انقلاب اسلامی

مقالات

ساواك : 90 درصد نمايندگان از رئيس مجلس ناراضيند

عبدالله رياضي در سال 1285 در اصفهان متولد شد. پدر وي ميرزاهاشم نام داشت. عبدالله از پنجسالگي به مكتب رفت تا با اصول قديم درس بخواند. وي تا خواندن سيوطي و شرح لمعه پيش رفت و با اينكه در سلك طلاب بود و با اصول قديم درس ميخواند ولي در آليانس يهوديان كه تمامي دروسش به زبان فرانسه بود رفته و دوره دوساله آن مدرسه را هم طي كرد و سپس در دبستان «گلبهار» دوره ابتدايي را به اتمام رساند . پس از آن دوره متوسطه را نيز در اصفهان گذراند و در سال 1301 به...

ثروت شاه از انظار مخفي بود

پرونده ذخاير شاه در خارج در حوزه‌هاي وسيع و گوناگوني گسترده بود از جمله نقدينه‌هاي سپرده، كشتي‌هاي نفتكش، ملك و زمين كه از بزرگترين رقم دارايي‌هاي او وپدرش بود. در همين رابطه است كه وقتي او مي‌گويد «من همه دارايي‌هاي شخصي‌ام را بخشيده‌ام يا دست كم 90% آن را» تا حدي حقيقت را مي‌گويد. در سال 1961 (1340ه.ش) كه بنياد پهلوي تاسيس يافت شاه مبلغي معادل 135 مليون دلار از دارايي‌هاي خود در داخل ايران را در اختيار اين بنياد گذاشت كه شامل سود...

پارسونز: به شاه گفتم هيچ اميدي به پيروزي در برابر مردم ندارد

آنتوني پارسونز آخرين سفير انگليس در ايران عصر پهلوي در خاطرات خود راجع به انقلاب اسلامي ايران به ديدار خداحافظي خود با شاه اشاره كرده چنين مي‌نويسد: در روز هشتم ژانويه براي خداحافظي نزد شاه رفتم. او را آرام و بي‌اعتنا به امور يافتم؛ چنان از حوادث سخن مي‌گفت كه گويا ديگر به او مربوط نمي‌شود. اين ملاقاتِ آخرين براي من تجربة بسيار هيجان‌انگيزي بود. پنج سال بود كه شاه را به خوبي مي‌شناختم و طي بحث‌هايي كه در جريانات چهار ماه...

سر كوچه یك جیپ ضد اطلاعات ایستاده!

گفتگو با دكتر فریدون سیامك نژاد یك روز مرخصی گرفته بودم و داشتم به خانه می رفتم. دیدم كه سر كوچه یك جیپ ضد اطلاعات ایستاده، رفتم داخل دیدم همه چیز را به هم ریخته اند. گفتم: «چه خبر است؟» گفتند: «دو نفر را در پادگان چهل دختر شاهرود دستگیر كرده اند و اسم شما را هم داده اند.» دكتر فریدون سیامك نژاد در گفتگو با مركز اسناد انقلاب اسلامی، در مورد سومین بار دستگیری خود می گوید: اوایل سال 1356 كه تظاهرات و اعتصاب در شهرهای مختلف به خصوص...

ساختار ارتش و ساواك و ناكارآمدي رژيم پهلوي

گفت وگو: مرتضي رسولي پور مروري بر آثار منتشره از سوي دكتر احسان نراقي، صاحب نظر علوم اجتماعي نشان مي‏دهد كه انديشه ‏هاي او برخاسته از نوعي عملگرايي در چهارچوب روشهاي غيرانقلابي است. او با توجه به اينكه با بسياري از شخصيت‏هاي درجه اول فرهنگي، سياسي و نظامي رژيم گذشته ارتباط و آشنايي نزديك داشت اطلاعات جالبي در سينة خود جاي داده كه آگاهي از آنها مي‏تواند براي علاقه ‏مندان رخدادهاي تاريخ معاصر مفيد باشد. □ به نظر...

روايتي تازه از اردشير زاهدي

سوليوان آخرين سفير آمريكا در ايران : اردشير زاهدي اميدوار بود با استفاده از نفوذ چند تن از روحانيون وابسته به دربار و كمك مالي و پشتيباني تجاري كه ثروت و دارائي خود را مديون رژيم پهلوي مي‌دانستند همراه با ياري نظاميان ستيزه‌جو، ائتلافي شبيه آنچه پدرش در 28 مرداد سال 1332 ايجاد كرده بود، سازمان دهد. زاهدي – پسر و پدر- دو چهره وابسته از رجال عصر پهلوي بودند. فضل الله زاهدي نظامي رضاخاني و نخست وزير كودتاي سد ضياء‌در سالهاي 1305 – 1306...

