19 بهمن 1401
الهام صالح
در 18 بهمن 1357، امام خمینی در سخنرانی‌های خود در مدرسه علوی، به موضوعاتی مانند تفرقه‌افکنان و استعمارگران و اختلاف بین شیعه و سنی پرداختند.
امام خمینی در سخنرانی خود در 18 بهمن 1357 ضمن ابراز تأسف از دور شدن طبقات ملت ایران از یکدیگر، درباره مطالعات کارشناسان اجانب راجع به تأثیر مذهب در مردم ایران فرمودند: «روحیات ما و طوایف ما را و آن چیزهایی که ما به آنها مُتمسّکیم، اینها را مطالعه کردند. بر اثر مطالعه‌ای که اینها کردند یافتند که اگر مذهب در بین این مردم باشد و همه تحت یک لوا باشند، نمی‌توانند بر اینها غلبه کنند و این خزاین را ببرند؛ و کوشش کردند اینها برای اینکه تضعیف کنند مذاهب را، و اصل مذهب را بگویند که اینها چیزهایی بودند که قدرتمندها درست کردند.»[1]
امام خمینی در این سخنرانی که در جمع سیصد تن از قاضیان و وکلای دادگستری صورت گرفت، در مورد توطئه جدایی مردم از روحانیت گفتند: «از آن طرف دیدند که خوب بین خود اقشار ملت، اگر اینها با هم متحد باشند، باز هم آن منافعی که می‌خواهیم ببریم نمی‌توانیم ببریم؛ بین اقشار این ملت ما اختلاف بیندازیم. اول متوجه شدند به روحانیت. در زمان رضاخان - اگر کسی یادش باشد، آقایان هر کدام یادشان باشد - همچو روحانیت را کوبیدند که دیگر نه خطیبی برای ما گذاشتند نه امام جماعتی، تمام را کوبیدند. نه مجلسی، مجلس خطابه‌ای برای ما ماند.»[2]
امام خمینی به عقب ماندن ایران و از دست دادن منابع و امکانات اشاره کردند و فرمودند: «ما پنجاه سال است که هیچ چیز آزاد نداشتیم. همه شما می‌دانید، از آن وقتی که رضا شاه آمد تا الانی که من اینجا نشسته‌ام، ما غیر از اینکه حالا - اخیراً شده است - ما هیچ چیز آزاد نداشتیم. نه مطبوعات آزاد داشتیم، نه یک دادگستری مستقل داشتیم، نه یک کانون وکلای مستقل. همه‌اش آنها تصرف داشتند. نه یک دانشگاه داشتیم، نه می‌توانستند جوان‌های ما را تربیت صحیح بکنند...»[3]
امام در ادامه چنین بیان کردند: «فرهنگ ما یک فرهنگی است که برمی‌‌گرداند بچه‌های ما را به طرف عقب. یک باب مفصلی است اینکه راجع به فرهنگ، اینها چه کردند. از آن طرف، مراکزی که برای فحشا درست کردند در تمام کشور، خصوصاً در تهران. این همه مراکز فحشا در تهران و اطراف تهران درست شد. جوان‌های ما را کشیدند به این مراکز، و در آن مراکز این نیروی انسانی ما را از بین بردند. از آن طرف، اقتصاد ما را به آن‌طور که می‌بینید رساندند. کشاورزی ما را آن‌طور که ملاحظه می‌کنید عقب بردند و از بین بردند. و همه چیز ما الان از بین رفته است.»[4]
ایشان راجع به آمال و خواست‌های مردم ایران گفتند: «این ملت الان ایستاده است و می‌گوید که ما می‌خواهیم آزاد باشیم. این یکی از حقوق بشر است - که همه عالَم این معنا را قائلند - و می‌گویند ما می‌خواهیم مستقل باشیم. این هم یکی از حقوقی است که هر کسی سرنوشت خودش باید دست خودش باشد. و می‌گویند ما یک حکومت عدل می‌خواهیم، حکومت عدل اسلامی می‌خواهیم.»[5]
امام خمینی، خرابی‌های ایران را به زلزله‌ای تشبیه کردند که باید ویرانی‌های به بار آمده آن را دوباره ساخت: «بر همه ماست که کمک کنیم به این نهضت. شما اهل قلم هستید بنویسید، بحث کنید - عرض می‌کنم - صحبت بکنید، تبلیغات بکنید، این نهضت را بزرگ کنید، پشتیبانی کنید، از این دولت پشتیبانی کنید، اظهار کنید، در روزنامه‌ها اعلام کنید... این مملکت را اینها خراب کردند و رفتند و خوردند و بردند، و حالا باید شما و ما همه دست به دست هم بدهیم و این مملکت را از سر بسازیم. باید ما مثل زلزله‌ای که آمده است، باید بسازیم از سر.»[6]
امام در سخنرانی دیگر خود، ریشه اختلاف بین شیعه و سنی را به صدر اسلام و تفرقه‌افکنی خلفای اموی و عباسی، مرتبط دانستند و درباره یگانگی و برادری شیعه و سنی، فرمودند: «ما با هم یکی هستیم و ما جدا نیستیم. اختلاف، اختلاف دو تا مذهب است؛ این اختلاف نباید اسباب این معنا بشود که ما در اساس اسلام [اختلاف کنیم]. اسلام بالاتر از این معانی است که ما به واسطه اختلاف مسلکی از اسلام مثلاً چه بکنیم. ما که می‌بینیم الان اسلام در معرض خطر است، بر همه ما لازم است که دست به هم بدهیم و از آن اشتباهاتی که در سابق بوده دست برداریم، دست‌هایی را که مثل سابق [می‌خواهند] ما را از هم جدا کنند قطع کنیم.»[7]
امام خمینی در این سخنرانی که در حضور جمعی از اهالی کردستان در مدرسه علوی برگزار شد، ابراز امیدواری کردند که اختلاف بین شیعه و سنی حل شود: «چنانچه اختلافاتی هم در بین خود ما هست: اختلاف بین اخباری و مجتهدین، این یک باب بود؛ بین صوفیه و متشرعه هم یک باب بود؛ و اخیراً بین احزاب - بَعْضُها مَعَ بَعْض؛ [یا] بین دانشگاهی و روحانی. و آنها به اختلافات دامن می‌زدند تا ما را به خودمان مشغول کنند و همه حیثیت ما را ببرند؛ هم مادیات ما را چپاول کنند، هم معنویات ما را از بین ببرند. ولی الان ملت ما بیدار شده است، هم در طرف‌های شما بحمدالله به برکت وجود شما، و هم در اینجا به برکت روحانیون اینجا.»[8]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، چ 3، 1379، ج 6، ص 88.
[2]. همان، ص 89.
[3]. همان، ص 90.
[4]. همان‌جا.
[5]. همان، ص 91.
[6]. همان‌جا.
[7]. همان، ص 95.
[8]. همان‌جا.
تعداد بازدید: 348
