26 مهر 1396
مطابق اسناد به دست آمده از سفارت سابق آمریکا (لانه جاسوسی)، اوایل مرداد سال 1358 مکاتباتی پیرامون پذیرفتن محمدرضا پهلوی از جانب آمریکا انجام شد. او 26 دی سال 1357 بر اثر اوج‌گیری مبارزات مردم ایران علیه حکومت پهلوی از کشور خارج شد.
آمریکایی‌ها در دوم اوت 1979 (مطابق 11 مرداد 1358) می‌نویسند: «مقتضی است اجازه ورود شاه به آمریکا داده شود. دولت ایران این را نخواهد پسندید، ولی بهتر است که راجع به مسئله چندان سر و صدایی نشود. این بحث با دولت جدید ایران پس از دو سه هفته که از تشکیل آن گذشت، یعنی چند روز قبل از ورود شاه به آمریکا انجام خواهد شد. در این میان ما باید شروع کنیم تا آمادگی لازم را به ایرانی‌ها بدهیم که در مورد ورود شاه، ما تحت فشارهای شدید بوده‌ایم. فشارهایی که به‌رغم سیاست درهای بازمان تحمل کرده‌ایم... اما باید ابتدا میزان خطرات و موقعیت کاملاً مورد بررسی قرار گیرد...
حدس می‌زنیم که پرسنل سفارت آمریکا نسبت به بهار امسال کمتر مورد تهدید قرار دارند. از قرار معلوم احتمال چنین تهدیداتی با نزدیک شدن به آخر سال کاهش می‌یابد. معهذا خطر گروگان‌گیری باقی می‌ماند. نباید هیچ حرکتی در جهت قبول شاه تا زمانی که نتوانسته‌ایم یک نیروی محافظ مؤثر و اساسی برای سفارت تهیه کنیم انجام دهیم. ثانیاً وقتی اجازه ورود شاه صادر شود باید گارد امنیتی آمریکایی اضافی برای سفارت در نظر بگیریم تا پرسنل طراز اول... را از هر نوع خطر تا برطرف شدن دوره مخاطره آمیز حفظ نماییم.»[1]
در همین زمینه، سند دیگر نامه‌ای است که سایروس ونس، وزیر وقت امورخارجه آمریکا، به سفارت آمریکا در ایران نوشته است: «ما در جست‌وجوی این هستیم که به پرسش‌های مکرر شاه و درخواست وی برای اقامت در آمریکا جواب‌گو باشیم. این موضوع از کانال‌های مختلف جهت اقامت وی و شهبانو و بقیه فامیلش در آمریکا دنبال می‌شود. (او می‌تواند حداقل تا اکتبر در مکزیک اقامت داشته باشد.)»[2]
این مکاتبات نشان می‌دهند که آمریکا از همان نخستین ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به حفظ جای پای خود در ایران - که در حکومت پهلوی محکم شده بود – توجه داشته است، چرا که بر اساس جمع‌بندی‌های آمریکایی‌ها در همان ایام: «ایران همیشه یکی از بزرگ‌ترین بازارهای مصرفی برای محصولات آمریکایی بوده است. در سال 1978 واردات غیر نظامی ایران از آمریکا رقم 3،6 میلیارد دلار را تشکیل می‌داده. مشکلات سیاسی 1978 و 1979 باعث سقوط منحنی واردات ایران و در نتیجه صادرات آمریکا می‌شود. بحران سیاسی ایران باعث اعتصابات گسترده کارگری... گردیده است. صادرات نفت که اصلی‌ترین منبع معاملات خارجی ایران می‌باشد در اکتبر 1978 سقوط کرد و در دسامبر همان سال کاملاًمتوقف گردید... با بررسی آینده، پس از این بحران امیدواری بیشتری پیش می‌آید. نفت کشور باعث درآمد قابل توجهی می‌باشد. در سطح کنونی قیمت‌های نفت، ایران احتمالاً در حدود 18 الی 20 میلیارد دلار در سال مالی آینده درآمد خواهد داشت. علاوه بر آن ذخیره‌های ارزی، حدود 10 میلیارد دلار دیگر را تأمین می‌کند. مهم‌ترین عمل بازرگانی برای آمریکا در ایران کمک به مؤسسات آمریکایی برای دوباره‌سازی یک بازار قوی برای محصولات خود می‌باشد و دنبال کردن موقعیت‌هایی که انتظار می‌رود... پیش آید.»[3]
به این روش و نگاه آمریکایی‌ها این را هم باید اضافه کرد که آنها همواره در کار خرید افراد برای کسب اطلاعات بودند. دانشجویان مسلمان پیرو خط امام جعبه‌ای در کشوی میز سفیر آمریکا در ایران کشف کردند که شامل هدایایی بود؛ آرم سفارت آمریکا که نوعی چاقو بود برای معاونت سابق اداره اقامت اتباع بیگانگان، مدال مخصوص ایالات متحده که در ضمن نوعی چاقوی مخصوص بود برای ریاست سابق پلیس فرودگاه مهرآباد، فندک مخصوص همراه با آرم مخصوص سفارت آمریکا برای معاونت سابق اداره اقامت اتباع بیگانگان، قیچی و چاقوی طلا و مدال مخصوص ایالات متحده آمریکا و چاقوی مخصوص برای دو نظامی.[4]
[1] اسناد لانه جاسوسی آمریکا: کتاب اول، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، 1386، صص 4 و 5
[2] همان، ص 9
[3] همان، ص 7
[4] همان، ص 10
تعداد بازدید: 1318