چه كسي در پس كودتاي رضاخان بود؟

در سالگرد کودتاي سوم اسفند مطبوعات از هر سو انگشت اتهام را به سوی بریتانیا نشانه رفتند و مستقیم و غیرمستقیم دستهای نهان و آشکار انگلیس را در پس کودتا نشان دادند. به دنبال این موضوع رضاخان برای لاپوشانی نقش بریتانیا در کودتا، خویشتن را مسبب اصلی آن اعلام کرد و هرگونه سخن گفتن در مورد کودتا و ماهیت آن را ممنوع ساخت و متخلفین را به مجازات شدید تهدید نمود. این سر پرسي لورين بود که به رضاخان آموخت با ریشه‌هاي کودتا چگونه برخورد کند و...

تلاش اميني براي نجات سلطنت

دكتر علي اميني پس از آنكه در تيرماه 1341 از نخست وزيري بركنار شد تا امير اسدالله علم به دستور شاه جايگزين وي گردد تا مدت زيادي مورد بغض رژيم پهلوي قرار داشت . به ويژه پس از قتل كندي و روي كار آمدن جانسون و سپس نيكسون در آمريكا به شدت كنترل مي شد و حتي ممنوع الخروج شده بود . پس از اوجگيري حركتهاي انقلابي و اسلامي براي درهم شكستن نظام شاهنشاهي بار ديگر دموكراتها به صحنه آمدند و زمينه براي فعاليت دوباره اميني فراهم شد . وي فعاليتهاي...

بزرگ‌ترین راهپیمایی دوران انقلاب اسلامی

پیام قیام امام حسین علیه‌السلام قرن‌هاست که هر ساله با آغاز ماه محرم، برای تمام آزادگان جهان تکرار می‌شود؛ همان‌گونه که این ماه در سال 1357ش در بحبوحه انقلاب اسلامی مردم ایران، جایگاه رویدادهای تعیین کننده شد. روز 19 آذر 1357 مصادف با تاسوعای حسینی (و روز جهانی حقوق بشر) بود. رهبران انقلاب برای برپایی راهپیمایی در این روز برنامه‌ریزی‌هایی کرده بودند. این راهپیمایی که در زمان دولت نظامی ازهاری صورت می‌گرفت، می‌توانست همه‌پرسی...

ماجرای اعدام نجف دریابندری

قاسم تبریزی تاریخ‌نگار و پژوهشگر در نشست بررسی محافل تاثیرگذار در حوزه کتاب در رژیم پهلوی تاسیس موسسه انتشاراتی فرانکلین در ایران را بخشی از پروژه فرهنگی دین‌زدایی آمریکا در ایران در سال‌های قبل از انقلاب عنوان کرد. به گزارش جهان به نقل از مهر، نشست بررسی محافل تاثیرگذار در حوزه کتاب در رژیم پهلوی با حضور جواد منصوری، عباس سلیمی نمین و قاسم تبریزی عصر روز سه شنبه 23 آبان در محل موزه عبرت ایران برگزار شد. در این مراسم قاسم...

ژاله خون شد

گروه شیدا که پایه هایش در سال ۱۳۵۳ در دانشکده هنرهای زیبا از طرف نگارنده ریخته شد، در سال ۱۳۵۴ در واحد موسیقی تولید رادیو زیر نظر جناب سایه تأسیس شد. این گروه به دنبال اصالت و فرهنگ ملی و آیینی تاریخ ایران بود ـ بعدها که شرایط داخلی ایران به هم ریخت و به جان و رگ مردم خون وطن پرستی بیشتر و آرمان های عدالت جویانه و استقلال طلبانه سرریز شد، خیل عظیمی از نیروهای خاموش که همانند آتش زیر خاکستر بودند، طغیان کردند و اعضای گروه شیدا و...

آزادی زندانیان سیاسی در آبان ۵۷ به روایت علایی و گرانپایه/ خواستند مردم را آرام کنند

تاریخ ایرانی: «به فرمان مطاع مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران به مناسبت بزرگداشت پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی و میلاد مسعود شاهنشاه آریامهر، ۴۵۱ تن از کسانی که به علت ارتکاب جرائم مختلف در دادگاه‌های نظامی محکومیت حاصل کرده‌اند مورد عفو ملوکانه قرار گرفتند. فرمان مطاع شاهنشاه جهت اجرا به زندان‌های کشور ابلاغ شد تا این محکومان را روز سوم آبان ماه از زندان آزاد کنند.» روزنامه‌ها خبر از آن می‌دادند که این...

