» با عنوان «زنی با کفش‌های مردانه»‌ است که در اصل این کتاب وقایع 6-7 ماه پیش از انقلاب را در برمی‌گیرد و تا یک سال پس از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ادامه پیدا می‌کند. فضا و ماجراها دنباله کتاب قبلی است، اما با تغییر شرایط جامعه، فضای داستان نیز کاملا متفاوت شده است. همچنین داستان «لطفا پیغام خودرا بگذارید» از مصطفی میرزایی است. این اثر موفق به کسب عنوان سوم از سومین جشنواره داستان انقلاب و مقام اول پنجمین جشنواره دانشجویی کشور در سال 88 و مقام اول چهاردهمین جشنواره ادبی استان همدان شده است. مجموعه داستان نوجوانان با نام «گربه لنگ دراز» عنوان اثر دیگری از مجموعه جشنواره سوم و چهارم داستان انقلاب است که به کوشش جمعی از نویسندگان به نگارش درآمده است.

«سلامی برای روح الله» برگزیده شد

دیپلم افتخار و تندیس چهارمین جشنواره مردمی فیلم عمار به پویانمایی «سلامی برای روح الله» از تولیدات حوزه هنری استان سمنان رسید. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، سایت خبری حوزه هنری خبر داد، مراسم اختتامیه چهارمین جشنواره مردمی فیلم عمار، شنبه 21 دی ماه 92 در سینما فلسطین تهران برگزار شد. در اختتامیه چهارمین جشنواره مردمی فیلم عمار كه با حضور محسن مومنی شریف، رییس حوزه هنری برگزار شد، برگزیدگانی در 10 بخش بین‌الملل، داستانی، روحانیت و بیداری اسلامی، روایت شهادت، اقتصاد مقاومتی، تاریخ معاصر، نقد درون گفتمانی، جنگ نرم، فتنه 88 و انیمیشن معرفی شدند. پویانمایی «سلامی برای روح الله» از تولیدات حوزه هنری استان سمنان و كاری از گروه انیمیشن حوزه هنری شاهرود موفق به كسب دیپلم افتخار و تندیس جشنواره به عنوان اثر منتخب از میان هفتاد اثر راه یافته به بخش مسابقه گردید. بهروز خندان دل، كارگردان پویانمایی «سلامی برای روح الله» پس از دریافت دیپلم افتخار و تندیس جشنواره، آن را به مقام معظم رهبری اهدا کرد و به این منظور جایزه و تندیس جشنواره را به محسن مومنی شریف، رئیس حوزه هنری كشور سپرد. پویانمایی «سلامی برای روح الله» به مدت 17 دقیقه كاری از گروه انیمیشن دفتر هنرهای تصویری و پویانمایی حوزه هنری شاهرود است. این انیمیشن با موضوعی از ایام اقامت امام خمینی(ره) در نوفل لوشاتو در فرانسه، راوی دیدار مسیحیانی است كه با دریافت هدایای امام(ره) در روز كریسمس، به دیدار ایشان آمدند.

حادثه‌ نوزدهم دى درخور تأمّل و تدقيق است

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح 19 دی 1392 در دیدار هزاران نفر از علما، فضلا، روحانیون و قشرهای مختلف مردم قم با ایشان، درباره ابعاد مهم حادثه 19 دی سال 1356 قم سخن گفتند. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌ سيدعلی خامنه‌ای، رهبر معظم در این جمع با بیان این که «به دلايل گوناگون روز نوزدهم دى يك روز برجسته و بى‌نظير است» گفتند: «درباره‌ روز نوزدهم دى، سى و چند سال است كه گويندگان مختلف و متفكّران و اهل سخن و اهل نظر و تأمّل دارند حرف مي‌زنند؛ از ابعاد مختلف اين حادثه را مورد ملاحظه قرار داده‌اند، تحليل كرده‌اند، توصيف كرده‌اند، نقش و تأثير آن را بيان كرده‌اند؛ در عين حال به گمان اين حقير، هنوز مسئله‌ مهمّ حادثه‌ نوزدهم دى درخور تأمّل و تدقيق است؛ ابعادى در اين حادثه وجود دارد كه قابل بازگو كردن و درس گرفتن است؛ يكى از اين ابعاد اين است كه حادثه‌ نوزده [دىِ‌] قم، مظهر و نماد اين آيه‌ شريفه است: فَانتَقَمنا مِنَ الذينَ اَجرَموا وَ كانَ حَقًّا عَلَينا نَصرُ المُؤمِنين؛(سوره‌ روم، بخشى از آيه‌ ۴۷) در آيه‌ قرآن، در سوره‌ مباركه‌ى روم، به تعبير خداوند متعال نصرت مؤمنين حقّى است بر عهده‌ خداوند؛ چند جا در قرآن كريم اين تعبير به كار رفته است - [مثل‌] عَلَيهِ حَقًّا فِى التَّوراةِ وَ الاِنجيلِ وَ القُرءان،(سوره‌ توبه، بخشى از آيه‌ ۱۱۱) و موارد ديگرى - و يكى اينجا است كه مي‌فرمايد اين حقّى است بر عهده‌ ما يعنى بر عهده‌ ذات اقدس پروردگار عالَم كه مؤمنين را نصرت بدهيم. خب، اين در چه شرايطى است؟ در چه شرايطى گفته‌اند كه مؤمنين نصرت پيدا مي‌كنند؟ اين در آن شرايطى است كه هيچ روزنه‌ اميدى به حسب ظاهر وجود ندارد. ملاحظه كنيد همين آيات را؛ آن وقتى است كه دشمنِ جبهه‌ ايمان با قدرت ظاهرى و با سرپنجه‌هاى قوى در مقابل مؤمنين ايستاده است؛ يك مبارزه‌ جبهه‌اىِ عظيمى به‌وجود آمده است؛ در يك چنين شرايطى مي‌فرمايد: وَ كانَ حَقًّا عَلَينا نَصرُ المُؤمِنين. آن روزى كه جوان‌هاى قم از طلبه و غيرطلبه و اقشار گوناگون و مردم مؤمن آمدند در كوچه و خيابان قم و به دفاع از امام، به دفاع از حقيقت، به دفاع از پرچم برافراشته‌ مبارزه‌ عليه طاغوت و در مقابل گلوله‌هاى مزدوران رژيم طاغوت قرار گرفتند و خونشان روى آسفالتهاى خيابان ريخته شد، هيچ‌كس از آن مردم و از حول‌وحوش آن مردم هرگز گمان نمي‌كرد كه اين حادثه چه اثرى خواهد گذاشت. احساس تكليف كردند، نيروى خودشان را و آنچه داشتند روى دست گرفتند، آمدند ميدان. [مردم قم] فكر مي‌كردند كه نوزده دى منشأ اين تحوّل عظيمِ زنجيره‌ مبارزات و اعتراضات بشود و منتهى بشود به خيزش بزرگ عمومى مردم و كار را تمام كند؟ مردم قم فكر مي‌كردند كارى كه دارند مي‌كنند اين‌قدر بركت داشته باشد؟ فكر نمي‌كردند؛ امّا: وَ كانَ حَقًّا عَلَينا نَصرُ المُؤمِنين. عامل پيروزى اين است كه يك جماعتى - در يك مقياس بزرگ، يك ملّتى - ايمان درستى داشته باشد، و اين ايمان راسخ باشد، و اين ايمان با بصيرت همراه باشد، و اين ايمان و بصيرت با عمل و اقدام همراه باشد؛ اينها وقتى روى هم گذاشته شد، نصرت قطعى است...» پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌ سيدعلی خامنه‌ای، همچنین در صفحه‌ای با عنوان «روایت تاریخی حادثه نوزده دی قم» در نشانی http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=24909 به تبیین ابعاد مختلف این حركت با استفاده از بیانات رهبر معظم انقلاب در سال‌های گذشته پرداخته است.

