انقلاب اسلامی

مقالات

طهران در عصر مشروطه

طهران در عصر مشروطه آقاي سيد عبدالله انوار متولد 1303 كه 23 سال از عمر خود را در كتابخانه ملي گذرانده شناخت خوبي از تاريخچه شهر تهران مقارن با انقلاب مشروطيت دارد. وي كه در تأليف ده جلد از لغت‌نامه دهخدا مشاركت داشته و در زمينه وضعيت نسخ خطي و نسخه‌شناسي دوره مشروطه ترجمه‌ها و تحشيه‌هاي فراواني دارد، در گفت‌و‌گوئي به تشريح وضعيت تهران در عصر مشروطه پرداخت. با هم اين مصاحبه را مي‌خوانيم. ● شهر تهران مقارن با زمان مشروطيت چه...

روحاني‌ستيزي رضاخان

روحاني‌ستيزي رضاخان ديويد ويليامسن كاردار وقت آمريكا در تهران در تاريخ دوم مه 1929/12 ارديبهشت 1308 طي گزارشي به دولت متبوع خود به روند روحانيت‌ستيزي رضاخان در ايران اشاره كرده است. در اين گزارش چنين مي‌خوانيم: «احتراماً به اطلاع مي‌‌رساند كه اوضاع سياسي داخلي در ماه گذشته بسيار آرام بود... شاه دارد همچنان به جنگ خاموش ولي مؤثرش بر ضد قشر روحاني ادامه مي‌دهد. روش او ساده‌ترين روش است. ملاها يا دراويشِ با نفوذ را پنهاني بازداشت...

روز نفرت‌انگیز من

روز نفرت‌انگیز من مجید مهران دیپلمات بازنشسته رژیم شاه در خاطرات خود به یکی از روزهای نفرت‌انگیز فعالیت دیپلماتیک خود اشاره می‌کند. مهران که زمانی کاردار ایران در بغداد بوده می‌نویسد: زمانی که در بغداد کاردار بودم یکبار تلگرافی از طرف وزارت امور خارجه به این مضمون رسید: «به نحوی حرکت نمایید که شنبه آینده ساعت 10 صبح به پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر شرفياب شويد...» ابتدا نمی‌دانستم موضوع از چه قرار است. وقتی به کاخ...

فرمان استالين براي تشكيل فرقه دمكرات در ايران

فرمان استالين براي تشكيل فرقه دمكرات در ايران دستور استالين براي تشكيل فرقه تجزيه طلب موسوم به دموكرات در استانهاي آذربايجان و كردستان از محكم ترين دلايلي است كه نشان مي دهد برپايي فرقه هاي دمكرات در استانهاي مذكور در سالهاي مياني دهه 1320 آنگونه كه بانيان آن ادعا مي كنند يك پديده خودجوش نبوده و ريشه در اراده برون مرزي داشته است . همان گونه كه در متن دستور استالين قابل رويت است ، هدف كرملين از تشكيل آن فرقه، تجزيه آذربايجان عزيز...

وهن فرهنگ و هنر ایران توسط ملکه

وهن فرهنگ و هنر ایران توسط ملکه یکی از جشنهایی که در عصر پهلوی دوم در شیراز برگزار شد و به منزله توهین به فرهنگ و اعتقادات جامعه ایران بود، «جشن هنر شیراز» نام داشت. فرح پهلوی درباره این که فکر برپایی جشن هنر شیراز از کجا آمده است می‌گوید: «حقیقت این است که جرقه‌ برگزاری این جشنها اول در مغز مادرم زده شده بود. مادرم یک روز به اتفاق خاله‌ باجی و عده‌ای از دوستانش به سفر شیراز می‌رود و در ضمن مسافرت یک شب به رستورانی در مقابل...

معرفي کتاب خاطرات شاپور بختيار

معرفي کتاب خاطرات شاپور بختيار كتاب«خاطرات شاپور بختيار» (آخرين نخست وزير رژيم پهلوي) در سال 1380 توسط انتشارات « نشر زيبا» در ايران به چاپ رسيد. اين خاطرات در اسفند ماه 1362 در پاريس توسط آقاي صدقي(يكي از دست اندركاران طرح تاريخ شفاهي ايران وابسته به مركز مطالعات خاورميانه دانشگاه هاروارد) ضبط شد ، اما پس از 18 سال براي اولين بار در ايران عرضه مي شود. ناشر ايراني در مقدمه خود اعلام مي دارد به جاي «كلمات و واژه هاي سخيف و به دور از...