شرح اسم (زندگی‌نامه آیت‌الله خامنه‌ای)

تاریخ ایرانی- مجید یوسفی: کتاب «شرح اسم» نوشتۀ هدایت‌الله بهبودی، اولین کتاب رسمی زندگی آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، مقام معظم رهبری است که از سوی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی منتشر شده و در محافل فرهنگی و سیاسی و نیز رسانه‌های داخلی و خارجی فارسی زبان، بازتاب‌هایی نیز به همراه داشته است. کتاب در ۲۲ فصل و در ۷۱۵ صفحه و دارای عکس‌هایی است که به روایت نویسنده آن تاکنون منتشر نشده است. نیای پدری و مادری نویسنده از نیای...

پاسخ‌ همایون کاتوزیان به پرسش‌های تاریخ ایرانی: تقی‌زاده فراماسون بود

تاریخ ایرانی: «این تقی‌زاده کدام تقی‌زاده است؟» محمدعلی همایون کاتوزیان، استاد مدرسه مطالعات شرقی دانشگاه آکسفورد سال‌ها پیش در مقاله «سه زندگی در یک عمر» از سه حسن تقی‌زاده نوشت: «این حسن که تقی‌زاده باشد البته یک نفر بیشتر نبود و نه فقط به معنای بدیهی و طبیعی کلمه، که یک تن سه تن نمی‌شود، بلکه حتی به معنای استعماری آن. یعنی ریشه‌های تقی‌زادۀ سوم را در تقی‌زادۀ دوم و ریشه‌های این هر دو تقی‌زاده را در تقی‌زادۀ اول به...

آیت‌الله موسوی بجنوردی: مصطفی خمینی مسموم و شهید شد

آیت‌الله سید محمد موسوی بجنوردی، از شاگردان امام خمینی(ره) و از مصاحبان شهید آیت‌الله حاج‌ آ‌قا مصطفی خمینی، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) به بیان نکاتی درباره شخصیت علمی، سلوک اخلاقی و ویژگی‌های منهج تفسیری مرحوم حاج‌ آقا مصطفی خمینی پرداخت. رئیس گروه الهیات دانشگاه تربیت معلم تهران (خوارزمی) اظهار کرد: مرحوم مصطفی خمینی یکی از شخصیت‌های علمی و انقلابی بزرگ ما بود که متأسفانه به طرز مرموزی مسموم و شهید شد...

خاطره طاهری از دستکاری در سخنرانی شاه: باید کاف را گاف می‌کردیم

از تاسیس رادیو در ایران بیش از هفتاد سال می‌گذرد. نسل جوان اما شاید از وجود کسانی که با برنامه‌های خود این سازمان را سرِ پا نگاه داشتند، خبر نداشته باشد. علی‌اصغر طاهری یکی از برنامه‌سازان رادیو در آن سال‌هاست. طاهری که این روز‌ها هفتاد و چهار ساله می‌شود، سی سالی از عمر خود را در رادیو بسر برده است؛ او کوتاه مدتی پس از رفتن به رادیو به جرگه برنامه‌سازان پیوست. در آغاز دهه ۱۳۴۰ او تهیه برنامه‌ای را برعهده گرفت که...

بررسی عوامل شتاب دهنده انقلاب با تاکید بر شهادت آقا مصطفی خمینی

برخى نظریه پردازان براى وقوع انقلاب، از عامل نهایى و یا عوامل شتاب زا سخن به میان آورده اند. این عوامل در شرایط عدم تعادل و بحرانى بودن نظام و ناکارآمدى حاکمان سیاسى در حل بحران ها و از دست دادن مشروعیتشان، بروز انقلاب را ممکن مى سازند. وقوع این عوامل در شرایط نامتعادل، مردم را به این نتیجه مى رساند که قوه قهریه حکومتى قابل دوام نیست و مى توانند بر آن فائق آیند. اما در فرآیند شکل گیری هر انقلابی با حوادث و رویدادهایی مواجه هستیم...