تمامیت ارضی ایران به روایت اسناد ساواک

جلد دوم كتاب «تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی» به قلم م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی‌ ب‍ه‍م‍ن‍ی‌ق‍اج‍ار كه به جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و كوچك اختصاص دارد، منتشر شد. اسناد ساواک (چهار هزار سند) منبع اصلی این تحقیق است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، خبرگزاری کتاب ایران خبر داد، این پژوهش با استفاده از انبوه اسناد نشان داده كه حاكمیت ایران بر جزایر سه‌گانه در جهان عرب و به ویژه در میان مقامات مسوول در حكومت‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس امری مسلم و بی شبهه بوده و شخصیت‌های مهم جهان عرب از جمله زمامداران، دولتمردان و مقامات دیپلماتیک كشورهای گوناگون عربی و البته بیش از همه مقامات مسوول در كشورهای حاشیه خلیج فارس بارها به بیانی صریح و مشخص بر حاكمیت ایران بر جزایر سه گانه اذعان داشته‌اند. اسناد ساواک منبع اصلی این تحقیق است و شالوده پژوهش بر مبنای این اسناد استوار است. اسنادی كه دربرگیرنده واقعیت‌هایی ارزشمند درباره حاكمیت ایران بر جزایر بوده و روایتی مستند از ابعاد گوناگون حق حاكمیت ایران بر جزایر هستند. با استفاده از حدود چهار هزار سند ساواک كه مبنای تدوین كتاب حاضر بوده‌اند ناگفته‌های بسیاری درباره حاكمیت تاریخی ایران بر جزایر بازگو شده‌اند و صدها سند رونمایی شده كه مستنداتی محكم از حق حاكمیت ایران بر جزایر را فاش می‌‌کنند. پژوهش حاضر افزون بر بررسی تفصیلی از اصول و دلایل حاكمیت تاریخی ایران بر جزایر سه‌گانه به دیدگاه كشورها و حكومت‌های عربی درباره این موضوع و به ویژه نگاه شیخ نشین‌های حاشیه جنوب خلیج فارس نسبت به آن پرداخته و در دسترس پژوهشگران قرار گرفته‌ است. كتاب «تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی: جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و كوچك» نشان می‌دهد كه شیخ‌نشین‌های جنوب خلیج فارس از قطر و دبی گرفته تا فجیره، عجمان و ام‌القوین و حتی ابوظبی و شارجه و راس‌الخیمه نه ادعایی بر جزایر ایرانی داشتند و نه عنادی با تمامیت ارضی ایران، بلكه در مقاطع گوناگون به حاكمیت ایران بر جزایر اذعان داشته و حتی گاه برخی از آن‌ها صادقانه در راه تداوم و حفظ این حاكمیت كوشا بودند. آن‌چه كه در برهه‌هایی منجر به طرح ادعاهایی علیه حاكمیت ایران بر جزایر از سوی برخی شیخ نشین‌ها می‌شد، نه انگیزه و اراده طبیعی آنها بلكه اعمال فشار استعمار انگلیس و در پاره‌ای اوقات هم تهدیدات دولت‌های تندرو و افراط‌گرای عرب به ویژه نظام بعثی عراق بود اما هنگامی‌كه این اعمال فشارها و تهدیدات كم اثر می‌شد، شیخ نشین‌ها و دولت‌های حاشیه جنوب خلیج فارس نه تنها ادعایی علیه حاكمیت ایران بر جزایر مطرح نمی‌كردند بلكه ضمن اذعان بر حق مالكیت ایران بر جزایر، تلاش می‌كردند تا پیوندهای خود با ایران مستحكم‌تر سازند. تصریح شیوخ جنوب خلیج فارس به حاكمیت ایران بر جزایر، نامه رسمی مقامات شارجه به ایران و اذعان این امارت به حاكمیت ایران بر ابوموسی، تقاضاها و پیشنهادهای مكرر راس‌الخیمه برای اعتراف به مالكیت ایران بر جزایر تنب در قبال كمک‌های مالی، پذیرش عملی حاكمیت ایران بر جزایر سه‌گانه به وسیله امارات متحده عربی، همكاری عملی شارجه با حاكمیت مطلق ایران بر سرتاسر ابوموسی، مختومه بودن هرگونه ادعا علیه مالكیت ایران بر جزایر و سرانجام اعمال حاكمیت ایران بر جزایر سه‌گانه و توسعه و سازندگی در این جزایر و به ویژه در ابوموسی از دیگر مواردی هستند كه در كتاب به آن‌ها اشاره شده است. جلد دوم «تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی» به قلم م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ب‍ه‍م‍ن‍ی‌ق‍اج‍ار در 448 صفحه، شمارگان یک‌هزار و 500 نسخه و بهای 16 هزار تومان به همت موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی منتشر شده و در اختیار محققان و علاقه‌مندان به مطالعه تحولات تاریخ معاصر ایران قرار گرفته است. جلد اول این مجموعه به سیری در تاریخ مرزهای ایران با توجه به دوره حکومت رضاشاه اختصاص دارد.

برگزاری نشست تخصصی نقش اهل قلم در نهضت امام خمینی (ره)

نشست تخصصی نقش اهل قلم در نهضت امام خمینی (ره) در محل موزه عبرت ایران برگزار خواهد شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، در اسفند ماه 1392 نشست تخصصی نقش اهل قلم در نهضت امام خمینی(ره) در محل موزه عبرت ایران برگزار خواهد شد. سخنرانان این نشست عبارتند از آیت‌الله حائری شیرازی، علی موسوی گرمارودی، جلال رفیع، حجت‌الاسلام محدثی و دیگر شاعران، نویسندگان و اندیشمندانی كه به صورت اختصاصی به نقش شاعران و نویسندگان در ترویج و شناساندن نهضت امام خمینی (ره) می‌پردازند. موزه عبرت ایران به فراخور زمان، همایش‌های صنوف مختلف مبارزین و زندانیان سیاسی قبل از انقلاب را برگزار می‌نماید که تاکنون چندین نشست را در این خصوص برگزار نموده و همایش «نقش بازار در پیروزی انقلاب اسلامی» بیستم شهریور 1392 در محل موزه برگزار شد. گزارش این نشست را می‌توانید در این نشانی بخوانید: http://www.22bahman.ir/HomePage/pageid/1/ctl/view/mid/333/Id/11626/language/fa-IR/Default.aspx پیش از این هم نشست یک روزه و تخصصی «شکنجه – ساواک – پهلوی» از سوی موزه عبرت ایران و با همکاری مجمع هماهنگی کانون‌های اسنادی و تاریخ‌پژوهی کشور(مهتاب) در تاریخ 25 دی 1391 برگزار شد. گزارش این نشست را می‌توانید در این نشانی بخوانید: http://www.22bahman.ir/HomePage/pageid/1/ctl/view/mid/333/Id/10295/language/fa-IR/Default.aspx موزه عبرت ایران در منطقه تاریخی باغ ملی یا میدان مشق سابق در تهران قرار گرفته است. این میدان از میادین تاریخی شهر تهران، با تاریخچه‌ای مملو از مسایل سیاسی، اجتماعی، نظامی، فرهنگی و هنری به حساب می‌آید. قدمت این منطقه به زمان فتحعلی شاه قاجار برمی‌گردد. موزه عبرت ایران، با استفاده از اسناد و مدارک مکتوب و شفاهی موجود و با حفظ و بازسازی فضای آن زمان سعی در به تصویر کشیدن حرکات و جنایات رژیم پهلوی و معرفی آن به نسل جوان و فراهم آوردن زمینه‌های پژوهشی برای محققان و اندیشمندان داخلی و خارجی دارد. پس از تغییر مخوف‌ترین شکنجه‌گاه تاریخ ایران به موزه عبرت ایران، کار بازسازی و آسیب‌شناسی این مکان با نظر مثبت سازمان میراث فرهنگی کشور انجام و در تاریخ 8 بهمن ماه ۱۳۸۲هجری شمسی رسما افتتاح شد.

پایان مصاحبه‌های جلد دوم كتاب «برای تاریخ می گویم»

