مقالات

تحصن مادران در اصفهان

در خرداد 1357 تعدادی زندانیان سیاسی زندان اصفهان که گرایش مذهبی داشتند با فعالیتهای گسترده خود در زندان از جمله تقسیم غذا بین زندانیان و اجرای برنامه‌های مذهبی جوّ حاکم بر زندان را به نفع خود تغییر داده بودند. این امر باعث شد تا مدیریت زندان تصمیم...

انقلاب ‌اسلامی در سنندج

سنندج از شهرهای غرب ایران و مرکز استان کردستان است. در این گزارش به رویدادها و مبارزات انقلابی مردم این شهر علیه حکومت پهلوی، طی سالهای 1356 و 1357 می‌پردازیم...

مروری بر مواضع امام خمینی در بهار 1357

در بررسی سیر تحولاتی که در سال‌های 57- 1356 منجر به انقلاب اسلامی شد، یکی از منابع مهم، موضع‌گیری‌های رهبر مبارزان، امام خمینی است. مرور این مواضع در فهم بهتر تحولات آن روزها ، نقشی غیر قابل انکار دارد. بر همین اساس در این مجال به سراغ پیام‌ها و...

انقلاب‌ اسلامی در مریوان

در این نوشته به مبارزات مردم شهرستان مریوان، از شهرهای مرزی استان کردستان در طی سالهای 1356 و 1357 نگاهی کوتاه می‌اندازیم. روز چهارم آبان 1356 عده‌ای از دانشجویان در مریوان راهپیمایی کردند. به گفته ساواک در روز...

انقلاب ‌اسلامی در ساوه

ساوه از شهرهای استان مرکزی است و در این نوشتار به مبارزات انقلابی مردم این شهر در سال پایانی سلطنت پهلوی نگاهی کوتاه خواهیم داشت. مأموران ژاندارمری ساوه در روز هفتم فروردین 1357 فردی را در مسیر رفتن به مسجد، به جرم به...

انقلاب اسلامی در نجف‌آباد

نجف‌آباد از شهرهای استان اصفهان است که به رغم مساحت و جمعیت اندک، حوادث مهمی در روزهای پیروزی انقلاب اسلامی به خود دید. در این گزارش به مهمترین وقایع انقلابی و مبارزات مردمی نجف‌آباد، طی سال‌های 1356 و 1357 می‌پردازیم...

انقلاب اسلامی در شیراز - 3

در دو بخش گذشته، مهمترین وقایع انقلابی شیراز را از آبان 1356 تا پایان آذر 1357 بازگو کردیم. در سومین و آخرین بخش از این گزارش، سایر رویدادهای انقلابی شیراز را از ابتدای دی 1357 تا پیروزی انقلاب اسلامی از نظر خواهیم گذراند...

انقلاب اسلامی در شیراز - 2

در بخش نخست این گزارش، سیر رویدادهای انقلاب اسلامی را در شیراز از ابتدای آبان 1356 تا انتهای شهریور 1357، دنبال کردیم. در بخش دوم، به بازگویی وقایع انقلابی این شهر، از اول مهر تا پایان آذر 1357 می‌پردازیم...

انقلاب اسلامی در شیراز - 1

شیراز از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان فارس است که به علت حضور روحانیانی مانند آیت‌الله سیدعبدالحسین دستغیب، نقش عمده‌ای در مبارزه با حکومت پهلوی داشت. در این گزارش به بازگویی وقایع انقلابی و مبارزات مردمی این شهر، طی سالهای 1356 و 1357 در برابر حکومت پهلوی می‌پردازیم...

نگاهی پویا به منابع

شواهدی از انقلاب ایران

شواهدی از انقلاب ایران

چارلز کزرمن در این مقاله درباره شناخت منابع و نیروهای موجود در زمان انقلاب اسلامی سال 1979 ایران (روحانیون، دانشجویان...) توضیحاتی ارائه کرده است وسپس به نقش شبکه مساجد در آن دوران پرداخته است. باید به این نکته اشاره کردکه این مقاله صرفاً دیدگاه نویسنده است و با نگرش و...

انقلاب اسلامی در بهبهان

بهبهان از شهرهای تاریخی در جنوب ‌شرقی استان خوزستان است. در این گزارش به رویدادهای انقلابی و مبارزات مردم این شهر علیه حکومت پهلوی، طی سال‌های 1356 و 1357 می‌پردازیم. دوشنبه، نهم آبان 1356، به دعوت هفده تن از روحانیان بهبهان، مجلس ترحیمی به مناسبت درگذشت...