عکس منتشر نشده از آیت الله سید مصطفی خمینی به همراه برادر همسر

پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران عکسی منتشر نشده از آیت الله شهید سیدمصطفی خمینی را به علاقمندان امام خمینی و خاندان او تقدیم می کند. این عکس متعلق به دهه 20 می باشد، که در قم گرفته شده است . از راست :آیت الله حاج سید مصطفی خمینی، محمد حسین حائری(برادر همسر حاج اقامصطفی)، سید محمد جلالی تهرانی منبع: پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران

نگاهی به نظریه های تاریخ فرهنگی با اشاره ای به طنز سیاسی دورة مشروطه

با اینکه تاریخ همواره در جریان ها و رویدادهای اجتماعی حضور و نقش دارد اما از یک خودمختاری علمی برخوردار است به طوری که شیوه و هنر تاریخ نویسی از موضوعات مورد توجه مورخین بوده است. بر این اساس بررسی و مطالعۀ منابع یکی از ارکان اصلی حرفۀ مورخی است. این مکتب یکی از مکاتب متودیک و در قرن نوزدهم بسیار مورد توجه است به طوری که برطبق آن مورخ واقعی کسی است که مستقیماً به اسناد مراجعه می کند و روزهای متوالی خود را در کتابخانه ها محبوس می...

نقش مرجعیت در تبلور انقلاب اسلامی

حبیب‌الله عسگراولادی یکی از فعالان سیاسی در عرصۀ انقلاب اسلامی است که به نوعی در کشاکش‌های میان جریان‌های مبارزاتی قبل از انقلاب حضور فعال داشته ‌است با توجه به این موضوع ایشان در مقالۀ پیش‌رو قیام پانزده خرداد را از منظر جایگاه مرجعیت در رویدادهای انقلاب اسلامی بررسی کرده است. امام(ره) از سال ۱۳۱۶ برای اولین‌بار به صحنۀ سیاسی وارد شد؛ درواقع در این سال مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری او را در رأس هیئتی برای...

شهربانی و ساواک سوژه‌ها را از دست هم در می‌آوردند!

شاهد توحيدي | بسترهای ایجاد ساواک و کارکرد آن در مقطع گوناگون و در نهایت علل تشکیل کمیته مشترک ضد خرابکاری از جمله مقولاتی است که پژوهش افزون‌تر محققان را می‌طلبد. در گفت‌وشنود حاضر جناب قاسم حسن‌پور از پژوهشگران تاریخ انقلاب و نویسنده اثر وزین «شکنجه‌گران می‌گویند» به بیان برخی از یافته‌های خویش در این مقوله پرداخته‌اند که لطف ایشان را سپاس می‌گويیم. نظام اطلاعاتي و امنيتي دوران شاه طبعاً تحت تأثير و نفوذ سرويس‌هاي...

شکل‌گیری،‌ ساختار و عملکرد کمیته استقبال از حضرت امام خمینی (ره)

با اوج‌گیری تظاهرات و اعتراضات مردمی در سراسر کشور، به ویژه در تهران، شاهپور بختیار نخست وزیر منصوب شاه و طرفداران رژیم به ناچار تن به پذیرش خواست مردم دادند و با عقب نشینی نیروهای نظامی، بازگشایی فرودگاه بین‌المللی مهرآباد را اعلام کردند و با این کار ورود رهبر انقلاب به کشور قطعی شد و امام پس از انتشار پیامی که در آن از مردم دهکده نوفل لوشاتو، تشکر و قدردانی کردند، بار سفر بستند و عازم کشور شدند.1 با حتمی شدن بازگشت امام و...

تفاوت ایران و غرب از دیدگاه آبراهامیان در کتاب ایران بین دو انقلاب

مقاله حاضر در پی بررسی و نقد نظریات یرواند آبراهامیان درباره‌ی توسعه و توسعه‌نیافتگی ایران در مقایسه با کشورهای غربی می‌باشد و بدین منظور کتاب مهم آبراهامیان تحت عنوان ایران بین دو انقلاب انتخاب شده و سعی شده است از میان داده‌های بی‌شمار تاریخی که در این کتاب عرضه می‌شود، به کنه اندیشه نویسنده نقبی زده و نظریات او پیرامون وضع ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی بیان شود. آبراهامیان جامعه ایران در قرن سیزدهم را جامعه‌ای متکثر...

تختی: روح از دست رفته اخلاق ایرانی

امروز، 17 دی ماه، درست 44 سال از مرگ انسانی می گذرد که جایگاهی بی مانند و جایگزین ناپذیر در حافظه تاریخی مردم ما دارد: قهرمانی که نسل های پی در پی از کسانی که او را بر سکوی افتخار دیده اند تاکسانی که تنها اینجا و آنجا سخن و یادی از وی شنیده اند ، او را با نام «جهان پهلوان» می شناسند. جوانی که هنگام مرگ 37 سال بیشتر نداشت، اما تا همان زمان به روایتی شگفت انگیز تبدیل شده بود: با جوانمردی هایش، با افتخار آفرینی هایش، با فروتنی اش در...