بازنگری وضع مطبوعات در عصر پهلوی دوم

بازنگری وضع مطبوعات در عصر پهلوی دوم مطبوعات در جامعه از جایگاه خاصی برخوردارند و ممکن است دگرگونیهای عظیمی در جامعه به وجود آورند. آنچه حیات و پویایی جامعه‌ای را تضمین می‌کند، حضور مطبوعاتی است که روح تحرک و تکامل را در کالبد جامعه می‌دمد. مطبوعات موجب رشد و شکوفایی افراد و جامعه می‌گردد و ممکن است انسانهایی را تعلیم دهد که آیندة جوامع را از هر حیث تضمین نماید. مطبوعات اعضای جامعه را از حقایق جهان هستی، وقایع جهان پیرامون،...

طرح ربودن هواپيماي حامل امام خميني

طرح ربودن هواپيماي حامل امام خميني در 2 بهمن 1357 هارولد براون گزارش داد كه هايزر، گفته است كه بختيار براي روياروئي با آيت‌الله خميني به هنگام تلاش او براي بازگشت به ايران، آمادگي دارد. هواپيماي او بروي آسمان ربوده شده و خود او دستگير خواهد شد. مساله اين بود كه آيا ما حاضريم بختيار را براي به عهده گرفتن اين اقدام و قاطع كردن تصميمش به منظور اجراي اين عمل، تشويق كنيم يا نه. اين موضوع طي دو روز بعدي ميان سايروس ‌ونس، هارولد براون، و...

تقويم شاهنشاهي!

تقويم شاهنشاهي! يكي از نقاط فرعونيت رژيم پهلوي را مي‌توان در سال 1354 مشاهده كرد، زماني كه رژيم درصدد برآمد تا با پيامبر بزرگ اسلام رسماً به معارضه برخيزد و به محو مؤثرترين تجلي فرهنگ اسلامي مبادرت نمايد. تصور شاه اين بود كه اگر پايگاههاي معنوي اسلامي را از اذهان خارج سازد بر همه قدرتهاي مقاوم مسلط شده و نهضتي با عنوان اسلامي به وجود نخواهد آمد. او دقيقاً از پيامهاي مؤثر امام‌ خميني در كوبيدن جشنهاي شاهنشاهي آگاهي يافته بود و...

تقويم شاهنشاهي!

تقويم شاهنشاهي! يكي از نقاط فرعونيت رژيم پهلوي را مي‌توان در سال 1354 مشاهده كرد، زماني كه رژيم درصدد برآمد تا با پيامبر بزرگ اسلام رسماً به معارضه برخيزد و به محو مؤثرترين تجلي فرهنگ اسلامي مبادرت نمايد. تصور شاه اين بود كه اگر پايگاههاي معنوي اسلامي را از اذهان خارج سازد بر همه قدرتهاي مقاوم مسلط شده و نهضتي با عنوان اسلامي به وجود نخواهد آمد. او دقيقاً از پيامهاي مؤثر امام‌ خميني در كوبيدن جشنهاي شاهنشاهي آگاهي يافته بود و...

رئيس مجلس ، قاچاقي مواد مخدر !

رئيس مجلس ، قاچاقي مواد مخدر ! از رضا حکمت فرزند حسام الدين شيرازي در تاريخ ايران با القابي چون « سردار فاخر » يا « فاخرالسلطنه » ياد مي شود . او در سال 1269ش در تهران ديده به جهان گشود. تحصيلات اوليه و مقدماتي خود را در مدرسه علميه تهران كه تحت مديريت مخبرالسلطنه هدايت بود به پايان برد. سپس به شيراز رفت و در محضر اساتيدي چون حكيم الهي به فرا گرفتن ادبيات فارسي و عربي پرداخت. او زبان فرانسه را نيز در ايران آموخت و در اوان مشروطيت به...

شاه: همه منتقدان را در توالت بيندازيد!

شاه: همه منتقدان را در توالت بيندازيد! حسين خطيبي رئيس جمعيت شير و خورشيد در خاطراتش مي‌نويسد: در اين اواخر اگر كسي درباره پدرش [رضا شاه] و لياقت و كارداني او سخني مي‌گفت مورد پسند او واقع نمي‌شد. به خاطر دارم يك روز در سلام خاص كه فقط هيأت رئيسه دو مجلس بودند، شاه با اشاره‌اي ابلغ از تصريح گفت: درست است كه پدرم خيلي به مملكت خدمت كرد ولي دوره سلطنت او كوتاه بود و آنچه شده است در دوره سلطنت من است. كم‌كم كار به جايي رسيد كه هيچ‌كس...