سعید علامیان، نویسنده خاطرات محسن رفیق‌دوست با اشاره به این كه در مراحل پایانی مصاحبه‌های جلد دوم كتاب «برای تاریخ می گویم» به سر می‌برد، عنوان كرد: سه، چهار جلسه دیگر مصاحبه‌ها به اتمام می‌رسد و كار تدوین پس از اتمام مصاحبه‌ها آغاز می‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، وی در گفت‌وگو با سایت خبری حوزه هنری گفت: كار انجام مصاحبه‌ها با محسن رفیق‌دوست برای تدوین جلد دوم كتاب خاطراتش از نیمه دوم خرداد ماه امسال شروع شده است و تا به حال 21 جلسه مصاحبه انجام شده است. علامیان با بیان این كه كتاب «برای تاریخ می گویم» بر اساس توالی زمانی تدوین شده است، عنوان كرد: تدوین كتاب را به محض به پایان رسیدن مصاحبه‌ها آغاز می‌كنم. در جلد دوم كتاب خاطرات محسن رفیق‌دوست نیز روش جلد اول دنبال و به صورت سوال و جواب تنظیم می‌شود. برخی اطلاعات جنبی و تكمیلی هم در پانوشت‌ها خواهد آمد. این پژوهشگر و محقق ادامه داد: جلد دوم خاطرات محسن رفیق‌دوست از سال 1368 آغاز می‌شود و تا سال 1378 كه ماموریت او در بنیاد مستضعفان به پایان می‌رسد ادامه دارد. آقای رفیق‌دوست را شخصیتی جامع الاطراف دیده‌ام كه از موضوعات مختلف اطلاعات گسترده‌ای دارد و نمی‌شود كتاب خاطرات چنین شخصیتی به صورت من راوی و داستان‌گونه تنظیم شود، چرا كه در این صورت باید خاطرات او به صورت پراكنده و ناقص عرضه شود. علامیان با اشاره به این كه روش تدوین سوال و جواب را برای این كتاب به این دلیل انتخاب كرده كه كمترین دخل و تصرف را داشته باشد، عنوان كرد: روش مصاحبه روش تاریخ شفاهی است، روش پرسش و پاسخ این مزیت را دارد كه شما با ارایه خود سوال و در قالب سوال می‌توانید به خواننده اطلاعات بیشتری بدهید، سوال‌ها با استناد به مطبوعات مطرح شده است و حوادث و گزارش‌هایی است كه در روزنامه‌های آن دوران آمده است. وی نزدیك بودن جلد دوم خاطرات رفیق‌دوست به تاریخ روز را از سختی‌های گردآوری این اثر دانست و خاطر نشان كرد: سختی نگارش و چاپ خاطرات دهه دوم فعالیت‌های رفیق‌دوست در سال‌های پس از پیروزی انقلاب، این است كه به تاریخ روز خیلی نزدیك است و نزدیكی وقایع به زمان انتشار کتاب از پیچیدگی‌های كار است و خیلی از افرادی كه درباره‌شان صحبت می‌شود در قید حیات هستند و آنها هم زاویه نگاه خود را دارند. علامیان گفت: من در این مصاحبه به عنوان یك روزنامه‌نگار و مصاحبه‌گر سوالات را مطرح می‌كنم، نه به عنوان یك مورخ و اگر دیگران هم این مسیر را طی كنند و خاطرات را گردآوری كنند مورخان می‌توانند تاریخ انقلاب را از مجموع این خاطرات به دست بیاورند. رفیق‌دوست خاطرات دهه اول و دوم انقلاب اسلامی را بازگو كرده است و دیگران هم باید همین كار را كنند. جلد اول کتاب خاطرات رفیق‌دوست با نام «برای تاریخ می‌گویم: خاطرات محسن رفیق‌دوست (۱۳۶۸ - ۱۳۵۷)» و به عنوان سی‌وسومین کتاب خاطرات تولید شده در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی توسط سعید علامیان نوشته و تدوین و از سوی انتشارات سوره مهر در قطع رقعی و 469 صفحه منتشر شده است. اطلاعات بیشتر درباره این کتاب را می‌توانید در این نشانی مطالعه کنید: http://www.22bahman.ir/SearchResults/pageid/154/ctl/view/mid/427/Id/11049/language/fa-IR/Default.aspx

انتشار آرشیو تصویری انقلاب اسلامی در گیلان

مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی گیلان گفت: قدیمی‌ترین اسناد این مجموعه مربوط به اوائل دوره ناصری است و جدیدترین اسناد نیز که بزرگترین آرشیو تصویری انقلاب اسلامی است به صورت کتاب منتشر خواهد شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، حسین عباس‌نژاد به خبرگزاری مهر گفت: قدیمی‌ترین اسناد موجود در سازمان مربوط به اوائل دوره ناصری است که شامل یک جلد قرآن کریم در قطع رحلی است و جدیدترین اسناد، بزرگترین آرشیو تصویری انقلاب اسلامی است که لحظات ناب مردم گیلان را در جریان انقلاب اسلامی به تصویر می‌کشد. وی همچنین با بیان این که سازمان اسناد در حال تدوین این آرشیو تصویری و انتشار آن به صورت کتاب است، اظهارداشت: بر اساس فراخوانی که از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی گیلان صورت گرفت در خصوص این که هر کسی که تصاویری از راهپیمایی و جنب و جوش مردم گیلان در انقلاب دارد به سازمان تحویل دهد این امر محقق شد و تاکنون 700 عکس از لحظات ناب انقلاب اسلامی از سوی مجموعه داران گیلانی به سازمان تحویل داده شده است.

عوامل تاخیر در پرداختن به ادبیات داستانی انقلاب

محمدرضا سرشار، داستان‌نویس، منتقد ادبی و پژوهشگر ادبیات داستانی با تایید این‌که ادبیات داستانی انقلاب اسلامی، تحت تاثیر داستان‌نویسی حوزه دفاع‌مقدس قرار گرفته است، یکی از دلایل این اتفاق را نبودن نمونه تاثیرگذار خارجی در حوزه انقلاب نسبت به داستان‌های جنگی دانست. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، سرشار به خبرگزاری کتاب ایران گفت: قبول دارم ادبیات داستانی انقلاب اسلامی تا حدودی تحت تاثیر دفاع مقدس قرار گرفته است اما این موضوع دلایل عدیده‌ای دارد. یکی از آن‌ها کم‌بودن فاصله پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی تا آغاز جنگ تحمیلی است. این بازه زمانی 17 ماهه فرصت مناسبی برای آفرینش آثار فاخر حوزه ادبیات انقلاب در قالب رمان و داستان بلند نبود. پس از جنگ هم ذهن نویسندگان از موضوعات انقلاب اسلامی تا حدی دور شده بود. نویسنده «ادبیات داستانی ایران پس از انقلاب اسلامی» ادامه داد: جنگ تحمیلی، فکر و ذکر همه مردم را به خود معطوف کرد و نویسندگان هم از این قاعده مستثنی نبودند. این مقوله، مساله مرگ و زندگی بود و طبیعی است که همه چیز را تحت‌الشعاع قرار دهد. دفا‌ع‌مقدس هشت سال طول کشید و این جنگ پس از جنگ ویتنام طولانی‌ترین جنگ قرن بیستم به حساب می‌آید. البته هجوم ارتش فرانسه و بعد ایالات متحده آمریکا به ویتنام هم باعث درگیری چریکی و نامنظم شد و می‌توان ادعا کرد جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، طولانی‌ترین جنگ منظم قرن گذشته میلادی است. وی با مقایسه موقعیت ادبیات داستانی انقلاب اسلامی و دفاع‌ مقدس، توضیح داد: نهادهای متعددی مانند بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، دفتر ادبیات مقاومت، دفتر ادبیات ایثار، در مرکز و استان‌ها برای مکتوب شدن وقایع دفاع مقدس در قالب داستان، فعالیت کردند. به این ترتیب نویسندگان برای پرداختن به ادبیات داستانی دفاع مقدس ترغیب شدند و این اتفاق هم باعث شد، استقبال داستان‌نویسان از مقوله انقلاب اسلامی چندسال دیگر به تعویق بیفتد. سرشار، نسل داستان‌نویسان را عامل مهمی دیگری برای پرداختن به موضوعی تاریخی دانست و افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد داستان‌نویسان معتقد و متعهد به آرمان‌های امام خمینی (ره) و انقلاب زیاد نبود و نسل بعدی که دست به آفرینش‌های ادبی در این حوزه زدند، سنشان اقتضای مشاهده عینی وقایع انقلاب را نمی‌کرد. این نسل صرفاً با اتکا به اسناد و مدارک موجود درباره دوران قبل از انقلاب و انقلاب باید داستان بنویسد که بدون شک این کار دشوار است. نسل نویسندگان دفاع مقدس چنین محدودیتی نداشت. آنها خودشان به عنوان رزمنده در جنگ شرکت کرده بودند یا عضوی از خانواده‌های شهدا و جانبازان به شمار می‌آمدند یا به عنوان یک شهروند عادی درگیر مسایل جنگ بودند. خالق «آنک آن یتیم نظرکرده» در ادامه به نمونه‌های خارجی ادبیات جنگ اشاره کرد و گفت: ادبیات جنگ ما نمونه‌های داخلی و خارجی متعددی داشت زیرا بخش عظیمی از ادبیات داستانی جهان به مقوله جنگ اختصاص دارد. متاسفانه برای داستان انقلاب نمونه‌های جهانی که دست‌کم به فارسی برگردانده شده باشند، اندکند. جز چند کتاب انگشت‌شمار عملاً چیزی به عنوان ادبیات انقلاب در دنیا به زبان فارسی نداریم و چنین ژانری در ادبیات جهان به چشم نمی‌خورد. تا حدودی بخش‌هایی از رمان بینوایان نوشته ویکتور هوگو درباره انقلاب کبیر فرانسه (به قول خود فرانسوی‌ها) انقلابی است، یا آثاری از ادبیات روسیه مانند «گذر از رنج‌ها» به قلم آلکسی تولستوی و «دن آرام» نوشته میخاییل شولوخوف، مهم‌ترین رمان‌های انقلابی به‌شمارمی‌آیند که بر هر دوی اینها هم تفکرات سوسیالیستی و مارکسیستی غلبه دارد. گوینده برنامه رادیویی «قصه ظهر جمعه» ادامه داد: برخی آموزه‌های اشتباه تئوریسین‌های داستان در ایران که به تقلید از ادبیات غرب بیان شده است هم مزید بر علت شد تا پرداختن به داستان انقلاب به تعویق بیفتد. سرشار در پاسخ به این پرسش که:« کدام آموزه‎ها باعث به تعویق افتادن پرداختن به ادبیات انقلاب شده است؟» توضیح داد: برخی مترجمان و منتقدان و نویسندگان داستان در ایران این طور تبلیغ می‌کنند که باید مدت زمان زیادی از یک موضوع و فراز تاریخی و سیاسی و اجتماعی بگذرد تا نویسنده با برطرف شدن مغناطیس خاص آن مقوله، درباره‌اش داستان بنویسد. چنین اعتقادی که البته بی‌اساس است متاسفانه باعث به تعویق افتادن توجه نویسندگان به موضوعات مهم انقلاب می‌شود. این نویسنده در پایان با اشاره به بزرگی ابعاد انقلاب اسلامی نسبت به دفاع مقدس، اضافه کرد: در مقوله جنگ همه چیز مشخص است. حقانیت یک کشور و بطلان نیات یک کشور دیگر از ویژگی‌های جنگ تحمیلی به شمار می‌آید. همچنین مناطقی که در آنها درگیری‌های نظامی به وجود آمد، محدودند اما انقلاب اسلامی ابعاد بسیار وسیع‌تری را در بر می‌گرفت. این انقلاب ریشه در دهه‌های پیشین دارد. برای مثال شناخت جریان‌هایی که علیه رژیم سابق فعالیت می‌کردند یا ارتباطات رژیم پهلوی با دیگر کشورها، نیازمند اطلاعات دقیق تاریخی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... است و این آگاهی‌ها به سادگی برای هر نویسنده‌ای به دست نمی‌آید. البته برخلاف آنچه خیلی‌ها به دلیل کم اطلاعی‌شان از ادبیات انقلاب اسلامی می‌گویند، معتقدم در این حوزه آثار خوبی هم نوشته شده است. اما توقع ما از ادبیات داستانی انقلاب اسلامی بسیار بالاست و پرداختن به این مقوله، حوصله و وقت زیادی می‌خواهد که امیدوارم نویسندگانی دل به دریا بزنند و با پرهیز از برخی تحریفات تاریخی که در تعدادی از آثار داستانی جریان معاند نسبت به این مقوله به چشم می‌خورد، داستان‌های فاخری در این باره بنویسند.