آخوند خراسانی و نهضت مشروطیت ایران

دریابیگی محسن، 1386، حیات سیاسی اجتماعی و فرهنگی آخوندخراسانی مجتهد عصر مشروطه، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی حیات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی آخوند خراسانی مجموعه آثاری است که به کوشش محسن دریا بیگی فراهم آمده است. این کتاب را می‌توان در زمره یکی از آثاری در خصوص آخوند، با رویکرد تاریخ شفاهی دانست که در سال 1386 توسط موسسه تحقیقات توسعه علوم انسانی به چاپ رسیده است. بیان این موضوع که رویکرد کتاب تاریخ شفاهی است به آن دلیل...

دیدگاه راشد الغنوشی درباره انقلاب اسلامی ایران

راشد الغنوشی در سال 1940 م در روستای «غنوش» در نزدیکی شهر قابس ـ جنوب تونس ـ به دنیا آمد. پس از طی مراحل مقدماتی تحصیلات خود را در دانشگاه معروف «الزیتونه» ادامه داد و سپس برای ادامه تحصیل به مصر و سوریه رفت و در سال 1968 م در دانشگاه سوربون فرانسه به تکمیل رشته فلسفه و علوم اجتماعی پرداخت و پس از مراجعت به تونس، نخستین هسته‌های حرکت اسلامی را در میهن خود تشکیل داد و در سال 1970، مجله «المعرفه» را به عنوان ارگان حرکت «الاتجاه الاسلامی»...

دفاع از سیدجمال و پاسخ به تاریخ نگاران عصر پهلوی

در حاشیه انتشار یک اثر جدید در بازشناسی زندگی و زمانه مصلح شرق استاد سیدهادی خسروشاهی سیدجمال الدین حسینی ـ معروف به اسدآبادی و افغانی ـ بی شک یکی از چهره های درخشان و از شخصیت های بارز و مجاهد جهان اسلام است. درباره شخصیت بزرگ این مرد تاریخ، کتاب ها و مقاله های فراوانی به زبان های عربی، انگلیسی، فارسی، افغانی، ترکی و غیره نوشته شده که با مراجعه به آنها چگونگی عظمت روحی و بزرگی هدف این سید تا حدی روشن می شود. اینکه می گوییم تا...

ثقة الاسلام؛ شهید نامدار عاشورا

به بهانه انتشار یک پژوهش درباره زندگی و زمانه شهید ثقة الاسلام تبریزی تالیف حجت الاسلام والمسلمین سید هادی خسروشاهی و برای آشنایی بیشتر با این کتاب، در ادامه مقدمه ایشان بر کتاب را می خوانیم: ورود اسلام به ایران آغازگر دوره جدید و تحول عمیق تاریخی بوده است که ایرانیان آن را با قبول تعالیم الهی اسلام استمرار دادند. از بدو ورود اسلام به ایران تا رسمیت یافتن مذهب تشیع، ایرانیان همواره به اهل بیت(ع) ارادت می ورزیدند. عزیمت امام...

۲۹ بهمن ۵۶ در تبریز چه گذشت؟

اهانت علنی به مرجعی دور از وطن، درست بعد از آن تجلیل گسترده ی بی سابقه پس از درگذشت فرزندش بویژه در قم، انفجاری ایجاد كرد كه در وهله ی اوّل طلاب به راه افتادند و تظاهرات كردند و مأموران هم با تیراندازی تعدادی را به شهادت رساندند با اولین قطره های خونی كه سال ۱۳۵۶ سال شتاب نهضت اسلامی با حوادث مهمی چون رحلت حاج آقا مصطفی خمینی، رحلت دكتر شریعتی، اهانت روزنامه ی اطلاعات به رهبری نهضت، قیام ۱۹ دی قم در اعتراض به اهانت صورت گرفته و...

» نامه سرگشاده امام به هویدا

نامه سرگشاده امام به هویدا از نجف اشرف بسم اﷲ الرحمنالرحیم » ﻻحول وﻻ قوة اﻻ باﷲ العلیالعظیم« جناب آقای هویدا، ﻻزم است نصایحی به شماها بکنم و بعضی از گفتنیها را تذکر دهم؛ چه مختار در پذیرش آن باشید یا نه؛ در این مدت طوﻻنی که به جـرم مخالفــت با مصونیت آمریکاییهـا کــه اسـاس استقلال کشور را در هم شکست، از وطن دور هستم و برخلاف قانون شرع و قانون اساسی در تبعید بسر می برم، مراقب مصیبتهایی که به ملت مظلوم بی پناه ایران وارد می...

1
2
3
4
...
80
81
82
83
84
85
86
...
114
115
116
117