31 اردیبهشت 1401
احمد ساجدی
تلاشهای برنامه‌ریزی شده در قالب «جنگ نرم» به ویژه در دهه 90ش از شدت بیشتری برخوردار بوده است تا با تحلیل‌های بی‌اساس زشتی‌های حکومت پهلوی و آنچه که دلایل اصلی انقلاب مردم ایران علیه آن حکومت در سال 1357 بوده به فراموشی سپرده شود. رهبر معظم انقلاب در خلال این دهه به کرات به این مورد اشاره کرده‌اند. برای مثال ایشان در 20 مهر1394 در دیدار رئیس و مدیران سازمان صدا و سیما فرمودند: «مردم ما نسبت به رژیم فاسد و مستبد گذشته باورهایی دارند که در جنگ نرم تلاش بر این است تا این گذشته زشت، پلید، و سیاه به گذشته‌ای درخشان و زیبا تغییر یابد. آنها می‌خواهند با تغییر باور منفی مردم نسبت به عملکرد رژیم شاه، نتیجه بگیرند که لزومی به وقوع انقلاب اسلامی برای از بین بردن آن رژیم، وجود نداشته است.»
به نظر می‌رسد نویسندگان و مورخان در آثار خود کمتر به این هجمه تبلیغاتی توجه دارند و تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی در سال‌های اخیر گام جدی برای خنثی‌سازی اثرات این تهاجم هدفمند و برنامه‌ریزی شده برنداشته است. برای مقابله با این هجوم تبلیغاتی، اخیراً دانشگاه امام حسین(ع) کتابی با عنوان «روایت پدرخوانده؛ رژیم پهلوی از منظر اسناد لانه جاسوسی آمریکا» تهیه و منتشر کرده است. در این کتاب که توسط حجت‌الله نوری ساری پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی به رشته تحریر درآمده، تلاش شده تا ماهیت حکومت پهلوی از منظر اسناد «فوق محرمانه» سفارت آمریکا در تهران بازگو شود. این کتاب بر اساس اسناد لانه جاسوسی شرایط اجتماعی، فرهنگی، مذهبی، و سیاسی حاکم بر جامعه ایرانی که دلایل اصلی وقوع انقلاب اسلامی ایران بوده را تبیین کرده و ابعاد حاکمیتی رژیم پهلوی را در بخش سیاست داخلی و خارجی بر اساس گزارش‌های محرمانه سفارت آمریکا برای خواننده تشریح می‌کند.
نویسنده کتاب «روایت پدرخوانده» در پیشگفتار این اثر می‌نویسد: «در سال‌های اخیر شاهد تلاشهای زیاد رسانه‌های ضد انقلاب و معاند برای بزک‌کردن رژیم ستم‌شاهی پهلوی هستیم. اقدامی که هدف کانونی آن ترسیم تصویری ایده‌آل اما خیالی از شرایط پیش از انقلاب برای مردم، با هدف دلسرد کردن نسل جوان و سرخورده آحاد جامعه نسبت به انقلاب اسلامی است. از طرف دیگر محافل آمریکایی و غربی سعی کرده‌اند که با پاک‌کردن صورت مسئله، مبنای اصلی و نقطه آغاز تقابل انقلاب اسلامی و رژیم آمریکا را تسخیر لانه جاسوسی توسط جمهوری اسلامی ایران معرفی نمایند.»
کتاب «روایت پدرخوانده» نگاه آمریکا به ویژگی‌های حکومتی و رفتاری رژیم محمدرضا پهلوی را در پنج فصل خلاصه کرده است. عناوین فصول به شرح زیر است :
فصل اول: چهارچوب تحلیلی
فصل دوم: اهداف راهبردی آمریکا در ایران
فصل سوم: نگاه آمریکایی به جامعه ایرانی
فصل چهارم: نگرش مقامات آمریکایی به رژیم پهلوی
فصل پنجم: مناسبات دوجانبه رژیم پهلوی و آمریکا
در هر یک از این فصل‌ها گزارش‌های مستند مربوطه با استناد به «اسناد فوق محرمانه سفارت آمریکا در تهران» ارائه شده است. این کتاب بر اساس گزارش‌های طبقه‌بندی شده سفارت آمریکا، به وضعیت اسفبار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران در دوران پهلوی، ساختار استبدادی و غیردموکراتیک رژیم شاه، برنامه مقامات کاخ سفید برای تحمیل بیشتر هزینه‌های خود بر ایران، و تلاش آمریکا برای توجیه جنایات رژیم ستم‌شاهی جهت حفظ این حکومت پرداخته است.
