امروز در آیینه تاریخ

تظاهرات مردم قم پس از مجلس یادبود آیت‌الله مصطفی خمینی

تظاهرات مردم قم پس از مجلس یادبود آیت‌الله مصطفی خمینی

روز 23 مهر 1357 در اکثر نقاط کشور تظاهرات پراکنده و گاه گسترده‌ای صورت گرفت. در این روز و در آستانه سالگرد درگذشت مشکوک آیت‌الله مصطفی خمینی مجلس یادبودی از سوی آیت‌الله العظمی مرعشی در قم با شرکت آیات عظام، مدرسان حوزه علمیه و طلاب علوم دینی و هزاران نفر از طبقات مختلف مردم برگزار شد.

حدود آزادی از دیدگاه امام خمینی(ره)

حدود آزادی از دیدگاه امام خمینی(ره)

روز 22 مهر 1357 امام خمینی(ره) در مصاحبه با خبرنگار روزنامه فرانسوی «فیگارو» در پاسخ به سوالی درباره آزادی احزاب، سندیکاها و مطبوعات فرمودند: «ما موافق حکومت آزاد‌ی‌های کامل هستیم، ولی باید حدود حکومت آینده ایران، همان‌گونه که برای کلیه دولتهای متکی به مردم مطرح است، منافع مجموع جامعه را در بر بگیرد. همچنین باید به شئون جامعه ایرانی مقید بوده باشد

گسترش اعتصاب مطبوعات کشور

گسترش اعتصاب مطبوعات کشور

روز 21 مهر 1357 کارکنان سه روزنامه انگلیسی زبان و فرانسوی زبان چاپ تهران به عنوان اعتراض به مقررات سانسور که از طرف دولت حکومت پهلوی وضع شده بود و در حمایت از انقلاب اسلامی مردم ایران، دست به اعتصاب زدند و به جمع چهار هزار نفری کارکنان اعتصابی دو روزنامه اطلاعات و کیهان پیوستند. در این روز کارکنان روزنامه خراسان هم اعتصاب نامحدود خود را آغاز کردند

اعتصاب غذای زندانیان سیاسی

اعتصاب غذای زندانیان سیاسی

هرچه زمان برگزاری مراسم چهلمین روز شهادت شهدای هفدهم شهریور تهران نزدیک‌تر می‌شد، دامنه اعتصات سراسری در اداره‌ها، وزارتخانه‌ها، بازارها و مراکز کسب و کار مردم گسترده‌تر و میزان تظاهرات ضدحکومت پهلوی و راهپیماییهای اعتراض‌آمیز اقشار مختلف مردم در تهران و شهرستانها افزایش می‌یافت.

آغاز اعتصاب روزنامه‌های اطلاعات و کیهان

آغاز اعتصاب روزنامه‌های اطلاعات و کیهان

موج رو به گسترش اعتصاب در سراسر کشور، 19 مهر 1357 دامنه وسیع‌تری یافت و روزنامه‌های کثیرالانتشار اطلاعات و کیهان را نیز دربر گرفت. چهار هزار کارمند، نویسنده و کادر فنی دو روزنامه کیهان و اطلاعات و نشریات وابسته به این دو نشریه اعم از فارسی یا خارجی، کار را رها کردند و اعتصاب نامحدودی را تا زمان برداشته شدن سانسور آغاز کردند

دعوت به مراسم اربعین شهدای هفدهم شهریور

دعوت به مراسم اربعین شهدای هفدهم شهریور

18 مهر 1357 علما و روحانیون تهران با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کردند که روز 24 مهر همزمان با چهلم شهدای 17 شهریور تهران و سالگرد فقدان آیت‌الله مصطفی خمینی، در سراسر کشور تعطیل و عزای عمومی خواهد بود. همچنین در شرایطی که مردم در سراسر ایران با انجام تظاهرات و راهپیمایی، و اداره‌های دولتی و بازارها با انجام اعتصاب، نفرت خود را از حکومت پهلوی اعلام می‌کردند

بیانات امام خمینی(ره) علیه آمریکا

بیانات امام خمینی(ره) علیه آمریکا

روز 17 مهر 1357 امام خمینی(ره) در جمع دانشجویان و ایرانیان مقیم فرانسه طی سخنانی فرمودند: «حرفمان از اول تا حالا این بوده که ما یک مملکتی داریم برای خودمان می‌خواهیم. ما نمی‌خواهیم آمریکا سرپرست ما باشد. ما نمی‌خواهیم همه منافع این ملت را آمریکا ببرد...