تخريب مسجد براي نصب مجسمه رضاخان!

تخريب مسجد براي نصب مجسمه رضاخان! مبارزه استعمارگران با اعتقادات و باورهاي مذهبي و دور نمودن مردم از تعاليم الهي و بندگي باريتعالي سابقه ديرينه دارد و در جهان اسلام اين پديده از شدت وحّدت بيشتري برخوردار است . زيرا مسلمانان به راحتي از باورها و مناسك مذهبي خود دست نميكشيدند و ايمان به خدا بنيان مرصوصي براي ايستادگي و پايداري در مقابل جور ظالمان و مكر شيطانصفتان محسوب ميشد. به همين دليل ستمپيشگان و مستكبران بينالمللي و...

مكالمه اشرف و طوفانيان

مكالمه اشرف و طوفانيان با هر سند تازه‌اي كه به دست مي آيد گوشه‌اي از غارتها و چپاولهاي رژيم پهلوي فاش مي‌شود. متن مكالمات اشرف خواهر شاه خائن با ارتشبد طوفانيان كارگزار شاه كه به عنوان مأمور خريد اسلحه، مأمور اخاذي و رشوه‌گيري از كمپاني‌هاي مختلف و سرازير كردن آن به جيب شاه و خانواده او بود يكي از همين سندها است. اين متن نشان مي‌دهد كه چگونه اين دزدان حتي به خود هم رحم نمي‌كردند و سهم يكديگر را نيز به يغما مي‌بردند. در اين...

لرد كرزن: ايران بايد تقسيم شود!

لرد كرزن: ايران بايد تقسيم شود! لرد جرج كرزن نايب‌السلطنه هندوستان كه خود يكي از منتقدان به نام قرارداد 1957 و سياست سر ادوارد گري بود يكي از اولين كساني به شمار مي‌آيد كه فكر تقسيم ايران را به مناطق نفوذ دو قدرت براي حل قسمتي از اختلافات موجود عنوان كرد. كرزن در سال 1898 در كتاب خود نوشت: «برتري و تسلط نفوذ روسيه در شمال ايران بايد با تفوق و تسلط بريتانيا در جنوب كشور ايران در حال تعادل و توازن باشد. الزامي وجود ندارد كه به تقسيم...

معرفي کتاب «معماي هويدا»

معرفي کتاب «معماي هويدا» كتاب«معماي هويدا» نوشته عباس ميلاني در 576 صفحه و توسط نشر آتيه به چاپ رسيده است . اين كتاب در باره زندگي اميرعباس هويدا از نخست وزيران رژيم شاه به رشته تحرير درآمده است . اميرعباس هويدا در زمستان سال 1298 به دنيا آمد. پدرش حبيب‌الله به سبب ارادت زيادي كه به عباس افندي رهبر بهائيان داشت با اجازه شوقي افندي نام «عباس» را بر وي گذاشت. حبيب‌الله‌خان يكي از نويسندگان روزنامه «رعد» به مدير مسئولي...

يك خاطره

يك خاطره راست بگو روزي چند نفر را ميكشي ؟ در سالهاي اول انقلاب اسلامي ، هيات هايي از طرف جمهوري اسلامي ايران براي تبيين انقلاب و تشريح دستاوردهاي آن به كشورهاي مختلف جهان سفر مي كردند . در اين سفرها كه معمولا در ايام دهه مباركه فجر صورت ميگرفت چهره هاي سياسي يا فرهنگي از ارگانها ، نهادها يا وزارتخانه هاي مختلف با برنامه ريزي وزارت امور خارجه ماموريت مي يافتند و هريك به دو يا سه كشور ميرفتند . آنان در اين سفرها علاوه بر تماس با...

اهميت اسناد تاريخي

اهميت اسناد تاريخي لغت‌نامه دهخدا سند را تكيه‌گاه و فرهنگ مشيري آن را چيزي كه قابل اعتماد و مدرك مستند باشد، مي‌داند. در فرهنگ معين، سند نوشته‌اي كه قابل استناد بوده و مهر و امضاي قاضي و حكم و فرمان پادشاهي و چك و دسته‌نوشته و مكتوبي كه بدان اختيار شغل و ملكي را به كسي بدهند تعريف شده است. در اصطلاح فقه اسلامي، روايت يك حديث را سند مي‌گويند . از ديدگاه مدني، در تعريف ماده 1284 آمده است: سند عبارت از هر نوشته‌اي است كه در مقام...