انقلاب‌ اسلامی در بوکان

شهرستان بوکان از شهرهای کردنشین استان آذربایجان‌غربی است. در این مقاله به مبارزات مردم این شهر در طی سالهای 1356 و 1357 در برابر سلطنت شاهنشاهی نگاهی می‌اندازیم. روز بیست و سوم اسفند 1356 پرچم جایگاه میدان 25 شهریور بوکان توسط افراد ناشناسی آتش زده...

نهادهای انقلاب اسلامی

جهاد سازندگی

«جهاد سازندگی»، از جمله نهادهای مردمی جوشیده از انقلاب اسلامی ایران است. این نهاد به خاطرِ فلسفه تشکیل و عملکرد آن، در میان سایر نهادها و ارگان‌هایی که برای قوّت و تداوم انقلاب اسلامی شکل گرفتند از اعتبار و جایگاه والایی برخوردار است...

تهدیدی که به فرصت تبدیل شد

با تثبیت موقعیت شاه در سال‌های پس از کودتای 28 مرداد، روند استبداد و محو آزادی‌های سیاسی سرعت بیشتری به خود گرفت. از 1342 سلطنت پهلوی حتی از باز کردن دریچه‌ای بی‌ضرر برای گروه‌های روشنفکر هم هراس داشت. این وضعیت امکان هرگونه فعالیت رسمی و علنی را از نیروهای...

انقلاب اسلامی در قائم‌شهر

قائم‌شهر یکی از شهرهای شرق استان مازندران است که پیش از انقلاب اسلامی نام آن «شاهی» بود. در این متن، نگاهی کوتاه به وقایع این شهر در سالهای 1356 و 1357 داریم...

انقلاب‌ اسلامی در ارومیه

با اعلام تعطیل عمومی در شانزدهم شهریور، بازار ارومیه تعطیل شد، اما ساواک با انجام اقداماتی، به تدریج مغازه‌ها را باز کرده، اوضاع به حال عادی بازگشت. چهار روز بعد، پس از واقعه هفده شهریور، بازار و اغلب مغازه‌های ارومیه تعطیل شد.

چند و چون حکومت نظامی در سال 1357

با شروع سال 1357 دامنه اعتراض و تظاهرات علیه حکومت پهلوی در اکثر شهرهای کشور شدت گرفت. این حکومت با کارهایی نظیر دستگیری و شکنجه انقلابیون به دنبال آرام کردن وضعیت کشور بود، ولی هیچ‌کدام از این کارها نتوانست جلو حرکت معترضان را بگیرد و هر روز بر تعداد آنها افزوده می‌شد.

انقلاب اسلامی در اهواز

روز شانزدهم آذر، 450 نفر از دانشجویان دانشسرای راهنمایی شهرستان اهواز از حضور در کلاس‌های درس خودداری کرده، در محوطه دانشسرا، شعارهای «زنده باد خمینی» و «اتحاد، مبارزه و پیروزی» سر دادند.

همبستگی مردم در راهپیمایی عید فطر 1357

در این روز شهید مفتح پیشاپیش دسته‌ای که اول صبح به منزلش رفته بودند با پای پیاده به سمت محل برگزاری نماز در قیطریه حرکت کرد. نماز عید فطر به امامت شهید مفتح اقامه و با دو خطبه توسط وی پایان یافت. شهید باهنر در ادامه به سخنرانی پرداخت و درباره تشکیل حکومت اسلامی و مبارزه با مفاسد اجتماعی و حکومت‌ وقت صحبت کرد.

انقلاب ‌اسلامی در قزوین

ساواک در تحلیلی از اوضاع شهر قزوین اعلام کرد که با توجه به فعالیت‌های گروه‌های انقلابی که مجهز به وسایل کپی و تکثیر اعلامیه و همچنین حساب‌های بانکی هستند، شهر قزوین به صورت پایگاهی برای انقلابیون درآمده است.

نخستین انتخابات، نخستین آراء

وزارت کشور اعلام کرده بود که رفراندوم در دو روز دهم و یازدهم فروردین برگزار خواهد شد. تعیین دو روز بیشتر به این دلیل بود که صندوق‌های اخذ رأی به برخی حوزه‌های دورافتاده مانند روستاهای مرزی با تأخیر ارسال شده بود. همچنین برای همه‌پرسی 18 هزار حوزه رأی‌گیری تعیین گشته بود...

همه‌پرسی عاشورایی

راهپیمایی تاسوعا و عاشورای 1357 از زبان چند تن از شاهدان

راهپیمایی تاسوعا و عاشورای 1357 از زبان چند تن از شاهدان

بی‌راه نیست اگر بگوییم این راهپیمایی‌ها، رفتن شاه از ایران را به جلو انداخت. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، این وقایع، درسی مهم داشت و آن اینکه: «حکومت نمی‌تواند نظم و قانون را حفظ کند. تنها چاره کار آن است که خود را کنار بکشد و به رهبران مذهبی اجازه دهد تا زمام امور را به دست گیرند.»