حمایت انگلیس از حکومت پهلوی

حمایت انگلیس از حکومت پهلوی

وزیران امور خارجه انگلیس و آمریکا، 16 مهر 1357 با امیر خسرو افشار، وزیر امور خارجه حکومت پهلوی به طور جداگانه ملاقات کرده و حمایت خود را از این حکومت در برابر انقلاب اسلامی مردم ایران اعلام کردند. دیوید اوئن، وزیر خارجه انگلیس در این دیدار تصریح کرد...

اعتصاب سراسری و بی‌سابقه

اعتصاب سراسری و بی‌سابقه

15 مهر 1357 سراسر ایران در اعتصاب و تعطیلی بود. مدارس، دانشگاهها، وزارتخانه‌ها، اداره‌ها و سازمانهای دولتی یا کاملاً تعطیل بودند و یا در تعدادی از آنها که کارمندان قلیلی حضور داشتند، از انجام کار خودداری می‌کردند. این اعتصاب سراسری که قرار شده بود روز بعد با وسعت بیشتری ادامه یابد،

اعلامیه مراجع و علما علیه عراق و کویت

اعلامیه مراجع و علما علیه عراق و کویت

روز 14 مهر 1357 در حالی که تظاهرات سراسری مردم ایران علیه دولتهای وقت عراق و کویت به خاطر مواضع خصمانه‌شان در برابر امام خمینی (ره) ادامه داشت، مراجع بزرگ از جمله آیات عظام مرعشی نجفی و گلپایگانی و همچنین جمعی از روحانیون برجسته در اعلامیه‌هایی جداگانه اقدام عراق و کویت را مصداق سلب آزادی و توهین به ملت ایران خوانده، آن را محکوم کردند

خشم مردم علیه محدویت‌های ایجاد شده برای امام (ره)

خشم مردم علیه محدویت‌های ایجاد شده برای امام (ره)

در اعتراض به محدودیتهای ایجاد شده برای امام خمینی (ره) از سوی حکومت‌های وقت عراق و کویت، بازار قم و تهران 13 مهر 1357 تعطیل شدند. همچنین به همین مناسبت از روز 15 مهر بازار و کسبه تهران دست به یک اعتصاب سراسری خواهند زد.

اعترافات سفیر آمریکا در تهران

اعترافات سفیر آمریکا در تهران

در حالی که موج تظاهرات و ناآرامی اکثر شهرهای ایران را در بر گرفته و دامنه اعتصاب در اداره‌های دولتی، صنایع و کارخانه‌ها هر روز گسترش بیشتری می‌یافت، 12 مهر 1357 ویلیام سولیوان، سفیر آمریکا در تهران، طی گزارشی به وزارت امور خارجه کشورش تصریح کرد:

گسترش تظاهرات سراسری علیه حکومت پهلوی

گسترش تظاهرات سراسری علیه حکومت پهلوی

روز 11 مهر 1357 شهرهای ایلام، کاشان، مراغه، سمنان، دزفول، آمل، ارسنجان، شاهی، همدان، فیروزآباد فارس، نجف‌آباد، بوکان، مهاباد، بافت و سقز شاهد تظاهرات گسترده مردم علیه حکومت پهلوی بودند. تظاهرات و راهپیماییهای این روز شهرهای ایران نسبت به روزهای گذشته از گستردگی بیشتری برخوردار بود و در چندین شهر، از جمله کرمانشاه، مهاباد و بوکان عده‌ای از مردم به شهادت رسیدند