غرب زدگي ، ريشه کشف حجاب

غرب زدگي ، ريشه کشف حجاب نخستين برخورد نوگرايان ايراني با آداب و رسوم غربي در كنار استفاده از صنعت و تكنولوژي پيشرفته غرب در ايران معاصر از دوران فتحعليشاه قاجار آغاز شد. شكستهاي نظامي ايران از روسيه و انعقاد قراردادهاي گلستان (1228 ق) و تركمانچاي (1244 ق) دربار ايران را متوجه عقب ماندگي كشور كرد و درصدد برآمد برخي از شيوه‎هاي غربي را در امور نظامي و آنگاه سيستم اداري و آموزشي وارد كند. آمد و رفتهاي هيأتهاي غربي خصوصاً فرانسويان،...

رمز سفير شدن من در تهران

رمز سفير شدن من در تهران «ويليام سوليوان» ‌آخرين سفير آمريكا در تهران، در 20 فروردين 1356 به عنوان سفير آمريكا در تهران تعيين شد. در 18 خرداد آن سال وارد تهران شد، در 20 خرداد استوار‌نامه خود را به شاه تقديم كرد و حدود 2 ماه پس از پيروزي انقلاب اسلامي در 17 فروردين سال 1358، تهران را به قصد كشورش ترك كرد. سوليوان در كشاكش حوادث انقلاب اسلامي، در ايران بوده و خاطرات خود را در كتابي تحت عنوان «مأموريت در ايران» به رشته تحرير درآورده و در...

تمارض براي فرار

تمارض براي فرار يكي از روديدادهاي مهم دوره حكومت پهلوي اول، ماجراي فريب خوردن رضاشاه و فرار حيرت‌انگيز رئيس شهرباني وي سرلشكر محمد حسين آيرم از كشور بود. فراري كه به گفته برخي مورخين، رضاخان را تا زمان مرگش آزار مي‌داد. آيرم خان كه بخشي از پرونده سياه دوران حاكميت رضا‌شاه پهلوي را به خود اختصاص داده است دست‌پرورده خود وي بود و رضاخان مغلوب كسي شد كه خود، او را براي ايجاد اختناق و رعب و وحشت در كشور و سركوب مردم، رشد داده...

صدرالاشراف: همسرم از غصه كشف حجاب، مُرد

صدرالاشراف: همسرم از غصه كشف حجاب، مُرد زماني كه رضا شاه، بي‌حجابي را علني و رسمي كرد، كابينه محمود جم عهده‌دار زمام امور بود. در اين كابينه محسن صدر (صدرالاشراف) وزارت عدليه را عهده‌دار بود. وي سالها بعد، خاطرات خود را در كتابي تحت عنوان «خاطرات صدرالاشراف» انتشار داد. بخشي از اين خاطرات، مربوط به اولين جلسات كشف حجاب در 1314 است كه تاثرآور و عبرت‌انگيز مي‌نمايد. با هم مي‌خوانيم: ...شاه براي اين كه مردم عادت كنند امر كرد...

5 خاطره از 5 دبيركل

5 خاطره از 5 دبيركل سازمان ملل تاكنون 8 دبير كل به خود ديده است كه به ترتيب عبارتند از تريگولي (از نروژ)، داگ هامر شولد (از سوئد)، اوتانت (از برمه)، كورت والدهايم (از اتريش)، خاوير پرز دكوئه يار (از پرو)، پطروس غالي (از مصر)، كوفي عنان (از غنا) و بان كي مون (از كره جنوبي). هر يك از اين 8 نفر، خاطرات فراواني از مناطق بحراني جهان طي سالهاي دبيركلي خويش دارند. بعضي از اين خاطرات در ارتباط با تحولات تاريخي ايران مي‌باشد كه به نوبه خود خواندني...

بچه‌هايم را آتش خواهم زد...

بچه‌هايم را آتش خواهم زد... محمدرضا پهلوي توجه بيش از حدي به ارتش داشت. لذا بيشتر از هر جا سرمايه‌هاي كشور را مصروف ارتش مي‌ساخت. طبق اسناد موجود، ارتش يكي از جاهايي بود كه حيف و ميل‌ها و سوء استفاده‌هاي نجومي در آن فراوان بود. البته در ميان دست‌ ا‌ندر كاران ارتش بودند افرادي كه با سوء استفاده سودجويان مخالفت مي‌كردند و پرواضح است كه مخالفتهاي آنها تبعاتي چون زندان و اخراج از ارتش را نيز، در پي داشت. سرهنگ لطيف بيگلري افسر...