تدوین «دایرة‌المعارف انقلاب» بر اساس 189 جلسه كارشناسی

میرزاباقر علیان نژاد، مسئول واحد تدوین تاریخ دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، از آماده چاپ بودن جلد سوم دایره المعارف انقلاب اسلامی ویژه نوجوانان و جوانان خبر داد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، علیان‌نژاد در گفت‌وگو با سایت خبری حوزه هنری با اشاره به این كه جلد سوم دایرة‌المعارف انقلاب اسلامی ویژه نوجوانان و جوانان منتشر می شود، گفت: این دایرة‌المعارف سه جلدی در 885 مدخل نوشته شده و مداخل از سال 1340 تا 1357 گردآوری شده است و البته برخی مداخل مربوط به تاریخ قبل و بعد از این هم مد نظر قرار گرفته شده و به طور مثال مداخل شاخص دوران دفاع مقدس در این اثر گنجانده شده است. وی ادامه داد: جلد اول شامل حرف «الف تا ث»، سال 1383 منتشر شد و جلد دوم نیز از حرف «ج تا ش» سال 1389 به چاپ رسید و جلد سوم هم از حرف «ص تا ی» است كه در مرحله آخر صفحه آرایی به سر می برد و به زودی توسط انتشارات سوره مهر منتشر می‌شود. این پژوهشگر گفت: جلد سوم دایرة‌المعارف انقلاب اسلامی ویژه نوجوانان و جوانان شامل 315 مدخل و 505 صفحه است و از جلدهای دیگر حجیم‌تر است. این مجموعه با 433 عكس به صورت رحلی و رنگی منتشر می‌شود. علیان نژاد با بیان این كه برای گردآوری مجموعه سه جلدی دایرة‌المعارف انقلاب اسلامی ویژه نوجوانان و جوانان از سال 1379 در 55 نشست 885 مدخل انتخاب شده و در 134 جلسه بعدی هم مداخل كارشناسی شده‌اند، عنوان كرد: این دایرة‌المعارف زیر نظر شورای 5 نفره‌ای متشكل از هدایت الله بهبودی، محسن غنی‌یاری، محمد كریمی، سید محمدصادق فیض و بنده گردآوری شده است. وی گفت: در نگارش مقالات سعی كرده‌ایم علاوه بر درست نویسی، حوصله مخاطب نوجوان و جوان را در نظر بگیریم و به جزییات توجه بیشتری داشته باشیم، متن را طوری نوشته‌ایم كه برای جوانان و نوجوانان گویا باشد و عكس‌ها هم اكثرا رنگی انتخاب شده است تا جذابیت بصری كتاب بیشتر شود. به دلیل همین توجه هم جلد اول به شش چاپ و جلد دوم به چهارچاپ رسیده است. این نویسنده درباره منابعی كه برای تالیف كتاب استفاده شده است نیز گفت: در این اثراز منابع دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، آرشیو واحدهای تدوین تاریخ انقلاب اسلامی و فرهنگ ناموران معاصر ایران استفاده كرده‌ایم. علاوه بر این از منابع كتابخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، كتابخانه مجلس شورای اسلامی، بنیاد شهید، بهشت زهرا، مركز اسناد انقلاب اسلامی و ... استفاده كرده‌ایم. علیان‌نژاد با اعلام این كه در سال‌های آینده سه جلد دایرة‌المعارف انقلاب اسلامی ویژه نوجوانان و جوانان در یك مجلد كه نزدیك به یك هزار صفحه است منتشر می‌شود، اظهار كرد: مجلد اول دایرة‌المعارف انقلاب اسلامی در سال 1383 منتشر و با استقبال نوجوانان و جوانان علاقه‌مند به تاریخ معاصر ایران رو به رو شد. این اثر در «نخستین جشنواره معرفی آثار پژوهشی برگزیده و تجلیل از پژوهشگران برتر حوزه مطالعاتی امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی» كه از سوی پژوهشكده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی در آذر 1385 برگزار شد، به عنوان اثر برگزیده معرفی گردید. وی افزود: مجلد دوم این مجموعه سه گانه نیز در سال 1389 منتشر شده و هم اكنون به چاپ چهارم رسیده است.

آستان قدس رضوی 30 هزار برگ سند درباره انقلاب اسلامی دارد

به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، نشست بررسی قیام 9 و 10 دی سال 1357 مشهد، برگزار شد. به گزارش پایگاه اطلاع ‌رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از سایت خبری آستان قدس رضوی، در این نشست که به منظور بزرگداشت قیام نهم و دهم دی ماه سال 1357 مردم مشهد برگزار شد، جمعی از افراد موثر در انقلاب اسلامی شهر مشهد و نیز پژوهشگران این حوزه از جمله شمقدری، صابری فر، چشمه نور، نعیم‌آبادی، تیمسار هاشمی و هزاره به واکاوی و بیان خاطرات پرداخته و نقش مردم و رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را در حفظ همدلی و همفکری قیام مردم مورد بررسی قرار دادند. در این مراسم شمقدری، از کسانی که در قیام 9 و 10 دی ماه حضور داشت، گفت: روزهای شنبه و یکشنبه نهم و دهم دی‌ماه سال 1357 در مشهد، به مناسبت سالگرد شهدای دی ماه سال 1356 قم و چهلمین روز فاجعه هجوم به حرم مطهر امام رضا(ع) راهپیمایی صورت گرفت که به یکشنبه خونین مشهد در تاریخ انقلاب اسلامی معروف شد. در این راهپیمایی علمای انقلابی و بزرگی از جمله شهید سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد، آیت الله واعظ طبسی، آیت الله شیرازی و آیت الله خامنه‌ای حضور داشتند. در این روز تانک‌ها و نفربرهای ارتش بعد از شلیک تیر و گلوله تعدادی از مردم حاضر در صحنه و تظاهرات را به شهادت رساندند. هزاره نیز به عنوان یکی از بانوان انقلابی حاضر در این حماسه خاطرات خود را از این روز این گونه تعریف کرد: روزهای نهم و دهم دی ماه سال 1357 خونین‌ترین روزهای مشهد در دوران انقلاب بود. علمای بزرگ انقلابی و مبارز همراه و همگام مردم مشهد در این راهپیمایی حضور داشتند. با ورود صفوف راهپیمایان به داخل استانداری، تانک‌ها در مقابل استانداری مستقر شدند و مردم در مقابل تانک‌ها در حالی که دست‌های خود را به هم گره زده و جلوی تانک‌ها صف آرایی کرده بودند ایستادگی می‌کردند. در این دو روز خونین هیچ کس از خطر اصابت گلوله در امان نبود و اگر کسی با وسایل نقلیه شخصی خود برای انجام کاری از خیابان‌ها و کوچه‌های شهر عبور می‌کرد، هدف گلوله قرار می‌گرفت. نعیم‌آبادی که جزء شاهدان اتفاقات حادثه دهم دی است، این گونه نقل کرد: آن روز، نشان‌دهنده کمال وحشی‌گری و جنایت رژیم پهلوی بود. ماشین‌های ارتش در خیابان‌ها مرد و زن را به رگبار می‌بستند. هر کجا اجتماعی دیده می‌شد، با حرکت مسلحانه و بسیار خشن با مردم رفتار می‌کردند. نیروهای نظامی رژیم در این دو روز، علاوه بر این که مردم را به رگبار می‌بستند، گروه زیادی از افراد را نیز بازداشت می‌کردند و ارتش برای پراکنده کردن تظاهرات‌کنندگان، از تانک استفاده می‌کرد. تانک‌ها به سوی مردم شلیک می‌کردند و جمعی نیز در زیر تانک‌ها شهید می‌شدند. در پایان مراسم که به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی برگزار شد، رئیس این سازمان اظهار داشت: با توجه به اهمیت یکپارچه‌سازی اسناد و اطلاعات و هماهنگ‌سازی طرح‌های پژوهشی در حوزه انقلاب اسلامی، این مرکز حاوی غنی‌ترین منابع، اسناد و اطلاعات در حوزه انقلاب اسلامی مشهد مقدس است. زاهدی عنوان کرد: 1500ساعت مصاحبه تاریخ شفاهی، 200ساعت منابع صوتی و تصویری، 700 قطعه عکس و 30 هزار برگ سند در حوزه انقلاب اسلامی در مرکز اسناد آستان قدس رضوی موجود است و امکان ارائه خدمات، مشاوره، توان برگزاری نشست و اجرای طرح‌های تخصصی و پژوهشی در این زمینه‌ها را داراست. در این نشست، پس از جلسه پرسش و پاسخ پژوهشگران و سخنرانان، حاضران از نمایشگاه عکس انقلاب اسلامی نیز بازدید کردند.