درخواست ساواک برای تشدید محاصره بیت امام خمینی(ره) در نجف

درخواست ساواک برای تشدید محاصره بیت امام خمینی(ره) در نجف

روز 10 مهر 1357 تیمسار محمدعلی کاوه، معاون اطلاعات خارجی ساواک راهی بغداد شد تا دستگاه اطلاعاتی آن کشور را به تشدید محاصره امنیتی منزل امام خمینی(ره) متقاعد سازد. اما سعدون شاکر، رئیس سازمان اطلاعات و امنیت عراق این اقدام را بی‌ثمر دانست و گفت: «من صریحاً با او حرف زدم و او هم صریحاً جواب داد. او گفت که هیچ‌وقت از نظریات خود عدول و نزول نخواهد کرد

دستور ساواک برای بازداشت امام خمینی(ره)

دستور ساواک برای بازداشت امام خمینی(ره)

روز نهم مهر 1357 ساواک مرکز، طی بخشنامه‌ای به مراکز ساواک در خوزستان، کرمانشاه، فارس و هرمزگان اعلام کرد که در صورت ورود رهبر انقلاب از مرزهای زمینی، ایشان را دستگیر و با هواپیما یا بالگرد نظامی به تهران انتقال دهند. همچنین نامه مشابهی با امضای سپهبد مقدم، رئیس ساواک برای رئیس ستاد ارتش ارسال گردید. مقدم در این نامه نوشت:

اعلام انحلال حزب رستاخیز

اعلام انحلال حزب رستاخیز

روز هشتم مهر 1357 حزب رستاخیز انحلال خود را اعلام کرد. این انحلال از طرف کمیته منتخب هیأت اجرایی حزب اعلام شد. دکتر جواد سعید، دبیرکل حزب رستاخیز نیز از مقام خود استعفا کرد. وی پس از گزارشی که درباره وضعیت حزب داد متذکر شد که دیگر لزومی به ادامه کار خود به عنوان دبیرکل نمی‌بیند. از سوی دیگر محمدرضا پهلوی در خاطرات خود شریف امامی نخست‌وزیر را عامل انحلال حزب رستاخیز معرفی کرد

اعتراف سفیر پهلوی به نفوذ کلام امام خمینی(ره)

اعتراف سفیر پهلوی به نفوذ کلام امام خمینی(ره)

روز هفتم مهر 1357 فریدون هویدا، سفیر حکومت پهلوی در سازمان ملل اعتراف کرد: «همه در تهران به فلج فکری دچار شده‌اند، فکر هیچ کس کار نمی‌کند. فقدان قوه ابتکار در تصمیم‌گیریهای مقامات تهران مشهود است... تنها کسی که بین مردم نفوذ کلام بالایی دارد، شخص [آیت‌الله] خمینی است.» از سوی دیگر پارسونز، سفیر انگلیس در تهران نیز در خاطرات این روز خود نوشت:

اربعین قربانیان فاجعه سینما رکس

اربعین قربانیان فاجعه سینما رکس

به مناسبت چهلمین روز فاجعه سینما ‌رکس آبادان، ‌ششم مهر 1357 مراسم عزاداری گسترده‌ای در آبادان برگزار شد. در این مراسم علاوه بر بازماندگان قربانیان حادثه، هزاران نفر از مردم شهر نیز شرکت کردند. از طرف فرمانداری نظامی آبادان اقدامات شدید امنیتی برای جلوگیری از وقوع هرگونه حادثه احتمالی به عمل آمد و خیابانها، معابر و میادین شهر در کنترل سربازان فرمانداری نظامی و پلیس قرار داشت.

اعتراض روحانیت و حوزه علمیه قم به حکومت بعث عراق

اعتراض روحانیت و حوزه علمیه قم به حکومت بعث عراق

روز پنجم مهر 1357 جمعی از روحانیون تهران با انتشار اعلامیه مشترکی ضمن اعتراض به اقدام حکومت بعث عراق در محاصره خانه امام خمینی(ره) در نجف، تاکید کردند: «در اعتراض به این اسائه ادب، روز یکشنبه نهم مهرماه را تعطیل عمومی اعلام می‌کنیم.»