اعتراضات قم و فرارسیدن انقلاب ایران، 1354 و 1356

طبیعی است که نویسنده از منظر خود و خاستگاه سیاسی و اجتماعی‌اش به موضوع پرداخته است. بنابراین نگاهی آزاد دارد و حتی در انتخاب عبارت‌ها و کلمه‌های مقاله خود، فارغ از شأن خاص موضوع در تاریخ انقلاب اسلامی رفتار کرده است. اما پژوهش او درخور توجه است؛ هم از نظر موضوعی و هم از نظر سبک و شیوه پژوهش و هم از نظر نتایجی که به آنها رسیده است.

انقلاب ‌اسلامی در ساری

شعارنویسی بر روی دیوارها و توزیع اعلامیه در سطح شهر به طور مداوم ادامه داشت. به همین دلیل و به منظور کنترل بیشتر اوضاع در نخستین روزهای سال 1357 سی ژاندارم جدید از طرف ژاندارمری استان به ساری اعزام شدند. علی‌رغم همه سخت‌گیری‌ها پخش اعلامیه در ساری همچنان ادامه می‌یافت و در همین ایام پنج نفر در این رابطه دستگیر شدند.

یازده ماه اقامت امام خمینی(ره) در قم

دهم اسفند سال 1357 هجری شمسی روز مهمی در روند تحولات انقلاب اسلامی است. امام خمینی(ره) بنیان‌گذار انقلاب اسلامی 28 روز پس از ورود به ایران در 12 بهمن 1357 عازم قم شدند. گزارش‌ها و تصاویر نشان از استقبال گسترده مردم قم از رهبر کبیر انقلاب اسلامی دارند...

انقلاب ‌اسلامی در ایلام

به مناسبت اعتراض به ایجاد محدودیت برای امام ‌خمینی (ره) در نجف اکثر مغازه‌های ایلام در روز نهم مهر 1357 تعطیل شد. در این روز در دو نوبت صبح و عصر تظاهراتی برگزار شد و تظاهرکنندگان پرچم‌های سیاه در دست داشتند.

شعارهای مردمی از هفده شهریور تا 22 بهمن 1357

مخالفت‌های عموم انقلابیون و مبارزین، سرانجام دولت بختیار را مجبور ساخت که فرودگاه‌ها را بازگشایی نماید. سرانجام در 12 بهمن 1357 همراه با شعار «دیو چو بیرون رود، فرشته درآید»، امام خمینی(ره) با استقبال با شکوه مردم به ایران بازگشت. برخی از شعارهایی که در این ایام در هوای پایتخت می‌پیچید، از این قبیل بود...

روزهای پیروزی‌ساز بهمن 1357

بهمن 1357 روزهای سرنوشت سازی برای ایرانیان داشت. آن روزها لحظه موعد برای کسانی که سال‌ها رنج و سختی و مبارزه علیه حکومت پهلوی را به جان خریده بودند، فرا می‌رسید. خروج شاه از ایران در دی ماه 1357، قریب‌الوقوع بودن بازگشت امام خمینی(ره) را به مردم نوید می‌داد.

کارنامه سیاه یک شکنجه‌گر ساواک

از سرنوشت بسیاری از مخالفان که به صورت عمدی در داخل یا خارج از زندان به قتل رسیدند، اطلاع دقیقی در دست نیست و ساواک نیز هرگونه اطلاعاتی درباره آنان را انکار می‌کرد. با این حال از برخی از جنایت‌ها علیه زندانیان سیاسی در اعتراف‌های برخی از مأموران ساواک پرده برداشته شد. از جمله این موارد نادری‌پور در اعترافاتش تیرباران 9 نفر از زندانیان سیاسی را توسط نیروهای ساواک در تپه‌های اطراف اوین افشا کرد...

بازتاب مراسم چهلم آیت‌الله سیدمصطفی خمینی

در شیراز مجلس یادبود حاج سیدمصطفی در مسجد جامع این شهر در روز یازدهم آذر 1356 برگزار شد. سخنران این مراسم شیخ محمدعلی گرامی بود. این مجلس از طرف سیدعبدالحسین دستغیب برقرار شده بود. در همین روز در تهران مراسمی در مهدیه خیابان امیریه برپا شد که یکی از گردانندگان آن شیخ احمد کافی بود.

...

13

...