تقدیر از رمان انقلاب در دوره بیست‌وششم جایزه کتاب فصل

رمان «لحظه‌ها جا می‌مانند» نوشته یوسف قوجق به عنوان اثر شایسته تقدیر در دوره بیست و ششم جایزه کتاب فصل انتخاب شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از خبرگزاری مهر، رمان تاریخی «لحظه‌ها جا می‌مانند» نوشته یوسف قوجق که تابستان امسال از سوی انتشارات شهرستان ادب راهی بازار کتاب شد، به عنوان اثر شایسته تقدیر جایزه کتاب فصل انتخاب شد. این کتاب از بین 544 اثر بررسی شده در گروه ادبیات دوره بیست و ششم کتاب فصل، انتخاب شده و یکی از 15 اثر تالیفی شایسته تقدیر آن است. «لحظه‌ها جا می‌مانند» البته سال گذشته با عنوان «سياه، سفيد، خاکستری» و در پنجمین جشنواره داستان انقلاب به عنوان رمان تقدیری انتخاب شده بود. موضوع اين رمان درباره انقلاب است و کشتار مردم گرگان از سوی نيروهای شهربانی رژیم پهلوی در پنجم آذر سال 1357 حادثه مهم و محوری آن را تشکيل می‌دهد. در «لحظه‌ها جا می‌مانند» به دو گروه فعال و مبارز مذهبی گرگان در سال‌های منتهی به انقلاب به نام‌های مکتب علی (ع) و مکتب حسين (ع) پرداخته شده است. بر اساس این گزارش، در بیست و ششمین دوره جایزه کتاب فصل 10 اثر برگزیده و 30 کتاب شایسته تقدیر شناخته شده‌اند. این آثار از میان 4005 عنوان کتاب منتشرشده در فصل تابستان 1392 انتخاب شده‌اند. مراسم پایانی جایزه اخیر کتاب فصل یکشنبه 8 دی 1392 ماه در سرای اهل قلم برگزار شد.

بررسی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دوره رضاخان

شماره 39 فصلنامه «مطالعات تاریخی» از سوی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی به چاپ سپرده شد. این شماره بر اساس اسناد تاریخی به بررسی ابعاد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دوره رضاخان می‌پردازد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، خبرگزاری کتاب ایران خبر داد، در شماره 39 از فصلنامه «مطالعات تاریخی» مقاله‌هایی از سیدمصطفی تقوی با عنوان «ایران و رضاخان؛ به روایت انگلیسی‌ها و به رضایت رضاخان (نقدی بر کتاب: ایران؛ برآمدن رضاخان، برافتادن قاجار و نقش انگلیسی‌ها)»، مقاله محرم قلی‌زاده درباره «بازکاوی ریشه‌های تئوریک سیاست‌های فرهنگی حکومت رضاشاه در اندیشه روشنفکران بومی»، مطلبی از محمد حسن‌نیا با عنوان «قرارداد نفتی 1933» ، همچنین مقاله «مجالس پهلوی اول راهرویی برای دیکتاتوری» به‌قلم نادر پروانه آمده است. در ادامه نیز مقاله‌هایی از رضا معینی‌رودبالی، سید صاحب برزین و فاطمه نجفی‌کشکولی با عنوان «جمهوری رضاخانی و پیامدهای آن به روایت اسناد تاریخی و مطبوعات»، نوشته نیلگون دریایی با نام «کاپیتولاسیون از مشروطه تا پهلوی» و اسنادی درباره تبعید سیدیحیی روضه‌خوان از یزد به ‌دلیل مباحثه با یک بهایی، جمع شدن مردم و ایجاد اغتشاش با عنوان «اسناد بدون شرح» تدوین شده‌اند. در بخشی از سرمقاله این شماره آمده است: «رضاشاه در تاریخ معاصر ایران، هر چند با دو داوری کاملا متفاوت و ناهمسو روبه‌روست اما پدیده‌ای بسیار مهم در روند رخدادهای دوره اخیر ایران است. قضاوت‌های رسمی در دوره پهلوی، دوره‌ای که رضاخان آغازگرش بود، از او چهره‌ای قهرمان ساختند؛ کسی که راه توسعه را به روی ایران گشود، با تحجر و عقب‌افتادگی فرهنگی مبارزه کرد، ارتش جدید ایران را بنیان نهاد، قدرت را تمرکز بخشید و حیثیت باستانی ایران را زنده کرد. این چهره که با صفت «کبیر» و «بنیانگذار ایران نو» یاد می‌شد، پس از انقلاب اسلامی تبدیل به یک ضدقهرمان شد؛ کسی که با کودتا روی کار آمد، با ترفندهای سیاسی و پشت هم‌اندازی به ریاست وزرا رسید، با توسعه ارتش، قدرت خود را گسترش داد، تا حدی که تخت پادشاهی را از قاجار گرفته و به نام خود کرد. وی پول و زمین را بسیار دوست داشت و برای حفظ تاج و تخت، حتی به رجالی که برای روی کار آوردن او جد و جهد کرده بودند، رحم نکرد.» در ادامه این مطلب نوشته شده است: «هر چند می‌توان آن فراز و این فرود را آغشته به دیدگاه‌های سیاسی برشمرد اما رضاشاه هر چه بود، همواره در معرض داوری تاریخ قرار دارد. طبیعی بود که پس از انقلاب ایران که بنیادش بر آیین اسلام قرار گرفته بود، اقدامات دین‌ستیزانه رضاشاه بیش از دیگر رفتارهای او در افکار عمومی و پژوهش‌های تاریخی به سنجش کشیده شود. با وجود این برای شناخت این پدیده به سراغ نقلی از یک دیپلمات کارکشته می‌رویم که در دوره‌ای خاص تاثیر بسزایی در امور سیاسی ایران داشت: «سر پرسی لورن»، وزیر مختار انگلیس در تهران.» در میان اسناد وزارت امور خارجه انگلیس، اگر مکاتبات لورن را با وزیران امور خارجه کشور متبوعش، بین دوره‌ای که رضاخان برای کنار زدن شیخ خزعل عازم خوزستان شد (13 آبان 1303) تا زمانی که به پادشاهی رسید (24 آذر 1304) بررسی کنیم با تکرار یک تحلیل مهم روبه‌رو می‌شویم. لورن عقیده داشت رضاخان در حال انجام همان کاری است که دولت انگلیس می‌خواست با قرارداد 1919 انجام دهد، منتها این بار به دست و سرمایه ایرانی، نه مستشار و سرمایه انگلیسی. قرارداد 1919 که از آن با عنوان «تحت‌الحمایگی مستور» یاد می‌شود، همواره با تقبیح آگاهان مواجه شده، گاه با تعابیری چون «خیانت هموار کردن سلطه انگلیس بر ایران» یاد می‌شود. این قرارداد در آشکار و نهان، چیزی جز گسترش سیطره نظامی، مالی و در نهایت سیاسی انگلیس بر ایران نبود. به همین دلیل این داوری مربوط به تاریخ‌پژوهان هر دو دوره پیش و پس از انقلاب اسلامی است. اگر به جای نقل قول از مامور مستقیم دولت انگلیس در ایران، به اظهارات وزرای مختار شوروی در تهران پرداخته شود، می‌توان اتهام بهره‌مندی یک جانبه از تحلیل‌های رقیب سرسخت انگلیس را مطرح کرد. هر چند اسناد منتشر شده وزارت امور خارجه آمریکا و فرانسه، با غلظتی بیشتر از آن‌چه که در گفته سر پرسی لورن آمده، به حرکت رضاخان و رضاشاه تحت سیاست‌های انگلیس در غرب آسیا اذعان کرده‌اند.» شماره 39 فصلنامه «مطالعات تاریخی» از سوی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی به‌زودی منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