آزادی اعطایی پهلوی دوم از ادعا تا واقعیت

آزادی اعطایی پهلوی دوم از ادعا تا واقعیت

روزنامه گاردین، چاپ لندن، در شماره چهارم مهر 1357 در مقاله‌ای آورد که «شاه در زمینه واژه آزادی لغت‌نامه مخصوص به خود دارد. او مدعی است به مردم آزادی سیاسی داده، ولی در 12 شهر حکومت نظامی برقرار کرده، به هر قیمتی می‌خواهد حکومت خود را حفظ کند و حتی در تلاش است شرایط لازم را برای سلطنت فرزندش فراهم سازد... !»

گسترش موج اعتصاب

گسترش موج اعتصاب

در ادامه گسترش موج اعتصاب کارخانه‌ها، اداره‌ها و سازمانهای دولتی علیه حکومت پهلوی، امروز سوم مهر 1357 کارگران تأسیسات تولیدی خوزستان و همچنین کارگران پایانه‌های بارگیری خارک دست از کار کشیدند. صدها نفر از کارگران برق کرمان و کارگران کشت و صنعت شوشتر نیز تهدید کردند به شبکه اعتصابیون می‌پیوندند.

پهلوی دوم منتظر کمک‌های غرب است

پهلوی دوم منتظر کمک‌های غرب است

نشریه فرانسوی زبان «اکسپرس» در شماره دوم مهر 1357 نوشت: «از آنجا که پادشاهان بسیار از خود راضی هستند سرنوشت هم برای آنان بسیار سخت رقم زده می‌شود. امروز نیز یکی از آخرین پادشاهان جهان شاهد از دست رفتن تدریجی شخصیتی است که دلش می‌خواست برایش جاودانه باشد.» به نوشته اکسپرس «محمدرضا پهلوی، شاهنشاه ایران، خود را جانشین تاج و تخت کوروش که 25 قرن پیش امپراتوری ایران را بنا نهاد، می‌داند.

مدارس، کانونهای تظاهرات علیه حکومت پهلوی

مدارس، کانونهای تظاهرات علیه حکومت پهلوی

روز اول مهر 1357 و در اولین روز پاییز، درهای تمامی مدارس کشور به روی دانش‌آموزان گشوده شد. دولت حکومت پهلوی تصور می‌کرد که با باز شدن مدارس و مراکز آموزشی، جوانان از خیابانها جمع خواهند شد و به این ترتیب دست و پاگیرترین بخش مقابله‌ها از صحنه حذف می‌شوند. اما روز اول مهر، باطل بودن این خیال، آشکار گردید. دانش‌آموزان که تعدادشان 10 میلیون نفر اعلام شده بود،

31 شهریور

اعلام حمایت مجدد انگلیس از حکومت پهلوی

اعلام حمایت مجدد انگلیس از حکومت پهلوی

روز 31 شهریور 1357 آنتونی پارسونز، سفیر انگلیس، در ملاقات با محمدرضا پهلوی بار دیگر حمایت دولت خود از اقدامات حکومت پهلوی را مورد تأکید قرار داد. این دومین دیدار پارسونز با شاه طی شش روز بود. در 25 شهریور نیز وی حمایت دولت خود از شاه را به وی ابلاغ کرد که مورد اعتراض بعضی از نمایندگان پارلمان انگلیس قرار گرفت.