در یکی از اسناد لانه جاسوسی آمریکا مندرج در کتاب «روایت پدرخوانده» با طبقه‌بندی «سری» از شاه با واژه‌هایی چون «خودکامه» و «مستبد» نام برده شده، نمایندگان مجلس شورای ملی نیز «انتصابی» لقب گرفته و رأی عدم اعتماد وزیران کابینه نیز به «خواست شاه» گره خورده است (ص ۸۴ - ۸۵) در یک سند دیگر تأکید شده که دربار در نظر مردم، «مرکزی برای شهوترانی و تباهی و فساد و اعمال نفوذ» است (ص ۸۸) و در سند دیگر اعضای خانواده سلطنتی «آدم‌های فاسد، غیر اخلاقی و بی‌علاقه به سرنوشت ملت ایران» لقب گرفته اند (ص ۸۹) در این کتاب راجع به فرمایشی بودن انتخابات در دوران پهلوی (ص ۲۱۰)، فساد سیستماتیک در آن دوره (ص ۲۱۴)، تنفر مردم از آمریکایی‌ها (ص ۲۲۱)، وضع بحرانی حقوق بشر در دوره پهلوی (ص ۲۲۲)، فعالیت بهائیان در ایران (ص ۲۲۶)، رابطه گسترده رژیم شاه با صهیونیست‌ها (ص ۲۳۱)، و... اسنادی از لانه جاسوسی آمریکا در تهران ارائه شده است.
کتاب «روایت پدرخوانده» در بخش پیوست‌ها نیز کلیشه مهمترین اسناد ذکر شده در متن کتاب را به زبان اصلی ارائه کرده است.
در بخش «نتیجه‌گیری» کتاب نیز به اهمیت مطالعه اسناد لانه جاسوسی آمریکا اشاره شده است.
پشت جلد کتاب نیز با تصویری از تلاش دانشجویان پیرو خط امام برای احیای اسناد خرد شده در سفارت آمریکا، این جمله نیز به صورت برجسته نقش بسته است:
«اسناد لانه جاسوسی آمریکا نشان می‌دهد که سیاست تطهیر رژیم پهلوی تا چه میزان از واقعیت‌های تاریخی فاصله دارد؛ سیاستی که هدف اصلی آن ترسیم تصویر ایده‌آل و البته خیالی از شرایط پیش از انقلاب برای جامعه امروز ایران با هدف دلسرد کردن نسل جوان و ایجاد سرخوردگی در آحاد ملت نسبت به مسیر طی شده انقلاب اسلامی است. مجموعه حاضر با بررسی اسناد مذکور در پی تبیین واقعیت‌های این مسئله از میان مکاتبات سری مقامات سیاسی و امنیتی وقت آمریکا می‌باشد.»
کتاب «روایت پدرخوانده» البته تنها گلچینی از اسناد موجود در لانه جاسوسی را مورد استناد و استفاده قرار داده است. بدیهی است در زمینه قراردادهای خارجی رژیم پهلوی، وابستگی آن رژیم به بیگانگان، تلاش کارگزاران آن حکومت در جهت دین‌زدایی، موضوع کاپیتولاسیون، کارنامه و ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری هر یک از زمامداران عصر پهلوی، و... هزاران سند گویا از قول دست‌اندرکاران سفارت آمریکا طی دو دهه چهل و پنجاه وجود دارد که در مجموعه اسناد لانه جاسوسی منتشر نیز شده ولی از بسیاری از آنها برای نگارش آثاری مانند «روایت پدرخوانده» هنوز استفاده نشده است.
کتاب «روایت پدرخوانده» در ۲۳۶ صفحه تنظیم و با قطع وزیری و بهای ۶۹ هزار تومان در سال 1400 وارد بازار نشر شده است.
تعداد بازدید: 415