گردآوری خاطرات موجود درباره مرحوم علی‌اکبر پرورش

حوزه هنری استان اصفهان از گردآوری و تدوین خاطرات موجود درباره مرحوم سید علی‌اکبر پرورش خبر داد. برای تدوین این کتاب با همراهان و خانواده این فعال انقلابی گفت‌وگو خواهد شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، سید علی‌اکبر پرورش، متولد سال 1321 در زرین‌شهر اصفهان، ششم دی 1392 درگذشت. وی از مبارزان انقلاب اسلامي بود و پس از پيروزي انقلاب سمت‌هایی مانند عضويت در شوراي مركزي حزب جمهوري اسلامي، عضويت در مجلس خبرگان قانون اساسي، عضویت در شوراي عالي دفاع، نمايندگی مردم اصفهان در مجلس شوراي اسلامي در سه دوره، نايب رئيسی مجلس شوراي اسلامي در دوره نخست و وزارت آموزش و پرورش در سه دولت نخست‌ جمهوري اسلامي ايران را بر عهده داشت. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب در پی درگذشت سیدعلی اكبر پرورش پیام تسلیتی صادر كردند که در پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله سيدعلی خامنه‌ای منتشر شد. در این پیام آمده است: «با تاسف و تأثر، خبر درگذشت یاور صدیق انقلاب مرحوم آقای سیدعلی اكبر پرورش رحمت‌الله علیه را دریافت كردم؛ چهره‌ محترم و اثرگذاری كه بخش اعظم عمر با بركت خود را در خدمت اسلام و ارزش‌های متعالی دین گذرانید،‌ و لهجه‌ صادق و دل با اخلاص و خُلق نیك را به ترویج و تحكیم انقلاب و نظام اسلامی گماشت؛ تلاش‌های مبارزاتی در دوران طاغوت را به خدمات ارزنده و مسئولیت‌های سنگین خود در قوه‌ مجریه و قوه‌ مقنّنه و شورای عالی دفاع در دوران جمهوری اسلامی پیوند داد و با همه‌ توان به كشور و ملت خود خدمت كرد، ‌و سلامت و راحت خود را بر سرِ انجام وظیفه نهاد.» پس از درگذشت سید علی‌اکبر پرورش، حسین علی محمدی، مدیر ادبیات و انتشارات اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان اصفهان به خبرگزاری کتاب ایران درباره این‌که آیا خاطرات وی به عنوان یکی از بنیانگذاران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اصفهان ثبت شده است؟ گفت: مرحوم پرورش بیش از آن‌که شخصیت دفاع مقدسی محسوب شود، شخصیتی انقلابی داشت و خاطرات وی بیشتر مربوط به این دوران از نظام جمهوری اسلامی ایران است. آن‌چه مربوط به اقدام‌‌های وی درباره تاسیس سپاه پاسداران انقلاب می‌شود نیز مربوط به سابقه فعالیت‌های او در حوزه انقلاب اسلامی است و حوزه هنری این دست از خاطرات وی را گردآوری کرده‌ و در پی انتشار آن است. سید عظیم فاطمی، معاون فرهنگی حوزه هنری استان اصفهان هم در این باره گفت: این مرکز در پی انجام مصاحبه‌ای با مرحوم پرورش بود، اما ایشان به این دلیل که پیش از این مصاحبه‌ای مفصل با یکی از نهاد‌ها انجام داده است از انجام مصاحبه امتناع کرد. مرحوم پرورش نامی از آن نهاد نبرد و نمی‌‌دانست که آن مصاحبه‌گر از کدام نهاد مراجعه کرده است، اما در این مصاحبه پیشینه فعالیت‌های انقلابی خود را نیز توضیح داده است. با پیگیری‌های حوزه هنری استان اصفهان تمام مراکز اسنادی از جمله مرکز اسناد انقلاب اسلامی و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را در این‌باره جست‌و‌جو کرده‌ایم اما مصاحبه‌ای در این‌باره نیافتیم. فاطمی در ادامه از تصمیم حوزه هنری استان اصفهان برای گردآوری و تدوین خاطرات درباره مرحوم پرورش خبر داد و افزود: در این کتاب با همراهان و خانواده این فعال انقلابی گفت‌وگو خواهیم کرد. پیکر سید علی اکبر پرورش، هشتم دی ماه 1392 با حضور مردم اصفهان، از میدان فیض این شهر به سوی گلستان شهدای اصفهان تشییع شد.

«پژوهشنامه انقلاب اسلامی ایران» در آستانه انتشار

دو دفتر از «پژوهشنامه انقلاب اسلامی ایران» به همت موسسه خانه کتاب تا بهمن ماه سال جاری منتشر می‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، موسسه خانه کتاب خبر داد که دو دفتر «پژوهشنامه انقلاب اسلامی ایران» به کوشش مشترک مجتبی سلطانی احمدی و رحیم نیک‌بخت میرکوهی به نگارش درآمده است. این مجموعه در تلاش است زوایای کمتر دیده شده تاریخ انقلاب اسلامی را به جامعه علمی و علاقه‎مندان تاریخ انقلاب اسلامی نشان دهد. در دفتر اول این مجموعه موضوع‌های «کلیات تاریخ انقلاب اسلامی»، «قیام 15 خرداد» و «بررسی نقش شخصیت‎ها» با همکاری 46 نویسنده نوشته و تدوین شده است. دفتر دوم «پژوهشنامه انقلاب اسلامی ایران» در قالب چهار فصل با عناوین «احزاب، گروه‎ها و سازمان‎ها»، «جنبش دانشجویی و انقلاب اسلامی»، «انقلاب اسلامی در سراسر کشور» و «تاریخ نگاری، خاطرات و ادبیات» و به همت 40 نویسنده آماده انتشار شده است. مجموعه «پژوهشنامه انقلاب اسلامی ایران» به زودی از سوی انتشارات موسسه خانه کتاب منتشر خواهد شد.

گلباران مزار شهدای 10 دی 1357

با حضور مسئولان استانی و منطقه‌ای و مردم ورامین، مزار شهدای 10 دی 1357 این شهرستان گلباران شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از منابع خبری، ظهر جمعه ششم دی ماه 1392 و پس از برگزاری نماز جمعه، آیین گلباران مزار شهدای 10 دی 1357 ورامین با حضور آیت الله سید مرتضی محمودی گلپایگانی، امام جمعه ورامین و نماینده ولی فقیه، سید شهاب الدین چاووشی، معاون استاندار تهران، محسن خوانساری، فرماندار ورامین، مسئولان نظامی و انتظامی، مدیران اجرایی، خانواده معظم و ایثارگران و مردم ورامین برگزار شد. نمازگزاران ورامینی پس از اقامه نماز جمعه، از مصلای صاحب الزمان (عج) به سوی حسینیه شاه حسین(ع) حرکت کرده و با نثار شاخه‌های گل به مقام شهدای دهم دی ماه 1357 شهرستان ورامین ادای احترام کردند. حجت‌الاسلام سید محسن محمودی، رییس ستاد نهم و دهم دی ماه شهرستان ورامین در حاشیه این مراسم اظهار داشت: دهم دی ماه 1357 در کنار 15 خرداد 1342 در تاریخ سیاسی و مبارزاتی مردم ورامین به عنوان نگینی درخشان باقی مانده است و همواره تمام شخصیت‌ها و مسئولان کشوری از حرکت‌های حماسی مردم این منطقه به عظمت یاد می‌کنند. در دهم دی ماه 1357 سه نفر از مبارزان انقلابی به نام‌های حسن کریمی، محمد حسین شیرازی و مسعود میرزایی در حمله نیروهای رژیم پهلوی به راهپیمایان ورامینی به شهادت رسیدند. این شهیدان در کنار شهیدان تقی روستایی، حسن الیکاهی، سید مهدی سید فاطمی، احمد میرزایی، اکبر سهم‌دینی، حسن پازوکی و ابوالفتح گلعباسی در حسینیه شاه حسین(ع) شهرستان ورامین مدفون و ده شهید سال 1357 منطقه ورامین هستند.