انگليس در پس فتنه مرگ اميركبير

انگليس در پس فتنه مرگ اميركبير ماه دي سالگرد شهادت ميزا تقي خان اميركبير صدراعظم دلسوز و با كفايت ايران است . به اين مناسبت مقاله حاضر خدمات آن بزرگوار را در مدت زمان كوتاه صدارتش در ايران به اجمال مورد بررسي قرار داده است . در طول تاريخ همواره افرادي بوده‌اند كه مستبدانه همه چيز را براي خود خواسته‌اند. در نگاهي وسيعتر، دولت‌ها و حكومت‌هاي استعماري و استبدادي وجود داشته‌اند كه به چپاول و غارت دولت‌هاي ديگر و ضعيفتر...

از درون زندانهاي انگليس

از درون زندانهاي انگليس كوروش فولادي جوان 16 ساله ايراني كه در سال 1358 به بهانه‌اي واهي در لندن دستگير شد و طي 10 سال انواع شكنجه‌هاي موحش مأموران انگليسي را تجربه كرد، بهترين گواه بر ماهيت زندانهاي انگليس است. زندانهايي كه سياه چالهاي مخوف قرون وسطاي اروپا را تداعي مي‌كند. فولادي در 16 سالگي بي‌دليل در لندن دستگير شد و در 26 سالگي در حالي كه چهره‌اش، او را 40 ساله نشان مي‌داد از زندان آزاد شد و در 19 شهريور سال 1368 وارد تهران شد....

معرفي کتاب «پرنده نوپرواز »

معرفي کتاب «پرنده نوپرواز » كتاب «پرنده نوپرواز» كه حاصل گفت‌وگو با يكي از افراد شركت كننده در مبارزه مسلحانه آمل مي باشد به قصد تحريف واقعيتهاي سياسي، فرهنگي و اجتماعي سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي نگاشته شده واگر اندكي دقت و تأمل در مطالعه آن صورت گيرد، گذشته از عيان شدن جعليات آن، مي‌توان آثار و تبعات بيگانگي از فرهنگ ملي و ديني و فاصله‌گيري از جامعه خود را در سرنوشت اتحاديه كمونيستهاي ايران، بة روشني مشاهده...

اعتراف به يك حقانيت...

اعتراف به يك حقانيت... شوراي امنيت براي توقف جنگ تحميلي هشت قطعنامه (479، 552، 540، 582، 588، 598، 619) را تصويب كرد. قطعنامه 598 نه‌ ماه و نيم پس از آخرين قطعنامه (588) به تصويب رسيد. در مورد قطعنامه 598 نكته حائز اهميت اين بود كه پيش‌نويس آن از سوي 5 عضو دائمي شوراي امنيت تهيه شده بود و آنها مشتركاً اين پيش‌نويس را به شوراي امنيت تسليم كرده بودند. شوراي امنيت در اين فاصله به مشورتهاي فشرده خود براي تنظيم پيش‌نويسي كه حاوي فصل مشترك نظريات دو...

جعل سند، آفت تاريخ‌نگاري

جعل سند، آفت تاريخ‌نگاري نگارش تاريخ مشروطيت، همچون بسياري از مقاطع تاريخ ايران، از تحريف و وارونه‌سازي واقعيات مصون نمانده و به شكلهاي گوناگون تحريف شده است. تحريف (به معناي عامّ لفظ)، در دوران اخير به سه گونه صورت گرفته است: 1. كتمان و پوشاندن حقايق؛ حقايق كتمان شده است. 2. وارونه‌سازي حقايق؛ حقايق به شكل وارونه مطرح شده است. 3. جعل اسناد و مدارك تاريخي؛ كه موضوع بحث امروز بنده را تشكيل مي‌دهد. جز اينها، البته ما، «سرقتِ»...

اسلام‌ستيزي در عصر پهلوي دوم

اسلام‌ستيزي در عصر پهلوي دوم يکي از مظاهر اسلام زدايي دوره پهلوي، تقويت روزافزون فرقه‌هاي ضاله و باطله و آيين‌هاي ساختگي بي‌پايه مي‌باشد. تقويت کليمي‌ها از جهت اقتصادي در دوره محمدرضا به جايي رسيده بود که مي‌‌توان گفت اقتصاد کشور را در قبضه قدرت کليمي‌ها قرار داده بود. حمايت‌هاي فراوان رژيم شاه از اين طايفه در ابعاد گوناگون، و روابط سياسي رژيم با دولت غاصب صهيونيستي مستقر در فلسطين اشغالي، عليرغم نفرت شديد ملت ايران...

1
2
3
4
...
88
89
90
91
92
93
94
...
114
115
116
117