30 شهریور

محمدرضا پهلوی: محاکمه هویدا تفاوتی با محاکمه کل حکومت ندارد

محمدرضا پهلوی: محاکمه هویدا تفاوتی با محاکمه کل حکومت ندارد

روز 30 شهریور 1357 امیر خسرو افشار، وزیر خارجه حکومت پهلوی گفت: «امیر عباس هویدا در موقعیت بسیار وخیمی قرار گرفته، زیرا بعضی از علما اعلام کرده‌اند که هویدا باید به خاطر سوء مدیریتش محاکمه شود.» وی که این سخنان را در لندن و در جلسه‌ای با حضور پرویز راجی، سفیر حکومت پهلوی در انگلیس می‌گفت، افزود:

29 شهریور

رئیس هیأت نمایندگی اشغالگران فلسطین، مقام سفیری داشت

رئیس هیأت نمایندگی اشغالگران فلسطین، مقام سفیری داشت

روز 29 شهریور 1358 یوری لوبرانی، سفیر سابق اشغالگران فلسطین در ایران گفت: «اسرائیل به دلیل قطع روابطش با ایرانِ پس از انقلاب زیان سنگینی دیده است.» وی افزود: «ما روابط دیپلماتیک با ایران نداشتیم، ولی هیأت نمایندگی سیاسی اسرائیل در ایران از مهم‌ترین هیأت‌هایی بود که رئیس آن مقام سفیری داشت.»

28 شهریور

پاسخ امام خمینی(ره) به اعلام حمایت یاسر عرفات

پاسخ امام خمینی(ره) به اعلام حمایت یاسر عرفات

روز 27 شهریور 1357 امام خمینی(ره) در پاسخ به اعلام حمایت یاسر عرفات، رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین از انقلاب اسلامی مردم ایران، طی پیامی خطاب به وی فرمودند: «ما در قضیه فلسطین همیشه مخالف با شاه و اسرائیل و پشتیبانان آنان بوده و با شما همصدا بوده‌ایم و مظالم اسرائیل را به ملت‌ها رسانده‌ایم.» امام در ادامه از یاسر عرفات خواستند:

27 شهریور

انتشار پیام امام خمینی(ره) درباره زلزله طبس

انتشار پیام امام خمینی(ره) درباره زلزله طبس

روز 27 شهریور 1357 امام خمینی(ره) در پیامی به مناسبت حادثه زلزله طبس و تلاشهای تبلیغاتی حکومت پهلوی خاطرنشان کردند: «آنهایی که هزاران نفر از بهترین فرزندان ما را قتل عام کرده و ملتی را به عزا نشانده‌اند امروز برای انحراف افکار عمومی، برای زلزله‌زدگان اشک تمساح می‌ریزند و عزای ملی اعلام می‌کنند.» امام در این پیام با اشاره به خسارات زلزله طبس تاکید کردند:

26 شهریور

تشبیه نمایندگان مجلس حکومت پهلوی به مستشاران آمریکایی

تشبیه نمایندگان مجلس حکومت پهلوی به مستشاران آمریکایی

روز 26 شهریور 1357 آیت‌الله محمد صدوقی، روحانی برجسته یزد با صدور اعلامیه‌ای، ضمن اشاره به نمایش رای اعتماد نمایندگان مجلس حکومت پهلوی به کابینه شریف امامی، تاکید کرد: «ملت ایران این خیمه شب بازیها را به ریشخند می‌گیرد.» در این اعلامیه آمده بود: «کابینه جدید، ابتدا قبل از هرگونه اقدامی با کشتن هزاران نفر بی‌گناه، جهنم سوزانی به وجود آورد که پیام‌آور سیاست آشتی ملی آنان باشد!»

25 شهریور

رای اعتماد مجلس حکومت پهلوی به کابینه شریف امامی

رای اعتماد مجلس حکومت پهلوی به کابینه شریف امامی

روز 25 شهریور 1357 مجلس شورای حکومت پهلوی به شریف امامی، نخست‌وزیر و کابینه‌اش رای اعتماد داد. شریف امامی در جمع نمایندگان مجلس به توجیه عملکرد دولت خود در برقراری حکومت نظامی در تهران و چند شهر و کشتار 17 شهریور پرداخت و تظاهرکنندگان تهران و شهرستانها را مارکسیست خواند!

...

114

...