«دانشنامه زندان سیاسی عصر پهلوی» در مرحله ویرایش نهایی

ناصر تفرشی گفت: مقالات دانشنامه زندان سیاسی عصر پهلوی نوشته شده و كار ویرایش و حروفچینی اثر نیز به پایان رسیده است و پس از ویرایش نهایی برای چاپ اثر اقدام می‌كنیم. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، ناصر تفرشی، مسوول بررسی و ویرایش مقالات دانشنامه زندان سیاسی عصر پهلوی در گفت‌‌وگو با سایت خبری حوزه هنری با بیان این كه از سال 1387 كار تالیف كتاب دانشنامه زندان سیاسی عصر پهلوی آغاز شده است، عنوان كرد: این دایره المعارف درباره وقایعی است كه در زندان‌های سیاسی پهلوی اول و دوم رخ داده است. وی ادامه داد: بازه زمانی دانشنامه زندان‌های سیاسی پهلوی از كودتای سید ضیاء‌الدین طباطبایی در اسفند 1299 آغاز می شود و تا 22 بهمن 1357 ادامه خواهد داشت. مقالات دانشنامه نوشته شده و كار ویرایش و حروفچینی اثر نیز به پایان رسیده است و پس از ویرایش نهایی برای چاپ اثر اقدام می‌كنیم. تفرشی با اشاره به این كه تعداد 300 عكس در این اثر گنجانده شده است، گفت: از عكس‌های آرشیو روزنامه اطلاعات، سایت‌های اینترنتی و دیگر آرشیوها استفاده كرده‌ایم و می‌توان گفت این دانشنامه اثری مصور است. واحد دایره ‎المعارف زندان سیاسی عصر پهلوی از سال 1386 در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری شروع به كار كرد و دانشنامه ـ دایره‎المعارف زندان سیاسی عصر پهلوی با هدف آگاه‎سازی اذهان با فضای اختناق و استبداد حاكم بر دوره پهلوی، آشنایی خوانندگان با واژگان، اصطلاحات و تعاریف متداول و مرسوم بین زندانیان سیاسی، واگویی برخی وقایع و رویدادهای تاریخی مرتبط با زندان سیاسی و در نهایت زندگینامه مجریان، دست‎اندكاران و عوامل این پدیده سیاسی تدوین شده است. این پژوهش حدود 600 مدخل را از منابع مكتوب و شفاهی موجود استخراج و پس از مطالعه كتاب‎ها و خاطرات شفاهی مرتبط با زندان‎های سیاسی، طی نشست‎های مكرر با كارشناسان و نخبگان این موضوع و جرح و تعدیل‎های فراوان، مشخص شده‎اند. پس از انتخاب مدخل‎ها اطلاعات مربوطه از منابع مختلف گرد آمده است. تمامی مدخل‎ها، مرتبط با عناصر وابسته به داخل زندان و با تكیه بر زندان سیاسی است، به استثنای چند مدخل كه دلایل خاصی برای آمدنشان وجود دارد. مدخل‎های منتخب به موضوعات مختلفی تقسیم شده و هر موضوع خود ریز موضوعات دیگری دارد. 55 نویسنده برای نگارش این دایره‌المعارف همكاری کرده‌اند.

«انقلاب اسلامی در ارومیه» به روایت 400 منبع و 50 مبارز

کتاب «انقلاب اسلامی در ارومیه» در دو جلد منتشر شد. ناشر این اثر مرکز اسناد انقلاب اسلامی است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، داود قاسم‌پور، مولف این اثر به خبرگزاری کتاب ایران گفت: به دلیل حجم بالای مطالب این کتاب، تصمیم گرفته شد در دو جلد منتشر شود. این اثر از چهار بخش جغرافیای ارومیه، ارومیه در دوران قاجار و پهلوی، ارومیه در دوران انقلاب اسلامی و ارومیه پس از پیروزی انقلاب اسلامی تشکیل شده است. وی درباره بخش اول «انقلاب اسلامی در ارومیه» توضیح داد: قسمت اول با نام جغرافیای ارومیه در برگیرنده جغرافیای انسانی، تاریخی و طبیعی است. در بخش جغرافیای تاریخی به سیر تاریخ ارومیه از ادوار کهن تا روی کار آمدن قاجاریه نگاهی اجمالی شده است. قاسم‌پور با بیان این که بخش دوم این اثر درباره تغییر و تحولات ارومیه در دوران قاجار و پهلوی است، افزود: ابتدای این قسمت به آغاز جنگ‌های ایران و روسیه تزاری در عهد قاجار تعلق دارد. در این بخش از وقایع به حکومت رسیدن رضاشاه پهلوی و آنچه از شهریور 1320 تا 1332 و هنگام ملی شدن صنعت نفت در ارومیه اتفاق افتاده، سخن به میان آمده است. این نویسنده، اضافه کرد: «ارومیه در دوران انقلاب اسلامی» عنوان بخش سوم این اثر است که بیشترین حجم آن را هم در برمی‌گیرد. در این بخش به قیام 15 خرداد 1342 و وقایعی مانند دستگیری امام خمینی (ره) و تاثیر این اتفاقات بر مردم انقلابی ارومیه،‌ نگاه ویژه‌ای شده است. وی ادامه داد: عنوان قسمت مهمی از بخش سوم این اثر، دوران بازسازی انقلابی است که دربرگیرنده مفاهیمی مانند بازسازی ایدئولوژیک و بازسازی انقلابی است. در مبحث بازسازی ایدئولوژیک فعالیت‌های مذهبی،‌ فرهنگی و سیاسی مردم ارومیه پس از شهادت آیت‌الله مصطفی خمینی و اعتراضات،‌ اعتصابات، درگیری‌ها،‌ دستگیری‌ها و تبعیدها در ارومیه پس از این اتفاق آمده است. قاسم‌پور در توضیح مقوله بازسای مسلحانه، توضیح داد: همان‌طور که می‌دانید،‌ ارومیه تنها شهری در آذربایجان غربی است که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در آن درگیری‌های مسلحانه انجام می‌شد. مبارزان مسلح ارومیه به رهبری حاج‌ شیخ غلامرضا حسنی،‌ امام جمعه فعلی این شهر علیه عمّال رژیم پهلوی ساماندهی می‌شدند و به مبارزه می‌پرداختند. مدير نقد گروه تاريخ مركز اسناد انقلاب اسلامي، درباره بخش پایانی این اثر، اظهار کرد: در قسمت آخر به بازگو کردن اوضاع و احوال ارومیه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و مواجهه با گروهک‌های ضد انقلاب به ویژه جبهه خلق مسلمان که در کردستان تشکیل شد و فعالیت‌های آن به ارومیه هم کشیده شد، همچنین تنش‌هایی که میان مردم انقلابی و این گروهک در ارومیه به وجود آمد پرداخته شده است. قاسم‌پور در پایان بیان کرد: نوشتن این دو جلد حدود شش سال طول کشید و برای تالیف از 400 منبع به زبان‌های فارسی و انگلیسی استفاده کردم. ضمن این‌که 50 مصاحبه با شخصیت‌ها و چهره‌های مبارز ارومیه در دوران پیروزی انقلاب اسلامی انجام داده‌ام و از آرشیو‌های اسناد وزارت امور خارجه، سازمان اسناد ملی و مرکز اسناد انقلاب اسلامی هم استفاده کرده‌ام. مرکز اسناد انقلاب اسلامی، جلد اول انقلاب اسلامی در ارومیه را با شمارگان هزار نسخه در 523 صفحه و بهای 195 هزار ریال و جلد دوم این کتاب را در 428 صفحه،‌ با شمارگان هزار نسخه و به بهای 150 هزار ریال منتشر کرده است. کتاب «جدال خاطرات: نقدی بر خاطرات چپ در ایران» تالیف محمود لالوی هم به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ نخست در 224 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای هفت‌هزار تومان به تازگی منتشر شده است. این کتاب با نگاهی نقادانه به بررسی خاطرات اعضای سابق حزب توده پرداخته و ویژگی‌ها، مشخصات و روح کلی حاکم بر آنها را با ارایه مصادیق آشکار کرده است.

اصلاحات‌ ارضی و ساواک، دو محور موضوعی در یک همایش

روز یک‌‌‌شنبه یک دی ماه 92 نخستین جلسه کمیته‌ علمی پنجمین همایش تاریخ مجلس برگزار شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، روابط عمومی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی خبر داد که نخستین جلسه کمیته علمی پنجمین همایش تاریخ مجلس، با حضور دکتر سید محمود کاشانی، دکتر منصوره اتحادیه، دکتر حسن زندیه، دکتر حمید بصیرت‌منش، دکتر محمدحسن رجبی و دکتر علی ططری، دبیر علمی همایش و مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس برگزار شد. البته دکتر محسن خلیلی، دکتر مجید تفرشی و دکتر علیرضا ملائی توانی هم عضو کمیته علمی همایش هستند. در این جلسه درباره برگزاری همایش پنجم تصمیماتی اتخاذ شد. در اولین گام قرار بر آن شد که نام نشست از گردهمایی پنجمین نشست تخصصی تاریخ مجلس به پنجمین همایش تاریخ مجلس تغییر یابد. همچنین از موضوعات مورد تأکید اعضای کمیته علمی بررسی موضوعات و عناوین به صورت جزیی و تخصصی بود، به این صورت که قوانین و مصوبات مجلس به صورت جزیی و تخصصی بررسی شود و از موضوعات کلی پرهیز شود. اعضای کمیته علمی اذعان داشتند که در مقالات، کارکرد مجالس دوره‌های اعلام شده در فراخوان همایش با کارکرد مجلس امروزی مقایسه شود تا مقالات و همایش جنبه کاربردی‌تری به خود بگیرد. بنا به توافقات صورت گرفته آخرین زمان برای ارسال چکیده مقالات به دبیرخانه همایش 30 بهمن ماه سال جاری و زمان ارسال اصل مقالات تا 30 فروردین سال آینده (1393) خواهد بود. پنجمین همایش تاریخ مجلس با موضوع بررسی ساختار و کارکرد مجالس دوره نوزدهم و بیستم مجلس شورای ملی در ادامه نشست‌های تخصصی تاریخ مجلس اردیبهشت ماه سال آینده در تالار شهید مدرس (مشروطه) برگزار خواهد شد و شماره تماس دبیرخانه 33125515-021 و پست الکترونیک آن asnadlib@yahoo.com و نشانی وبلاگ همایش http://hamayeshmajles5.blogfa.com است. محورهای این نشست به این ترتیب اعلام شده است: •مجلس و دولت‌ها •مجلس و انتخابات •مجلس و مسائل اجتماعی و فرهنگی •مجلس و سیاست خارجی •مجلس و اقتصاد •مجلس و احزاب •مجلس و نظام قضایی •مجلس و مردم •مجلس و بحران‌های سیاسی •پایگاه طبقات نمایندگان مجلس •مجلس و علما •مجلس و مطبوعات •مجلس و عشایر •مجلس و دربار •مأخذشناسی مطالعات تاریخ مجلس •سازمان داخلی مجلس (هیات رئیسه، کمیسیون‌ها، کتابخانه، امور اداری و ...) •مناسبات مجالس نوزدهم و بیستم با مجالس سنا •لوایح قانونی در مجالس نوزدهم و بیستم •بررسی عملکرد مجلس نوزدهم •دلایل انحلال مجلس بیستم بررسی مهم‌ترین مصوبات مجلس: •قانون آمار و سرشماری •قانون بانکداری •قانون منع کشت خشخاش و استعمال تریاک •قانون گشایش دومین دوره مجلس سنا •قانون مربوط به اصلاحات ارضی •لایحه تشکیل سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک).

انتشار زندگینامه‌های دو روحانی مبارز

نخستین مجلد از مجموعه کتاب «صاحبدلان» با موضوع زندگینامه حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی و با نام «کتاب فلسفی» منتشر شد. به گزارش‌ پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از خبرگزاری مهر، «کتاب فلسفی» روایت زندگی حجت‌الاسلام شیخ‌ محمدتقی ‌فلسفی را به قلم علیرضا مازاریان در بر دارد. او در مقدمه خود بر این کتاب آورده است: فلسفی زمانه‌اش را خوب می‌شناخت و دقیقا می‌دانست مشکل عمومی مردم و راه‌ حل رجال سیاسی و نخبگان علمی چیست... انتقادات تند و صریح فلسفی تنها به یک گروه و جریان محدود نمی‌شد و دامن همه را می‌گرفت، اما این نقدها را آنقدر شمرده ‌شمرده و به تفصیل، دقیق و با بیان منطقی و همه فهم مطرح می‌کرد که شاه و نخست وزیر و وکیل و هر فردی که از او مستقیم یا غیرمستقیم انتقاد می‌شد پای منبرش می‌نشست. «کتاب فلسفی» روایت خود را از ماجرای تولد این روحانی در سال 1286 شروع و در ادامه به موضوعاتی مانند شرح اولین سفر فلسفی به حج و پاکستان می‌پردازد. همچنین سلسله سخنرانی‌های او علیه بهائیت و آغاز منبرهای انقلابی از دیگر بخش‌های این کتاب است. ماجرای اولین و دومین بازداشت و ممنوع‌المنبر شدن فلسفی و نیز فعالیتش در سال‌های پس از انقلاب اسلامی تا وفاتش در سال 76 نیز در ادامه این کتاب مطرح شده است. سومین مجلد از مجموعه کتاب‌های «صاحبدلان» هم با عنوان «کتاب اسلامی» و با موضوع معرفی زندگی و فعالیت‌های حجت‌الاسلام شیخ عباسعلی اسلامی از سوی نشر خیمه منتشر شد. این کتاب که به قلم مهدی شریفی نوشته شده، مروری بر زندگی مرحوم اسلامی از منظر یادداشت‌های به جا مانده از اوست که در آن نگارنده از دو زاویه دید شامل زاویه دید مرحوم اسلامی و نیز زاویه دید خود به روایت زندگی و فعالیت‌های حجت‌الاسلام اسلامی پرداخته است. مهدی شریفی در بخشی از مقدمه خود در این کتاب با اشاره به موضوع گمنام ماندن مرحوم اسلامی می‌نویسد: گمنامی و ناشناسی شیخ عباسعلی اسلامی نه تنها برای نسل سوم و چهارم انقلاب که حتی در ذهن و خاطر پا به سن گذاشته‌های انقلاب به قدری هست که اگر گفته شود امام خمینی(ره) در چند سخنرانی به حمایت از او جملاتی ایراد کرده، بسیار تعجب خواهند کرد و خواهند پرسید: کدام شیخ عباسعلی اسلامی؟ شریفی روایت این کتاب را از سال 1275 و تولد اسلامی در شهر سبزوار آغاز می‌کند و پس از آن شرحی از زندگی و اقامت او در عراق برای تحصیلات تکمیلی و نیز اقامت در هندوستان و فعالیت در مدرسه الواعظین را روایت می‌کند. تاسیس جامعه تعلیمات دینی در سال 1322 و سه نوبت بازداشت شیخ در سال‌های 27 تا 43 شمسی دیگر بخش‌های این کتاب را تشکیل می‌دهد. شریفی همچنین دو فصل پایانی کتاب را به ماجرای سفر شیخ به لبنان در سال 51 و وفات او در سال 64 اختصاص داده است.

۳۰۰ قطعه صوتی درباره وقایع انقلاب به کتابخانه مجلس اهدا شد

مجموعه‌ای شامل ۳۰۰ کاست که صداهای ضبط ‌شده از رادیو‌های داخلی و خارجی درباره وقایع انقلاب اسلامی است، از سوی خانواده مرحوم حسن رهاورد به کتابخانه مجلس شورای اسلامی اهدا شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، علی ططری، رئیس مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی به خبرگزاری تسنیم گفت: نخستین مجموعه اهدایی شامل 300 نوار کاست است که مرحوم رهاورد در سال‌های 1356 و 1357 اخبار و گزارش‌های رادیویی داخلی و خارجی را درباره انقلاب اسلامی و وقایع پیرامون آن ضبط کرده است. وی با بیان این مطلب که این مجموعه،‌ مجموعه‌ای متنوع و در نوع خود جالب توجه است،‌ گفت: در این کاست‌ها‌، سخنرانی‌هایی از امام خمینی(ره)،‌ بختیار‌، بنی‌صدر و سایر شخصیت‌هایی که به نوعی نامشان مثبت یا منفی با انقلاب گره خورده است‌، نیز وجود دارد. ططری گفت: شاید مراکزی مانند آرشیو صدا و سیما برخی از این صداها را داشته باشند،‌ اما بعید می‌دانم که چنین مجموعه متنوعی را در جای دیگری بتوان یافت،‌ چون مرحوم رهاورد با سلیقه‌ای خاص به گزینش و ضبط این برنامه‌ها پرداخته و در آن گزارش‌هایی از رادیو فرانسه،‌ رادیو بی‌بی‌سی و... وجود دارد و مرحوم رهاورد با احاطه‌ای که به زبان انگلیسی و فرانسه داشته توانسته در اهمیت این برنامه‌‌ها برای گزینش تشخیص درستی دهد. مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی گفت: هم‌اکنون در حال راه‌اندازی سیستم تبدیل آنالوگ به دیجیتال در کتابخانه هستیم و پس از راه‌اندازی این بخش، نخستین مجموعه‌ای که به دیجیتال تبدیل می‌شود،‌ مجموعه حسن رهاورد است؛ چراکه منبع قابل توجهی در حوزه تاریخ انقلاب است. وی با اشاره به مجموعه دوم اهدایی خانواده رهاورد گفت: مجموعه دوم نیز شامل 140 تصویر از رجال سیاسی و تاریخ معاصر پهلوی اول است که تصاویر قابل توجهی در این مجموعه دیده می‌شود.

...
13
...